Γκρίνια στην Αθήνα, κρυφά “γελάκια” στις Βρυξέλλες για τις διερευνητικές

Επίσημη και αναλυτική ενημέρωση για το τι συζητήθηκε στις διερευνητικές επαφές με τη Τουρκία ζητούν από την κυβέρνηση τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Το θέμα απασχόλησε και το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, όπου ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσαν του ομολόγους τους για τις πρόσφατες συνομιλίες που είχαν με τον Τσαβούσογλου.

Σύμφωνα με όσα είπαν ο Ζοζέπ Μπορέλ και ο Χάικο Μάας, το κύριο συμπέρασμα από τις επαφές τους με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών είναι ότι φάνηκε διάθεση από την Άγκυρα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των ευρωτουρκικών σχέσεων. Κατά τους ίδιους η Τουρκία φαίνεται ότι διέκοψε, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, την τακτική των παραβιάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Βερολίνο και Βρυξέλλες βλέπουν επίσης μια θετική διάθεση της Τουρκίας για εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και για επανέναρξη των συνομιλιών.

Από τη συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων φαίνεται ότι προκύπτει μια θετική πρώτη αποτίμηση για την πρόσφατη στάση της Τουρκίας. Ωστόσο, όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών μελών τόνισαν ότι η ΕΕ οφείλει να είναι επιφυλακτική και όχι αφελής. Επισήμαναν μάλιστα ότι αναμένουν πως η «επίθεση φιλίας» της Άγκυρας θα  συνοδεύεται από συγκεκριμένα βήματα, με συνέχεια, συνέπεια και σε βάθος χρόνου. Στο Συμβούλιο εκφράστηκαν και εκτιμήσεις ότι αυτή η «νέα» προσέγγιση από την πλευρά της Άγκυρας μπορεί να οφείλεται στην απειλή των ευρωπαϊκών κυρώσεων (περιοριστικά μέτρα είναι) και την εκλογή του Μπάιντεν στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση της χώρας.

Οι διερευνητικές με το βλέμμα της ΕΕ

Από την πλευρά της η ελληνική αντιπροσωπεία τόνισε πάντως ότι χρειάζεται να γίνουν «απτά βήματα ουσιαστικής προόδου» σε θέματα μείζονος σημασίας για την Ελλάδα. Φέρεται μάλιστα πως ανέφερε ως τέτοια την συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα, το casus belli και τη μη συμμόρφωση της Τουρκίας με το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τα οποία αποτελούν μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου. Ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος μετείχε στο Συμβούλιο, συζήτησε, στο περιθώριο της συνάντησης, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το μεταναστευτικό και με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά.

Μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου, ο Ζοζεπ Μπορέλ, αναφερόμενος στην επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, μίλησε για άλλη μία φορά για «σημαντικό βήμα», τονίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι υπουργοί συζήτησαν όλες τις πτυχές των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων που αναφέρονται στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου.

Ο ίδιος ανέφερε ότι η ΕΕ κατέγραψε το σημαντικό μήνυμα που έχουν στείλει από τότε οι τουρκικές αρχές, προσθέτοντας ότι και η Ευρώπη «επαναβεβαίωσε τη σημασία της δέσμευσης με την Τουρκία», προκειμένου να παγιωθεί μια διαδικασία διαλόγου και συνεργασίας. Για τις “κυρώσεις” είπε πάντως ότι η λίστα δεν είναι έτοιμη, αν και «δεν έχει μπει στην άκρη», προσθέτοντας ότι η σύνταξη της Έκθεσης που θα παρουσιαστεί τον Μάριο συνεχίζεται, λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δεκεμβρίου και τις εξελίξεις των επόμενων εβδομάδων.

Αποτιμώντας γενικώς την κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων που είχε με τον Τσαβούσογλου και της έναρξης των διερευνητικών επαφών, ο Ζοζέπ Μπορελ εξέφρασε τη χαρά του που «η ενόχληση (εννοεί τις τουρκικές προκλήσεις, οι οποίες οδήγησαν στα πρόθυρα πολέμου με την Ελλάδα) που δηλητηρίασε τη ζωή το περασμένο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, έχει σταματήσει». Εξέφρασε τέλος την ελπίδα μέσα στον Φεβρουάριο «να γίνει και η πρώτη επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό».

Πως αντέδρασε η αντιπολίτευση

Την ίδια ώρα στην Αθήνα, η αντιπολίτευση ζητά επίσημη και αναλυτικά ενημέρωση από την κυβέρνηση για το τι συζητήθηκε στις διερευνητικές επαφές. Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει σε ανακοίνωσή του ότι «στηρίζει τις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, παρά το γεγονός ότι σε αυτές η χώρα προσέρχεται χωρίς σαφές στρατηγικό σχέδιο και με μια διαρκή κακοφωνία», αναφερόμενος προφανώς στις πρόσφατες δηλώσεις Σαμαρά.

Υπογραμμίζει ωστόσο, ότι για τον σημερινό γύρο επαφών στην Κωνσταντινούπολη αναμένει «αναλυτική» ενημέρωση από την κυβέρνηση, σχετικά με την «στρατηγική που θα ακολουθήσει η Ελλάδα», ειδικά όταν οι πληροφορίες είναι ότι «τέθηκαν από την Τουρκία θέματα δήθεν “γκρίζων ζωνών”, αποστρατιωτικοποίησης των νησιών και περιοχών ευθύνης έρευνας και διάσωσης και πώς απαντήθηκαν από την ελληνική αντιπροσωπεία».

Απαράδεκτα χαρακτηρίζει τα ζητήματα που έθεσε η Τουρκία και το ΚΙΝΑΛ, ζητώντας επίσημη ενημέρωση από την κυβέρνηση και επαναλαμβάνοντας ότι μοναδική διαφορά μας και αντικείμενο διαλόγου είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας. Για βαθιά εμπλοκή της Ελλάδας στα σχέδια των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ κάνει λόγο σε ανακοίνωσή του το ΚΚΕ, ενώ το ΜέΡΑ 25 υποστηρίζει ότι «η κυβέρνηση του Μητσοτάκη σέρνεται σε διμερείς διαπραγματεύσεις με επιδιαιτησία του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον, οι οποίες στην πράξη θα οδηγήσουν σε νέες εντάσεις».