Γιατί οι Χαφτάρ και Σαλέχ απειλούν να ξαναρχίσουν τον πόλεμο στη Λιβύη

Μια ενδεχόμενη αναβολή των εκλογών στη Λιβύη που έχουν προγραμματιστεί για την 24η Δεκεμβρίου αναμένεται να πυροδοτήσει εκ νέου εντάσεις που μπορεί να καταλήξουν σε  πολεμική σύγκρουση. Τουλάχιστον αυτό είναι το μήνυμα και του Χαφτάρ και του προέδρου της Βουλής Σαλέχ. Η συμφωνία της εκεχειρίας, πάντως, προβλέπει σαφώς τη  διενέργεια των εκλογών σαν πρώτο βήμα για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη χώρα.

O πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης Άκιλα Σαλέχ δήλωσε ότι τάσσεται κατά των προσπαθειών παρεμπόδισης των εκλογών. Το ίδιο ισχύει και για τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, οποίος δήλωσε ότι δεν επιθυμεί αναβολή των εκλογών. Οι δύο άνδρες εκτιμούν ότι υπάρχουν παράγοντες που επιδιώκουν την αναβολή για συγκεκριμένα συμφέροντα. Οι εκλογές πρέπει να διεξαχθούν χωρίς την παρουσία ξένων μαχητών και μισθοφόρων.

Η Τουρκία αντιδρά έντονα και υποστηρίζει ότι έστειλε τα στρατεύματα της μετά από πρόσκληση της τότε κυβέρνησης της Τρίπολης. O εκπρόσωπος του Λιβυκού Απελευθερωτικού Στρατού (LNA) που ηγείται ο Χαφτάρ δήλωσε, ότι πίσω από τις προσπάθειες αναβολής των εκλογών βρίσκεται η Μουσουλμανική Αδελφότητα –στενός σύμμαχος του Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Χαφτάρ δεν επιθυμεί να παραμείνει στο περιθώριο των εξελίξεων που τα νήματα  φαίνεται να κινεί ο μεταβατικός πρωθυπουργός Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ο οποιός διατηρεί στενές σχέσεις με την Τουρκία. Οι εκλογές δεν εξυπηρετούν τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα, καθώς μια νέα εκλεγμένη από το λαό κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να ακυρώσει το παράνομο μνημόνιο Άγκυρας-Τρίπολης και να δώσει τέλος στην εκεί τουρκική στρατιωτική παρουσία.

Ο ρόλος του Χαφτάρ

Ο Σαλέχ στενός σύμμαχος του Χαφτάρ έχει πλέον αποστασιοποιηθεί από αυτόν και αναμένεται να θέσει υποψηφιότητα στις επικείμενες εκλογές. Ωστόσο, το τι θα κάνει ο Χαφτάρ δεν έχει γίνει ακόμα σαφές και έχουν διαρρεύσει διάφορα σενάρια, ή να θέσει υποψηφιότητα ο ίδιος, ή να υποστηρίξει δικό του υποψήφιο. Ο στρατάρχης δεν έχει επίσημο ρόλο από τότε που ανέλαβε η μεταβατική κυβέρνηση, αλλά συνεχίζει να παραμένει ενεργός στο παρασκήνιο.

Αν και διατηρούσε χαμηλό προφίλ κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, έχει αρχίσει μια σειρά δημόσιων εμφανίσεων και έχει δεσμευθεί να χτίσει τρεις νέες πόλεις και χιλιάδες οικιστικές μονάδες για τις οικογένειες όσων σκοτώθηκαν στον εμφύλιο. Επίσης, Λίβυοι αναλυτές αναφέρουν ότι ο Χαφτάρ δεν έχει πλέον επαρκή χρηματοδότηση από τους ξένους συμμάχους του, οι οποίοι επικεντρώνονται κυρίως στην ολοκλήρωση των πολιτικών διαδικασιών ώστε να επέλθει η ειρήνη στη Λιβύη.

Το γεγονός, ότι ο Χαφτάρ δεν έχει προσκληθεί ακόμα στη Σύνοδο του Βερολίνου ΙΙ για τη Λιβύη προκαλεί ανησυχίες. Ο εκπρόσωπος του LNA δήλωσε ότι ο στρατάρχης δεν έχει λάβει ακόμη πρόσκληση συμμετοχής, ενώ ο επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμαντ Γιουνές Μένφι έχει ήδη λάβει.

Σύνοδος Βερολίνου

Ωστόσο το Βερολίνο ΙΙ, στο οποίο θα συμμετέχουν τα μόνιμα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας μαζί με  Ιταλία, Τουρκία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δεν είναι σίγουρο ότι θα πετύχει τους στόχους του. Το γεγονός ότι δεν έχουν αποχωρήσει ακόμα οι ξένοι μαχητές και μισθοφόροι αποτελεί σημαντικότατο πρόβλημα, καθώς πρακτικά σημαίνει ότι δεν έχει εφαρμοστεί η συμφωνία της εκεχειρίας. Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι στρατιωτική της παρουσία της είναι νόμιμη.

Η Ρωσία αρνείται ότι έχει στείλει στρατεύματα στη Λιβύη και δηλώνει ότι το Wagner Group που έχει μισθοφόρους στη Λιβύη είναι ιδιωτική εταιρεία και δεν έχει κανέναν έλεγχο πάνω της. Επιπλέον, εντοπίζονται και άλλα προβλήματα στην εφαρμογή της εκεχειρίας, καθώς δεν έχει ανοίξει ακόμα ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει τη ανατολική, τη δυτική και την ανατολική Λιβύη.

Οι πολιτικές ισορροπίες παραμένουν εύθραυστες και το βέβαιο είναι ότι ο Χαφτάρ, δεν πρόκειται να μείνει στο περιθώριο των εξελίξεων όπως επιδιώκει η κυβέρνηση της Άγκυρας και διάφοροι κύκλοι της λιβυκής πολιτικής σκηνής. Αν οι εκλογές του Δεκεμβρίου αναβληθούν ο Χαφτάρ ενδέχεται να ανατρέψει την μεταβατική κυβέρνηση και να εξετάσει την εκ νέου προσφυγή στα όπλα.