Τι προσκομίζει ο Κοτζιάς στα Δυτικά Βαλκάνια

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  – 

Κρίσιμες αναμένεται να αποδειχτούν οι επόμενες ημέρες για τις προοπτικές επίλυσης του προβλήματος με τα Σκόπια. Σήμερα το απόγευμα (10-4) ο Νίκος Κοτζιάς ξεκινάει την περιοδεία του στα δυτικά Βαλκάνια, με προορισμούς κατά σειρά τα Τίρανα, την Πρίστινα (Κόσοβο) το Βελιγράδι και τέλος τα Σκόπια. Όσον αφορά τη διαπραγμάτευση για το όνομα, το ζητούμενο είναι να γεφυρωθεί το υφιστάμενο χάσμα, ενώ για τον ίδιο λόγο συζητείται το ενδεχόμενο να δρομολογηθεί συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ.

Μετά την προ εβδομάδων επίσκεψή του στα Σκόπια και στη συνέχεια τη συνάντησή του στη Βιέννη με τον ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς και τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ, ο Νίκος Κοτζιάς δεν θέλει να αφήσει τον χρόνο να περάσει. Επισκέπτεται ξανά τη γείτονα με πρώτο στόχο τη γεφύρωση, όπως είπαμε, αλλά και με τη σκέψη ότι η τωρινή επίσκεψή του τον εμφανίζει στα μάτια της Δύσης ότι αγωνίζεται για την επίτευξη συμφωνίας. Με άλλα λόγια, εγγράφει υποθήκες για την περίπτωση ναυαγίου και της συνεπαγόμενης επίρριψης ευθυνών.

Η περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών ξεκινάει από την αλβανική πρωτεύουσα με σκοπό, επίσης, την επίλυση των προβλημάτων που έχουν εναπομείνει για την επίτευξη συμφωνίας-πακέτου. Στη συνέχεια θα βρεθεί στην Πρίστινα. Αν και η Ελλάδα δεν έχει αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο, η επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά εκεί είναι ένα θετικό μήνυμα και σ’ αυτό το επίπεδο. Είναι ταυτόχρονα και μία κίνηση καλής θέλησης προς τα Τίρανα.

Υπενθυμίζουμε ότι στο Κοσσυφοπέδιο έχει προκαλέσει πολιτικό σκάνδαλο η παράδοση στην Τουρκία οπαδών του Γκιουλέν. Ο πρωθυπουργός Χαραντινάι απέλυσε τον υπουργό Εσωτερικών και τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, προκαλώντας την έντονη υβριστική αντίδραση του Ερντογάν, αλλά και εσωτερικό πρόβλημα. Κι αυτό, επειδή το πράσινο φως για την παράδοση όλα δείχνουν πως το είχε ανάψει ο πρόεδρος Θάτσι, ο οποίος και εισέπραξε εύσημα από τον Τούρκο ομόλογό του.

Διπλωματική σφήνα

Η επίσκεψη Κοτζιά, λοιπόν, εκ των πραγμάτων αποτελεί και μία διπλωματική σφήνα, με την έννοια ότι επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τη διένεξη για να περιορίσει την παραδοσιακά ισχυρή τουρκική επιρροή στο Κοσσυφοπέδιο και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις προσέγγισης Αθήνας-Πρίστινας.

Επόμενος σταθμός του Έλληνα υπουργού θα είναι το Βελιγράδι, όπου θα διερευνήσει τη δυνατότητα να προσφέρει καλές υπηρεσίες μεταξύ Σέρβων και Αλβανοκοσοβάρων. Όπως προαναφέραμε, ο τελευταίος και κρισιμότερος προορισμός του είναι η ΠΓΔΜ και συγκεκριμένα η Αχρίδα, όπου θα έχει συνομιλίες με τον Σκοπιανό ομόλογό του. Και οι δύο πλευρές αφήνουν να αιωρείται η φήμη ότι επίκειται μία σημαντική ανακοίνωση. Κάτι που θα δείξει ότι οι διεργασίες για το όνομα μπαίνουν σε τελική φάση και εκ των πραγμάτων θα αναζωπυρώσει τις προσδοκίες για επίτευξη συμφωνίας.

Όπως και να έχει, στη συνάντηση που θα έχουν οι υπουργοί Εξωτερικών θα μπουν οι βάσεις για μία συνάντηση των δύο πρωθυπουργών. Ο ίδιος ο Νίκος Κοτζιάς, άλλωστε, έχει εκφράσει την ελπίδα πως η συνάντησή του με τον Νίκολα Ντιμιτρόφ θα επιτρέψει το μεγάλο βήμα προς τα εμπρός. Στην τελευταία συνέντευξη που παραχώρησε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, ο Έλληνας υπουργός εξέφρασε την ελπίδα πως μολονότι «ευαίσθητα» ζητήματα ταυτότητας και πολιτισμού χωρίζουν την Αθήνα και τα Σκόπια, οι δύο πλευρές μπορούν να λύσουν τις διαφορές τους με «τόλμη».

Δηλώσεις προετοιμασίας από Ζάεφ

Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος απέκλεισε το ενδεχόμενο ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ, αν προηγουμένως δεν επιλυθεί το ζήτημα της ονομασίας. «Αυτό που λένε ορισμένοι ότι μπορούμε να μπούμε στο ΝΑΤΟ ως FYROM ανεξάρτητα από την επίλυση του θέματος της ονομασίας, νομίζω ότι δεν είναι δυνατόν. Γιατί; Όταν ήρθε στα Σκόπια, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ είπε ότι αυτό δεν γίνεται. Και αυτό ήταν μία έντιμη στάση. Για να γνωρίζουμε και εγώ και οι πολίτες της “Μακεδονίας”, ότι αν δεν βρούμε λύση στο πρόβλημα που έχει η Ελλάδα με το συνταγματικό μας όνομα, πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ δεν θα λάβουμε» σημείωσε ο Ζόραν Ζάεφ, σε συνέντευξή του στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της ΠΓΔΜ.

Μεταξύ άλλων, οι δηλώσεις αυτές έχουν ως στόχο την προετοιμασία της δικής του κοινής γνώμης για το νερό στο κρασί που καλείται να βάλει και η γείτονα χώρα. Έως τώρα οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει σε κάποια σημεία, αλλά παραμένουν σοβαρά «αγκάθια». Αθήνα και Σκόπια έχουν συμφωνήσει σε σύνθετη ονομασία που θα περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία» με γεωγραφικό προσδιορισμό.

Στα σημεία, όπου υπάρχει απόκλιση, συγκαταλέγεται η αναθεώρηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, που σημαίνει χρήση του νέου ονόματος και στο εσωτερικό. Διαφωνία υπάρχει, επίσης για το ζήτημα της ταυτότητας. Ακόμα, όμως, και να δεν βρεθεί το κοινό έδαφος, που και οι δύο πλευρές ελπίζουν, λέγεται ότι υπάρχει ένα εναλλακτικό σχέδιο, ώστε να επιμηκυνθεί το χρονοδιάγραμμα.