Ποιος είναι ο μυστηριώδης Νο 1 των Ταλιμπάν

Την στιγμή που οι Ταλιμπάν ετοιμάζονται να σχηματίσουν κυβέρνηση, με τα ηγετικά τους στελέχη να είναι περιζήτητα σε όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και τους Αμερικανούς να αναμένουν την συνεργασία τους στην αντιμετώπιση του αφγανικού παρακλαδιού του ISIS, πέπλο μυστηρίου καλύπτει την τύχη του Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, του ανθρώπου που επισήμως ηγείται του ισλαμικού κινήματος.

Σε αντίθεση με το νούμερο δύο των Ταλιμπάν, τον Αμπντούλ Γκανί Μπαραντάρ που προαλείφεται για πρόεδρος της χώρας, ελάχιστα είναι γνωστά για τον Αχουντζάντα, τον εμίρη των Ταλιμπάν, που αποκαλείται ως «o ηγέτης των Πιστών», όπως ακριβώς αποκαλούνταν ο ιδρυτής τους, ο Μουλάς Ομάρ. Ο τρόπος που είχε κατακτήσει τον τίτλο ο Μουλάς Ομάρ, σε ένα Αφγανιστάν που μαστίζονταν από τον εμφύλιο των Μουτζαχεντίν, είχε όλα τα στοιχεία ενός ισλαμικού “marketing”!

Τον Απρίλιο του 1996 είχε παρουσιαστεί σε πλήθος υποστηρικτών του στην κορυφή ενός κτιρίου στο κέντρο της Κανταχάρ, φορώντας τον μανδύα του Προφήτη Μωάμεθ, κάτι που είχε 60 χρόνια να συμβεί. Εκστασιασμένο το πλήθος παραληρούσε, βλέποντας τον μανδύα να κυματίζει πάνω από τον Μουλά Ομάρ και άρχισε να φωνάζει συνθήματα υπέρ του νέου “Ηγέτη των Πιστών”. «Του είχαν δώσει το δικαίωμα να ηγείται όχι μόνο των Αφγανών, αλλά και όλων των μουσουλμάνων», όπως γράφει ο Αχμέντ Ρασίντ, στο κλασικό του πλέον βιβλίο για τους Ταλιμπάν.

Είναι τέτοια η μυστικοπάθεια που είχαν οι Ταλιμπάν, που ο θάνατος του Μουλά Ομάρ έγινε γνωστός μόλις το 2015, ενώ είχε απεβιώσει δύο χρόνια πριν. Ο Αχουντζάντα διαδέχτηκε τον διάδοχο του Ομάρ, τον Αχτάρ Μοχάμαντ Μανσούρ, όταν ο τελευταίος σκοτώθηκε σε επίθεση από αμερικανικό drone. O Αχουντζάντα παραμένει πιστός στην μυστικοπάθεια του “σκοτεινού” ιδρυτή των Ταλιμπάν, σε αντίθεση με τον Μπαραντάρ τον επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν, που έχει πολλά “πάρε δώσε” με τους Αμερικανούς και φιλοξενούνταν για χρόνια στα πολυτελέστατα ξενοδοχεία του Κατάρ.

Στην “σκιά” των Ταλιμπάν

Όπως ακριβώς και ο Μουλάς Ομάρ, ο Αχουντζάντα ζει στην “σκιά” του κινήματος: δεν κάνει δημόσιες εμφανίσεις, ενώ κανείς δεν τον έχει δει στην Καμπούλ. Ο Αχουντζάντα δεν συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς στην πρωτεύουσα του Κατάρ, τις οποίες είχε αναλάβει εξ’ ολοκλήρου ο Μπαραντάρ. Ήταν ο Μπαραντάρ που υπέγραψε την ιστορική συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία προέβλεπε την αποχώρηση των Αμερικανών και είναι αυτός πίσω από το νέο πρόσωπο της οργάνωσης, πραγματοποιώντας όλες τις διεθνείς επαφές, πότε με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών, πότε με τον επικεφαλής της CIA.

Όπως και ο Μουλάς Ομάρ, έτσι και ο Αχουντζάντα έχει πολεμήσει στο παρελθόν κατά των Σοβιετικών. Όμως, λίγα γνωστά για το πρόσωπο του. Πιστεύεται πως είναι ένας σκληροπυρηνικός ιμάμης, υπέρμαχος των δημοσίων εκτελέσεων, των λιθοβολισμών, δηλαδή του μεσαιωνικού προσώπου των Ταλιμπάν που είχε αντικρίσει σοκαρισμένη η διεθνής κοινότητα την δεκαετία του ’90. Το 2017 ο γιος του “ηγέτη των πιστών” είχε σκοτωθεί σε επίθεση αυτοκτονίας που πραγματοποίησε στην Χελμάντ, για πρώτη φορά στην ιστορία του κινήματος.

Όταν στην Καμπότζη μεσουρανούσαν οι Κόκκινοι Χμερ, ελάχιστοι είχαν αντιληφθεί πως πραγματικός ηγέτης ήταν ο «αδερφός υπ’ αριθμόν 1», όπως αποκαλούνταν ο αιμοσταγής Πολ Ποτ, ο οποίος δεν είχε κάποια επίσημη θέση στο καθεστώς, δείγμα του μυστικισμού του, που θυμίζει αρκετά τους Ταλιμπάν, ειδικά της πρώτης περιόδου. Ο Ρασίντ γράφει για τον τίτλο του “Ηγέτη των Πιστών” που κατέκτησε ο μουλάς Ομάρ: «Του επέτρεπε να αποστασιοποιηθεί περισσότερο από την καθημερινή πολιτική, να αποφεύγει συναντήσεις με ξένους διπλωμάτες και να αρνείται συναντήσεις με ηγέτες της αντιπολίτευσης».

Όμως πιστεύεται πως τις αποφάσεις για την πορεία των Ταλιμπάν, που εμφανίζονται πλέον περισσότερο ως εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα και όχι ως μία οργάνωση του τζιχάντ, τις παίρνει πλέον ο Μπαραντάρ, υποσκελίζοντας τον Αχουντζάντα, για τον οποίο υπάρχουν φήμες ότι είναι βαριά άρρωστος ακόμα και νεκρός, με τους Ταλιμπάν να αποκρύβουν τον θάνατο του, όπως είχαν κάνει και με τον Μουλά Ομάρ, προκειμένου να συντηρούν το μύθο του “ηγέτη των πιστών”.