Κριστιάν Αμανπούρ: Το CNN, oι πόλεμοι, η “τρίτη πράξη” και ο καρκίνος…

«Αυτά ήταν τα δικά μου νέα! Τώρα, ας προχωρήσουμε στα κανονικά νέα», είπε η Κριστιάν Αμανπούρ κοιτώντας την κάμερα του CNN από το σπίτι της στο Λονδίνο. Είχε μόλις ανακοινώσει ότι ο λόγος που την κράτησε μακριά από το καθιερωμένο ραντεβού με τους εκατομμύρια τηλεθεατές της στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, ήταν η διάγνωσή της με καρκίνο στις ωοθήκες.

Ενημέρωσε το κοινό ότι υποβλήθηκε σε πετυχημένο χειρουργείο και τώρα βρίσκεται στη φάση των χημειοθεραπειών, έχοντας λάβει από τους γιατρούς ιδιαίτερα θετικά προγνωστικά για την εξέλιξη της ασθένειάς της. «Σας το ανακοινώνω στο πλαίσιο της απαιτούμενης διαφάνειας, αλλά περισσότερο σαν μία κραυγή για έγκαιρη διάγνωση». Με το χαρακτηριστικό ύφος της, άφησε πίσω της το ένα λεπτό και κάτι αυτοναφορικότητας, συνεχίζοντας κανονικά την εκπομπή της. Εκεί που φιλοξενεί παγκόσμιους ηγέτες, διακεκριμένες προσωπικότητες, θέματα και τάσεις που επηρεάζουν τον κόσμο και καλύπτουν καίρια ζητήματα από την πολιτική, την οικονομία, μέχρι την τεχνολογία, τις τέχνες, την επιστήμη και τον αθλητισμό.

Σε ένα δημοσιογραφικό τοπίο που μεταβάλλεται διαρκώς, κατακερματισμένο από τις ψηφιακές εναλλακτικές που έχουν εκθρονίσει τα παραδοσιακά Μίντια και τους αλλοτινούς αστέρες τους, η Κριστιάν Αμανπούρ παραμένει στα 63 της χρόνια κάτι σαν το “Άγιο Δισκοπότηρο” της παγκόσμιας δημοσιογραφίας. Στο πέρασμα των ετών, από την πρώτη γραμμή του πολέμου, μέχρι τα τηλεοπτικά στούντιο, τις εφημερίδες και τα νέα Μίντια, αποδεικνύει ότι ελίσσεται σαν αίλουρος. Επανεφευρίσκει τον πολυσχιδή και πολύπλευρο εαυτό της. Παραμένει οικεία, αλλά και τόσο απόμακρη, όσο απαιτείται για να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία σε μία πληθωρικότητα που καταπνίγει την προσωποκεντρική ενημέρωση.

Η προσαρμοστικότητα της Αμανπούρ

Η ίδια, μέσα σε αυτό τον πλουραλισμό και την σύγχυση που αυτός επιφέρει, έχει μετατραπεί σε brand ποιοτικής, έγκυρης και ουσιαστικής ενημέρωσης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Και όλα αυτά, ισορροπώντας σαν επαγγελματίας ζογκλέρ μεταξύ παραδοσιακών και νέων Μίντια. Σε έναν χώρο που μεταξύ άλλων παραμένει ανδροκρατούμενος, εκείνη στέκει ως η τελευταία επιδραστική προσωπικότητα της δημοσιογραφίας, σε μία περίοδο που η τέταρτη εξουσία δεν έχει χρόνο για εκλεκτούς, αλλά λειτουργεί σαν “γαλέρα” που παρέχει ενημερωτικό περιεχόμενο αμφιβόλου ποιότητας 24 ώρες το 24ωρο.

