DeapSea Metro II, το τελευταίο χαρτί της Άγκυρας

του Σταύρου Λυγερού  –

Η γαλλική TOTAL και η ιταλική ENI ετοιμάζουν γεώτρηση στο θαλάσσιο οικόπεδο 6 της κυπριακής ΑΟΖ (στόχος “Καλυψώ”) με την πλατφόρμα-γεωτρύπανο Saipem 12000. Στη συνέχεια σειρά έχει το οικόπεδο 3 (στόχος “Σουπιά”). Το καλοκαίρι του 2018, η αμερικανική Exxon Mobil έχει προγραμματίσει να τρυπήσει στο οικόπεδο 10, όπου οι προοπτικές είναι πολύ θετικές.

Από την πλευρά της, η Άγκυρα συνεχίζει να εκτοξεύει απειλές. Υπενθυμίζουμε ότι τον περασμένο Μάιο, είχε στείλει επιστολή στον ΟΗΕ, στην οποία αναφερόταν ότι δεν θα επιτρέψει σε ξένες εταιρείες να πραγματοποιήσουν μη εξουσιοδοτημένες έρευνες υδρογονανθράκων και δραστηριότητες εξόρυξης στην τουρκική υφαλοκρηπίδα(!)

Για να κάνει, μάλιστα, πιο αξιόπιστη την απειλή της, είχε τότε εκδώσει δύο NAVTEX για ασκήσεις με πραγματικά πυρά σε θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Κύπρου, όπου βρίσκονται τα “οικόπεδα” 1, 6 και 7. Την ίδια τακτική ακολουθεί και τώρα. Με NAVTEX έχει δεσμεύσει το μεγαλύτερο μέρος της κυπριακή ΑΟΖ για την πραγματοποίηση αεροναυτικών ασκήσεων. Παραλλήλως, στέλνει στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως και στο παρελθόν, αφενός φρεγάτες για περιπολίες, αφετέρου το ειδικό σκάφος “Μπαρμπαρόσσα” για σεισμικές έρευνες .

Τουρκικές απειλές

Η Άγκυρα είχε χρησιμοποιήσει σε απειλές άσκησης στρατιωτικής βίας, ελπίζοντας ότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα τορπίλιζε τις συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας με μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες και θα “γκρίζαρε” την κυπριακή ΑΟΖ. Η τακτική της αυτή, ωστόσο, απέτυχε. Οι απειλές και οι ενέργειές της στάθηκαν ανίκανες να επηρεάσουν πρακτικά το πρόγραμμα γεωτρήσεων. Και ο Ερντογάν δεν τόλμησε να κάνει πράξη τις απειλές του για να σταματήσει τις γεωτρήσεις με χρήση στρατιωτικών μέσων.

Απέναντι στην Άγκυρα δεν είναι απλώς το διεθνές δίκαιο και η αμυντικά αδύναμη Κυπριακή Δημοκρατία. Από τη στιγμή που η Λευκωσία κατάφερε και ενέπλεξε πετρελαϊκές εταιρείες- κολοσσούς, ο Ερντογάν έχει απέναντί του κι αυτές τις εταιρείες και τα κράτη που βρίσκονται πίσω τους. Τα μηνύματα που του έχουν στείλει και η Ουάσιγκτον και η Ευρώπη είναι ξεκάθαρα. Ας σημειωθεί ότι επικεφαλής της Εxxon Mobil ήταν μέχρι πρότινος ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τίλερσον.

Όταν αποδείχθηκε ότι οι απειλές της δεν είχαν αντίκρισμα, η Άγκυρα άλλαξε τακτική. Αντί να είναι αυτή που θα δράσει επιθετικά για να εμποδίσει το κυπριακό ενεργειακό πρόγραμμα, επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένο, πραγματοποιώντας δική της γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ. Εκτιμάται ότι στόχος της είναι το θαλάσσιο οικόπεδο 6, το οποίο βρίσκεται νοτιοδυτικά της Κύπρου.

Η επιστολή Σινιρλίογλου

Στην επιστολή που την περασμένη άνοιξη είχε καταθέσει ο Τούρκος μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ Σινιρλίογλου είχε χαρακτηρίσει τουρκική υφαλοκρηπίδα μόνο ένα τμήμα του οικοπέδου 6, κοντά στην περιοχή που –θεωρητικά– γειτνιάζουν οι θαλάσσιες ζώνες της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Αιγύπτου, της Τουρκίας και της Ελλάδας.

Επειδή, όμως, καμία μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία δεν δέχεται να συμπράξει σε μία τόσο κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, οι Τούρκοι αγόρασαν από τη Νορβηγία την πλατφόρμα-γεωτρύπανο DeapSea Metro II. Σύμφωνα με πληροφορίες από τουρκικές πηγές, αυτή κατευθύνεται στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η τουρκική πλευρά δεν έχει αποκαλύψει τις ακριβείς προθέσεις της, αν και ο υπουργός Ενέργειας και γαμβρός του Ερντογάν έχει πει πως στόχος η πραγματοποίηση γεώτρησης σε περιοχή, η οποία ανήκει στην κυπριακή ΑΟΖ. Η απειλή, ωστόσο, δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί. Μία γεώτρηση, εκτός από διεθνείς διαδικασίες αδειοδότησης, απαιτεί και εξειδικευμένο προσωπικό που η Τουρκία δεν διαθέτει. Όλα δείχνουν, ωστόσο, πως θα επιχειρήσει να δημιουργήσει κάποιας μορφής τετελεσμένο.

Όλα αυτά προμηνύουν ένταση, αλλά όχι θερμό επεισόδιο, δεδομένου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ούτε μπορεί, ούτε προτίθεται να αντιδράσει με στρατιωτικά μέσα σε μία τέτοια τουρκική πρόκληση. Θα περιορισθεί σε διπλωματικές αντιδράσεις, ποντάροντας και στην υποστήριξη των χωρών που οι εταιρείες τους έχουν αγοράσει τα δικαιώματα ερευνών και εξόρυξης. Εκτός αυτού, άλλωστε, το κλίμα για την Τουρκία στη Δύση είναι από αρνητικό έως εχθρικό, γεγονός που εκ των πραγμάτων διευκολύνει την κυπριακή διπλωματία και περιορίζει τα όρια δράσης του Ερντογάν.