Με …αποδομημένο Ήλιο της Βεργίνας το Φεστιβάλ Κινηματογράφου

Με νέο λογότυπο, έναν …αποδομημένο ήλιο της Βεργίνας εισέρχεται στο 2018 και τον 59ο χρόνο της «ζωής» του, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το γνωστό δεκαεξάκτινο αστέρι που κοσμούσε τους βασιλικούς τάφους των Αιγών, μειώνει στο λογότυπο του Φεστιβάλ κατά το ήμισυ τις ακτίνες του και γίνεται οκτάκτινο, αλλάζοντας  χρώματα ανά διοργάνωση.

Παρουσιάζοντας το νέο λογότυπο, στη διάρκεια της κοπής της πίττας του οργανισμού, η διευθύντρια Ελίζ Ζαλαντό σημείωσε ότι «το λογότυπο με το αστέρι της Βεργίνας δημιουργήθηκε το 1992» και ότι από τότε «υπήρξαν ενεργά διαφορετικά λογότυπα χωρίς όμως να έχουν γραφιστική σύνδεση μεταξύ τους, με αποτέλεσμα το κοινό να μπερδευτεί από τις διαφορετικές οπτικές ταυτότητες των διοργανώσεων».

«Υπήρξε ανάγκη για απλοποίηση τού λογοτύπου και ενίσχυση της ταυτότητας τού φεστιβάλ και έτσι αναθέσαμε σε γραφιστική ομάδα τη δημιουργία νέου λογοτύπου», πρόσθεσε η ίδια.

Όπως αναφέρουν οι δημιουργοί «το νέο λογότυπο του φεστιβάλ, το οποίο, όπως και το παλιό, έλκει την καταγωγή του από τον ήλιο/αστέρι της Βεργίνας, αποκτά κίνηση κι αυτή η κίνηση ενισχύει την εξωστρέφειά του. Γίνεται ένα σύμβολο πιο οργανικό, πιο φωτεινό, πιο αιχμηρό και πιο ευέλικτο, το οποίο θυμίζει το κλείστρο της φωτογραφικής μηχανής».

Οι δημιουργοί του νέου λογότυπου σημειώνουν ακόμη ότι «το λεκτικό κομμάτι, η τυπογραφία αποκτά ενεργό και καθοριστικό πια ρόλο στη σύνθεση του λογοτύπου, καθώς η θέση των γραμμάτων ορίζει ένα παραλληλόγραμμο σχήμα που παραπέμπει σε ένα κινηματογραφικό κάδρο. Αυτά τα δύο στοιχεία λοιπόν, το φως και το κάδρο, συνδυάζονται για να φωτίσουν και να χωρέσουν μέσα τους ό, τι αξίζει. Απόψεις, ιστορίες, μυθοπλασίες, ψέματα, αγάπη, βία, θάλασσες, τίτλους, ταινίες, τα πάντα».

Στην επόμενη διοργάνωση του φεστιβάλ, το 20^ο επετειακό Φεστιβαλ ντοκιμαντέρ, το οποίο θα διεξαχθεί από τις 2 έως τις 11 Μαρτίου, το οκτάκτινο αστέρι του λογοτύπου θα «βαφτεί» σε πορτοκαλί χρώμα ενώ στην κεντρική διοργάνωση του Νοεμβρίου, το 59^ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το αστέρι θα είναι μωβ. Το γενικό λογότυπο έχει μπλε χρώμα, ενώ αυτό του Μουσείου Κινηματογράφου  πράσινο.

Μια άλλη ανάγνωση

Τόσο το νέο όσο και το προηγούμενο λογότυπο του Φεστιβάλ δεν ήταν πιστά αντίγραφα του Ήλιου της Βεργίνας. Όπως επισημαίνει το δελτίο τύπου «έλκουν την καταγωγή τους» από το Μακεδονικό/ Ελληνικό σύμβολο. Όσο καλόπιστος όμως και να είναι κάποιος, ακόμη και αν δεχθεί στο σύνολο τα επιχειρήματα περί «κίνησης» και «γραφιστικής σύνδεσης» δεν μπορεί να αποφύγει κάποιες παρατηρήσεις.

Πρώτη απ’ όλες η σαφέστατη απομάκρυνση από το σύμβολο ηγεμονίας του μακεδονικού ελληνισμού. Οι 16 ακτίνες είναι 16 ακτίνες και οι οκτώ είναι οκτώ. Είναι δηλαδή ένα άλλο πράγμα και όχι ο Ήλιος της Βεργίνας. Για να το πούμε πιο απλά. Δεν έχουμε να κάνουμε με μία καλλιτεχνική αφαίρεση που, όπως λένε οι διοργανωτές προσδίδει λειτουργικότητα, αλλά με μια ουσιαστική αφαίρεση, η οποία απομακρύνει και στο τέλος καταργεί  την όποια αναγωγή στο ιστορικό σύμβολο.

Κανείς δεν είπε ότι ντε και καλά το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης οφείλει να έχει στο λογότυπό του τον Ήλιο της Βεργίνας και να ταυτίζεται με τον αρχαίο πολιτισμό του μακεδονικού ελληνισμού. Θα μπορούσε να έχει ένα οποιοδήποτε λογότυπο.

Από το 1992 ωστόσο ήταν σαφής η αναφορά του λογότυπου στο συγκεκριμένο σύμβολο και στην ιστορία της πόλης που φιλοξενεί το Φεστιβάλ. Αν σε αυτό προσθέσουμε και το γεγονός ότι ο Ήλιος της Βεργίνας είναι τις τελευταίες δεκαετίες «θύμα» σφετερισμού και καπηλείας, τότε η “ποιητική άδεια” είναι πολύ αδύναμη για να υποστηρίξει αυτήν την ενέργεια. Και αυτό γιατί δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με την καλλιτεχνική θεώρηση ή με «ντιζαϊνάτες» απόψεις, αλλά με την «αποκαθήλωση» ενός ιστορικού εθνικού συμβόλου από μία εθνικού και διεθνούς ενδιαφέροντος διοργάνωση.

Αλήθεια γιατί έπρεπε αυτή η αλλαγή να γίνει στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία; Ποιος πήρε μια τέτοια απόφαση, την ώρα που ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά θέματα της χώρας είναι η «ονοματοδοσία» των Σκοπίων; Πρόκειται τελικά για καλλιτεχνική αμετροέπεια ή για πολιτικό αιθεροβαμονισμό;