Η παράτολμη απόφασή της να ενώσει δυνάμεις με το Netflix είναι ένα ακόμα δείγμα της προσαρμοστικότητάς της. Πρωταγωνιστεί σε ένα ντοκιμαντέρ για το πώς προσεγγίζουν οι ενήλικες σε έξι πρωτεύουσες του κόσμου τον έρωτα και το σεξ, κερδίζοντας μία νέα γενιά θαυμαστών. Η ίδια πάντως αποδίδει την επιτυχή καριέρα της στην έμφυτη περιέργειά της. Ήταν από τα πρώτα πράγματα που συνειδητοποίησε για τον εαυτό της. Ως παιδί, συνήθιζε να κρύβεται πίσω από τον καναπέ στο σαλόνι της για να ακούει τους γονείς και τους φίλους τους να συνομιλούν. «Πάντα ήθελα να μάθω τα πάντα, να δω τα πάντα, να πάω παντού».

Παρ’ όλα αυτά, τυχαία επέλεξε το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Οι φιλοδοξίες της ήταν να γίνει ιατρός και μάλιστα χειρουργός. Απέτυχε στις εξετάσεις της, όμως, αδυνατώντας να πιάσει τους βαθμούς που απαιτούσε η σχολή. Ουδέν κακό, αμιγές καλού. Την περίοδο εκείνη ζούσε ακόμα στο Ιράν με τους γονείς της. Είχε γεννηθεί στο Λονδίνο. Πατέρας της ήταν ο μουσουλμάνος Ιρανός Μαχμούτ Αμανπούρ, μεγαλοστέλεχος της ιρανικής κρατικής  αεροπορικής εταιρείας, που διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Σάχη. Μητέρα της η χριστιανή Βρετανίδα Πατρίτσια Χιλ.

Το παρελθόν

Η Κριστιάν και τα αδέλφια της είχαν την πολυτέλεια να σταλούν σε ένα από τα ακριβότερα οικοτροφεία της Αγγλίας. Περνούσε, όμως, τις διακοπές της με τους γονείς της στο Ιράν ή σε κάποιο εξωτικό μέρος του κόσμου, όπου η οικογένεια συνήθιζε να επισκέπτεται. Μετά τις αποτυχημένες εισαγωγικές της εξετάσεις για το πανεπιστήμιο, η αυτοπεποίθησή της είχε καταρρακωθεί. Δεν είχε ιδέα τί της επιφύλασσε το μέλλον.

Το πιθανότερο σενάριο περιελάμβανε έναν καλό γάμο, τη δημιουργία οικογένειας και την εσαεί παραμονή της στο Ιράν. Τότε, όμως, ξαφνικά όλα άλλαξαν. Οι σπουδές της Κριστιάν ήταν το μικρότερο από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η οικογένεια. Η ιρανική επανάσταση ξέσπασε. Ο πατέρας Αμανπούρ έχασε όλη του την περιουσία. Οι σχέσεις του με το νέο καθεστώς καθιστούσαν επικίνδυνη την παραμονή της οικογένειας στη χώρα.

Τα μάζεψαν άρον άρον και επέστρεψαν στο Λονδίνο. Η εμπειρία αυτή ήταν καθοριστική για το μέλλον της Κριστιάν. Η χώρα της βυθίστηκε στο “σκοτάδι”. Η αλλαγή αυτή επέφερε μία συνειδητοποίηση: σκοπός της ζωής της ήταν να καταγράφει και να μεταφέρει ιστορίες. Η παιδική περιέργεια φάνηκε χρήσιμη στο επόμενο κεφάλαιο της ζωής της. Αποφάσισε να σπουδάσει δημοσιογραφία στην Αμερική. Έτσι, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Άιλαντ το 1983.

Τα πρώτα βήματα

Το CNN του Τεντ Τέρνερ βρισκόταν ακόμα σε εμβρυακό στάδιο. Εκεί βρήκε εργασία ως βοηθός η νεαρή Κριστιάν. Φιλόδοξη και εργασιομανής ζητιάνευε κάθε μέρα για θέματα. Κάλυπτε τα πάντα: από την κρίση του AIDS, μέχρι μικροεγκλήματα και χαριτωμένα ρεπορτάζ για γάτες. Η ευγλωττία, το ιδιαίτερο παρουσιαστικό της και το πείσμα της την οδήγησαν στα γραφεία της Νέας Υόρκης και σταδιακά άρχισε να παρουσιάζει σημαντικά θέματα.

