Ιρακινοί πράκτορες συνέλαβαν το Νο 2 του ISIS Τζαμπούρι στην Τουρκία

Η σύλληψη του “υπουργού Οικονομικών” και Νο 2 του ISIS αναγγέλθηκε ως μια σημαντική νίκη στη μάχη εναντίον της μεγαλύτερης ισλαμικής τρομοκρατικής ομάδας στον κόσμο μετά από τις ήττες που υπέστη στη Μέση Ανατολή. Ο Σάμι Τζασίμ Μουχάμαντ Αλ Τζαμπούρι, γνωστός και ως Χατζί Χαμίντ, συνελήφθη από Ιρακινούς πράκτορες σε μη κατονομασθείσα χώρα, ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός του Ιράκ Μουστάφα Αλ Καντίμι.

Οι ΗΠΑ είχαν χαρακτηρίσει τον Τζαμπούρι ως «Ειδικά Καθορισμένο Παγκόσμιο Τρομοκράτη» το 2015 και τον είχαν επικηρύξει με 5.000.000 δολάρια, αφού «προήχθη από στρατιώτης της Αλ Κάιντα» σε «επικεφαλής χρηματοδότης του πρώην ηγέτη του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι», όπως ανέφεραν σχετικά οι Times. Ο Τζαμπούρι συνελήφθη σε μια «σύνθετη εξωτερική επιχείρηση» που σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από την Ιρακινή Υπηρεσία Πληροφοριών, ανέφερε ο πρωθυπουργός αλ-Καντίμι σε tweet.

While our ISF heroes focused on securing the elections, their INIS colleagues were conducting a complex external operation to capture Sami Jasim, who was in charge of Daesh finance, and a deputy of Abu Bakr Al-Baghdadi.
Long live Iraq, and our brave heroes.

— Mustafa Al-Kadhimi مصطفى الكاظمي (@MAKadhimi) October 11, 2021

Στο αποκορύφωμα της επιρροής του, ο νυν κρατούμενος τζιχαντιστής επέβλεπε έσοδα έως και ένα δισ. δολάρια ετησίως από εισοδήματα που προέρχονταν από «παράνομες συναλλαγές πετρελαίου» έως «εκβιασμούς, λύτρα, εμπορία ανθρώπων, λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων και δωρεές από συμπαθούντες στη Μέση Ανατολή», ανέφεραν οι Times. Ο Τζαμπούρι είχε συλληφθεί από τις αμερικανικές δυνάμεις το 2005 και πέρασε πέντε χρόνια σε αμερικανική φυλακή στο Ιράκ.

Μετά την αποφυλάκισή του το 2011, εντάχθηκε ξανά στην Αλ Κάιντα στο Ιράκ, αλλά το 2014 πέρασε στο ISIS. Εκεί φρόντιζε μεγάλο μέρος της διοίκησης, της ασφάλειας και της χρηματοδότησης, πριν αναδειχθεί ως αναπληρωτής αρχηγός και επικεφαλής των οικονομικών της οργάνωσης. Υπηρέτησε ως αναπληρωτής ηγέτης υπό τον Αλ Μπαγκντάντι, ο οποίος αφού σκότωσε δύο από τα παιδιά του, αυτοκτόνησε, χρησιμοποιώντας για το σκοπό αυτό γιλέκο με εκρηκτικά κατά τη διάρκεια επιδρομής των ΗΠΑ το 2019 στη βορειοδυτική Συρία κοντά στα σύνορα με την Τουρκία.

Εμπειρογνώμονες ασφάλειας πιστεύουν ότι ο Τζαμπούρι ήταν «ο οικονομικός επόπτης της τρομοκρατικής ομάδας» από το 2015. Σύμφωνα με άλλες πηγές είχε υπηρετήσει ως υποδιοικητής της Μοσούλη και είχε πολεμήσει στο παρελθόν υπό τον Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι, πρώην αρχηγό της Αλ Κάιντα στο Ιράκ, ο οποίος σκοτώθηκε το 2006.

