Εν μέσω της “τέλειας” καταιγίδας η Γερμανία…

Το 2019 στη Γερμανία οι αρμόδιοι φορείς συνέταξαν το ομοσπονδιακό σχέδιο έκτακτης ανάγκης αναφορικά με την προμήθεια φυσικού αερίου. Στις πρώτες σελίδες του σχεδίου αυτού περιέχεται μια βασική παραδοχή. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι η παροχή και προμήθεια αερίου στην χώρα είναι «σε πολύ μεγάλο βαθμό διασφαλισμένη και αξιόπιστη» και ότι η πιθανότητα ενεργειακής κρίσης αναφορικά με την συνέχιση προμήθειας φυσικού αερίου είναι «πολύ περιορισμένη».

Αν σήμερα εν μέσω της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης φυσικού αερίου, διάβαζε κάποιος αυτό το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, θα συμπέραινε αβίαστα ότι οι συντάκτες του κάνανε ένα μοιραίο λάθος. Στηρίχτηκαν εξ ολοκλήρου σε μια λανθασμένη παραδοχή, ότι δηλαδή η πιθανότητα μιας ενεργειακής κρίσης σχετικά με την παροχή αερίου είναι απειροελάχιστη. Ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος Χάμπεκ, στα πλαίσια των προβλέψεων του σχεδίου, κήρυξε την Τετάρτη το πρώτο στάδιο «έγκαιρης προειδοποίησης» για πιθανή κρίση παροχής αερίου.

Το δεύτερο στάδιο είναι αυτό του “συναγερμού” όταν πλέον είναι φανερό ότι σύντομα δεν θα υπάρχει επαρκές φυσικό αέριο και το τρίτο στάδιο είναι της “έκτακτης ανάγκης”, όπου η ομοσπονδιακή αρχή δικτύων θα αποφασίζει ποιοι κλάδοι μετά φυσικά από τις εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας και τις κατοικίες, θα λαμβάνουν και σε τι ποσότητα, φυσικό αέριο. Όπως είναι φανερό αυτό το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ξεπεράστηκε από την σημερινή πραγματικότητα και η Γερμανία, εάν η Ρωσία τελικά διακόψει την προμήθεια φυσικού αερίου, θα αντιμετωπίσει την τέλεια “καταιγίδα” και κατά την άποψη του υπογράφοντα, την μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά το 1945 και το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Εφιαλτικά σενάρια για την Γερμανία

Η επίρρωση της άποψης αυτής προκύπτει από τρία βασικά δεδομένα. Η Γερμανία αυτή τη στιγμή λαμβάνει το 55% περίπου των ετήσιων αναγκών της σε φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Παράλληλα το 25% περίπου της γερμανικής βιομηχανίας λαμβάνει ενέργεια μέσω του φυσικού αερίου. Αν η Ρωσία διακόψει την παροχή φυσικού αερίου, τα αποθέματα της Γερμανίας, με τις τωρινές εκτιμήσεις, αρκούν ως το τέλος του καλοκαιριού.

Με βάση πρόσφατες μελέτες η Γερμανία μπορεί ως το τέλος του έτους να καλύψει από άλλες πηγές το πολύ το 7% του ρωσικού φυσικού αερίου, αν η ροή αυτού διακοπεί. Αυτό σημαίνει στο χειρότερο σενάριο ότι στον ερχόμενο χειμώνα υπάρχει η πιθανότητα το 25% της γερμανικής βιομηχανίας να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο μείωσης ή ακόμη και της διακοπής της παραγωγής για απροσδιόριστο ακόμα χρόνο. Ένα τέτοιο σενάριο είναι το λιγότερο εφιαλτικό και θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, την απώλεια δεκάδων δισεκατομμυρίων του ΑΕΠ και το χειρότερο ίσως από όλα, την μετεγκατάσταση τεράστιων βιομηχανικών μονάδων σε τρίτες χώρες, με διασφαλισμένη ενεργειακή επάρκεια.

Ο μεγάλος χαμένος

Η Γερμανία από την δεκαετία του 1960 και εντεύθεν, στα πλαίσια της άποψης της πολιτικής διείσδυσης και του οικονομικού μετασχηματισμού της μεταπολεμικής Γερμανίας μόνο με οικονομικά πλέον μέσα, το γνωστό “Wandel durch Handel” (μετασχηματισμός μέσω του εμπορίου) αλλά και της Ostpolitik, της εξισορρόπησης μεταξύ Ανατολής και Δύσης, εξαρτήθηκε όλο και περισσότερο ενεργειακά από τη Ρωσία.

Η Γερμανία πίστευε ότι δεν είναι εξάρτηση, αλλά αλληλεξάρτηση, η οποία δημιουργεί μια διηνεκή ισορροπία. Η πολιτική της αυτή την είχε δικαιώσει, ως την ημέρα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ακόμα και στις χειρότερες ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, η Ρωσία ήταν ένας αξιόπιστος ενεργειακός εταίρος και ποτέ δεν τέθηκε θέμα διακοπής της παροχής ενέργειας. Η σημερινή πραγματικότητα δείχνει όμως πως όλο το οικοδόμημα της ενεργειακής πολιτικής της Γερμανίας, εδώ και 40 χρόνια, κινδυνεύει να γκρεμιστεί σαν χάρτινος πύργος. Η κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίας και ο καγκελάριος Σολτς είναι σίγουρο ότι θα κάνει το παν για να μην διακοπεί η ροή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Δυστυχώς για τη Γερμανία, τα πολιτικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση αποφασιστικά και εξαρτάται από τρίτους και την απόφαση του ίδιου του Πούτιν. Η Γερμανία είναι κοντά στο να καταστεί ο μεγάλος ηττημένος του πολέμου στην Ουκρανία. Απομένει να δούμε αν αυτό θα επιβεβαιωθεί και θα επιφέρει μια πρωτοφανή οικονομική ζημία στην κραταιά οικονομία της.