Σε ηλικία 32 ετών έγινε διεθνής ανταποκρίτρια. Τότε ήταν το δεύτερο ραντεβού της με την ιστορία, μετά την Ιρανική Επανάσταση. Ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου την μετέτρεψε σε ανταποκρίτρια πολέμου με στόφα σταρ. Η ίδια έχει αποκαλύψει ότι εξαρχής συνειδητοποίησε τί θα σήμαινε αυτό για την καριέρα της, αλλά και το ειδησεογραφικό δίκτυο για το οποίο εργαζόταν.

Πράγματι, ο πόλεμος μπήκε στα σπίτια, έγινε στοιχείο της καθημερινότητας των απλών ανθρώπων. Καθισμένοι στους καναπέδες τους μετά το βραδινό φαγητό έβλεπαν τις βόμβες να πέφτουν σε πραγματικό χρόνο. Το κύρος του CNN εκτινάχθηκε στα ύψη, καθώς ήταν ο μοναδικός τηλεοπτικός σταθμός με δημοσιογραφικό επιτελείο στο Ιράκ. Μια απίστευτη αποκλειστικότητα που έκανε τους ανταγωνιστές να σκάνε από τη ζήλεια τους και την Αμανπούρ γνωστή στο ευρύ κοινό.

Πολεμική ανταποκρίτρια

Εκτός, όμως, από κύρος και διασημότητα της προσέφερε μία εμπειρία, την οποία χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα ανεπανάληπτη. Τη διαμόρφωσε ως άνθρωπο και ως επαγγελματία. Η Αμανπούρ κατακρίθηκε από μία μερίδα τηλεθεατών για τον τρόπο που κάλυψε αυτό που χαρακτήρισε ως «πόλεμο της γενιάς μου». Επικρίθηκε για τις λεπτομέρειες, την αποτύπωση της άγριας φύσης των συγκρούσεων. Ενώ ορισμένοι εκτίμησαν την ειλικρίνεια της, άλλοι την κατηγόρησαν για ωμότητα.

Κατά την άποψη της, απλώς ανέφερε αυτά που είδε. Το CNN, εκτός από γυναίκα δημοσιογράφο, έστειλε και γυναίκες στην κάμερα. Η Wall Street Journal έκανε ντόρο με ένα άρθρο, το οποίο περιέγραφε πώς οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι ένιωσαν αμηχανία και φρίκη για τη γυναικεία δημοσιογραφική ομάδα. Η ίδια έχει αποκαλύψει ότι το να είσαι γυναίκα σε τέτοιες περιπτώσεις έχει και τα πλεονεκτήματά του. Μπαίνεις πιο εύκολα σε σπίτια σε χώρες όπως το Αφγανιστάν, το Ιράν και τη Ρουάντα, αποτυπώνοντας και μεταφέροντας καθημερινές ιστορίες γυναικών και παιδιών που ζουν σε πολέμους και ένοπλες συγκρούσεις. Πάντα πίστευε ότι αυτό ήταν που διέκρινε τη δουλειά της: το προσωπικό στοιχείο.

Δύο χρόνια αφότου κάλυψε τον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο, στάλθηκε στη Βοσνία. Παρέμεινε για χρόνια εκεί. Έχει πει ότι η περίοδος αυτή ήταν η σημαντικότερη στιγμή της, το μεγαλύτερό της επίτευγμα. «Στη Βοσνία συνειδητοποίησα ότι η δημοσιογραφία πρέπει να είναι υποκειμενική και όχι ουδέτερη. Είτε μιλάτε για γενοκτονία είτε για κλιματική αλλαγή, υπάρχουν γεγονότα και εμπειρικά στοιχεία και αυτά είναι υψίστης σημασίας. Στον πόλεμο, υπάρχουν θύματα και θύτες».