Μπλεγμένα πράγματα

Ο Σύριος δημοσιογράφος Χασάν Χασάν, συγγραφέας βιβλίου για το ISIS, δήλωσε στο Reuters ότι η σύλληψη του Τζαμπούρι είναι ασυνήθιστη, καθώς οι ηγέτες τoy ISIS συνήθως «ανατινάσσονται ή πολεμούν μέχρι τέλους». Ο Τζαμπούρι «συμμετείχε στις καθημερινές επιχειρήσεις του ISIS στη Συρία και το Ιράκ, τόσο στρατηγικά όσο και τακτικά.  Αυτό είναι μια σημαντική σύλληψη για τους Ιρακινούς».

Κάποιες πηγές ανέφεραν ότι ο Τζαμπούρι συνελήφθη στην Τουρκία. Κι εδώ αρχίζει να περιπλέκεται το ζήτημα καθόσον οι πρώτες ανακοινώσεις ανέφεραν ως τόπο σύλληψης «μη κατονομαζόμενη γειτονική χώρα» (του Ιράκ). Λίγο αργότερα όλα τα τοπικά Μίντια άρχισαν να μιλάνε για Τουρκία, κάτι που η Άγκυρα ούτε επιβεβαίωσε, ούτε διέψευσε. Ο Τζαμπούρι μετά την ήττα του ISIS είχε διαφύγει από την Συρία στην Τουρκία και μέσω αυτής βρέθηκε στην ανατολική Ευρώπη. Στη συνέχεια, επειδή δεν κατάφερε να βγάλει και την οικογένεια του από την Συρία, πιθανότατα επέστρεψε στην Τουρκία όπου παρέμενε μέχρι την σύλληψη του.

Για τις ΗΠΑ το Ιράκ και το Ιράν, ο Τζαμπούρι ήταν ο “υπουργός Οικονομικών” του ISIS. Με επιπρόσθετο δεδομένο ότι ήταν στην οργάνωση από το 2014 οπότε και ιδρύθηκε, σημαίνει ότι γνωρίζει επακριβώς όλες τις διασυνδέσεις, μέσω των οποίων το ISIS διοχέτευε τα λάφυρά του στη διεθνή μαύρη αγορά. Σύμφωνα με πολλά δημοσιεύματα και μελέτες από το 2014 μέχρι τώρα, τα λάφυρα οργάνωσης (κλεμμένο πετρέλαιο, αρχαιότητες, γεωργικά προϊόντα, ακόμη και άνθρωποι) διοχετεύονταν μέσω Τουρκίας.

Ο Τζαμπούρι πρέπει να είναι γνώστης όλων αυτών των διαύλων λαθρεμπορίου, αλλά και των διασυνδέσεων με την τουρκική μαφία και το τουρκικό βαθύ κράτος, το οποίο παραλάμβανε αυτά τα αγαθά και πλήρωνε το ISIS με όπλα, πυρομαχικά και εφόδια. Οπότε προκύπτει το εύλογο ερώτημα, αν η σύλληψη του και απαγωγή του ήταν εν γνώσει της Άγκυρας. Είναι δύσκολο ιρακινοί πράκτορες να πραγματοποίησαν μόνες τους αυτή την επιχείρηση, αν δεν υπήρχε συνεργασία με Αμερικανούς. Η Τουρκία είναι δύσκολο να “έδωσε” τον Τζαμπούρι από μόνη της, επειδή αν αυτό μιλήσει κατά πάσα πιθανότητα θα την εκθέσει.

Ο αναλυτής του Ινστιτούτου Pearson στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο Ράμζι Μαρντίνι είπε στους Times ότι το 2018 είχε γίνει μια επιχείρηση ιρακινών, αμερικανικών και τουρκικών μυστικών υπηρεσιών με αποτέλεσμα τη σύλληψη ηγετών του iSIS, οι οποίοι είχαν διαφύγει από τη Συρία, αφού έχασαν τον έλεγχο της περιοχής τους και μεταφέρθηκαν λαθραία στα σύνορα με την Τουρκία. Χαρακτήρισε την επιχείρηση “sting”, δηλαδή ότι είχαν δελεάσει τους τζιχαντιστές να αποκαλυφθούν αφού τους έπεισαν ότι είναι ασφαλείς.