Δημιουργία οικογένειας

Τα χρόνια εκείνα, όπως η ίδια έχει περιγράψει, διακατεχόταν από μία υπεροπτική στάση απέναντι στη θνησιμότητά της. Ήταν νέα, δίχως οικογένεια και χωρίς απόλυτη συναίσθηση του κινδύνου. Ένιωθε σχεδόν αθάνατη. «Ακόμα και όταν συνάδελφοι σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν γύρω μου, δεν πίστευα ότι θα συνέβαινε σε μένα». Τότε, όμως, σχηματίστηκαν και οι σημαντικότερες φιλίες και σχέσεις της ζωής της. Δεσμοί που παραμένουν μέχρι σήμερα ζωντανοί.

Με μία απλή και ρομαντική τελετή παντρεύτηκε τον τότε εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον. Εκείνος ήταν 38 ετών και εκείνη 40. Το μυστήριο τελέσθηκε στην ιστορική εκκλησία του Μπρατσιάνο, μια μικρή πόλη διάσημη για τη λίμνη και το παλάτι της, που απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα από τη Ρώμη. Δύο χρόνια αργότερα, έγινε μητέρα. Απέκτησε τον μοναχογιό της.

Η στάση της άλλαξε. «Η μόνη σκέψη μου ήταν πώς να μείνω ζωντανή για το παιδί μου». Εμφανίστηκαν φοβίες που δεν φανταζόταν ποτέ ότι είχε. Ένιωθε ότι δεν είχε πια τίποτα να αποδείξει. «Τίποτα άλλο, εκτός από το να κάνω τη δουλειά μου σωστά». Όσο μεγάλωνε ο γιός της, εκείνη ισορροπούσε μεταξύ του απαιτητικού επαγγέλματος και της μητρότητας. Έχει πει ότι συχνά αισθανόταν ενοχές που δεν ήταν παρούσα.

Όταν ο γιός της έγινε δέκα πήρε την απόφαση να ανταλλάξει τα πεδία μάχης με τα τηλεοπτικά στούντιο. Της έλειπε η δράση και η αδρεναλίνη, αλλά τουλάχιστον δεν ήταν με μία βαλίτσα στο χέρι. Στο τέλος του 2018 πήρε διαζύγιο από τον σύζυγό της. Ο γιός της είχε πια μεγαλώσει και σπούδαζε. Τότε αποφάσισε να αφοσιωθεί ξανά στην καριέρα της. Ονόμασε την περίοδο αυτή που διανύει και σήμερα, «τρίτη πράξη και καλύτερη».

Η τρίτη πράξη

Τότε ήταν που αποφάσισε να παρουσιάσει την πολύ πετυχημένη εκπομπή “Amanpour & Company”, με καλεσμένους κάποιους από τους ισχυρότερους ηγέτες του κόσμου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει εμφανιστεί πάνω από μία φορά εκεί. Πραγματοποίησε και το ντοκιμαντέρ στο Netflix. «Ήταν εντελώς έξω από τη ζώνη άνεσής μου και γι’ αυτό εντελώς συναρπαστικό».

Η βετεράνος ανταποκρίτρια ταξίδεψε σε έξι πόλεις (Τόκιο, Νέο Δελχί, Άκρα, Βερολίνο, Βηρυτό και Σαγκάη) για να μιλήσει με τις γυναίκες για τη σεξουαλική τους ζωή, καθώς και για τη στάση τους απέναντι στην αγάπη. Τα επεισόδια ανοίγουν με τη βελούδινη φωνή της Αμανπούρ: «εντάξει κορίτσια, ας μιλήσουμε για το σεξ». Δεν έχει, μάλιστα, διστάσει να πει ότι η ηλικία είναι απλά ένα νούμερο.

Στα 63 της χρόνια νιώθει πιο δημιουργική και πιο σέξι από ποτέ. «Επαγγελματικά και προσωπικά, ένα πράγμα που έχω μάθει είναι ότι οι μόνοι περιορισμοί μας είναι αυτοί που βάζουμε στον εαυτό μας». Το μόνο σίγουρο είναι ότι και η τελευταία της μάχη με τον καρκίνο θα αποτελέσει ένα ακόμα εμπόδιο, σε μία κατά τ’ άλλα συναρπαστική διαδρομή. Και αν κάποιος γνωρίζει πώς να ξεπερνά τα εμπόδια και τις δυσκολίες, αυτή είναι η Κριστιάν Αμανπούρ.