Ενδιαφέρουσες αναφορές

Όπως έγραψε η Washington Post, «παρά το γεγονός ότι το ISIS ηττήθηκε σε μεγάλο βαθμό στο Ιράκ, εξακολουθεί να πραγματοποιεί επιθέσεις μικρής κλίμακας στο εσωτερικό της χώρας». Είναι προφανές και από τις συνεχιζόμενες επιθέσεις ότι τα μέλη του ISIS εξακολουθούν να κρύβονται στις πόλεις. Την περασμένη εβδομάδα η οργάνωση ανέλαβε την ευθύνη για μια βόμβα σε παγιδευμένο αυτοκίνητο στο Ραμάντι.

Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του BBC Φρανκ Γκάρντνερ, «η αξία του Τζαμπούρι για τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας δεν θα είναι τόσο η απώλειά του για το ISIS, αφού θα αντικατασταθεί γρήγορα, όσο από τις πληροφορίες που δίνει στους απαγωγείς του για επικείμενες επιθέσεις». Το ISIS «υπολογίζεται ότι έχει περίπου 10.000 μαχητές στη Μέση Ανατολή», έγραψε ο Γκάρντνερ, προσθέτοντας: «Υψηλού επιπέδου στέλεχος του ISIS ο Τζαμπούρι πιστεύεται ότι ηγήθηκε διασυνοριακών επιχειρήσεων στη Συρία και το Ιράκ», όπου η οργάνωση «συνεχίζει να επιτίθεται σε αστυνομικές και στρατιωτικές βάσεις».

Αυτή η πληροφορία, όμως, δεν συνάδει με την ιδιότητα του συλληφθέντος, ούτε με το γεγονός ότι αυτός βρισκόταν στην Τουρκία κι όχι σε κάποιον επιχειρησιακό πυρήνα στο Ιράκ ή την Συρία. Οι δε διασυνοριακές επιθέσεις των τζιχαντιστών πραγματοποιούνται στα σύνορα του Ιράκ με τη Συρία και σπάνια κοντά στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία.

Η σημασία της σύλληψης Τζαμπούρι

Όπως προαναφέραμε, ο Τζαμπούρι μπορεί να αποβεί πολύτιμος εάν αποκαλύψει το δίκτυο χρηματοδότησης του ISIS. Με τους τζιχαντιστές να αποτελούν επίσης επικίνδυνη απειλή για την ασφάλεια σε χώρες από το Αφγανιστάν έως τη Μοζαμβίκη, η σύλληψη του “υπουργού Οικονομικών” και Νο 2 αναγγέλλεται από Ιρακινούς και Αμερικανούς ως σημαντική πλήγμα κατά του ISIS.

Δεδομένου, όμως, ότι τα παρακλάδια του ISIS αποτελούν ημιαυτόνομα franchise, η αξία του Τζαμπούρι, πέραν της Μέσης Ανατολής, είναι μάλλον περιορισμένη. Η σημασία της σύλληψής του, όμως, δεν πρέπει να υποτιμηθεί, αλλά μάλλον πρέπει να ειδωθεί από όλες τις πλευρές ακόμα και τις σκοτεινότερες.  Πώς, δηλαδή επετεύχθη και τί σημαίνει το γεγονός ότι έγινε την συγκεκριμένη στιγμή.

Η σύλληψη βοηθά τον Ιρακινό πρωθυπουργό να εδραιώσει την δική του εξουσία έναντι των αντιπάλων του στη Βαγδάτη και στην Τεχεράνη. Ταυτόχρονα, αφήνει να διαφανεί ότι οι ΗΠΑ δεν είναι τόσο απούσες από τη Μέση Ανατολή όσο θέλουν οι ίδιες αλλά και τα διεθνή ΜΜΕ να προβάλουν. Τέλος, αναδεικνύει ότι όσο απρόθυμη και αν ήταν η Άγκυρα, ή αναγκάστηκε να βοηθήσει στην επιχείρηση, ή αν όχι, δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί που συνελήφθη στην επικράτειά της ένας διεθνώς καταζητούμενος τρομοκράτης.