Τούρκοι καταστροφείς πολιτισμού – Τί δείχνει ο βανδαλισμός της Αγίας Σοφίας

Ο βανδαλισμός της Αυτοκρατορικής Πύλης της Αγίας Σοφίας, οι θλιβερές εικόνες εγκατάλειψης, όχι μόνο ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς (προστατευμένου από την UNESCO), αλλά και ενός παγκόσμιου συμβόλου της χριστιανικής πίστης, προκάλεσαν οργισμένες αντιδράσεις, ακόμα και στο εσωτερικό της γείτονος.

«Ξέρετε τι κάναμε όταν ήταν απασχολημένοι με την πανδημία; Μετατρέψαμε σε τέμενος την Αγία Σοφία, κάτι το οποίο κρατούσαν πάνω από το κεφάλι μας για χρόνια σαν Δαμόκλειο Σπάθη, απειλώντας μας με διασάλευση της ειρήνης και ορκίζονταν να μη μας αφήσουν να τη μετατρέψουμε» ανέφερε ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, προειδοποιώντας μάλιστα την διεθνή κοινότητα «να είναι έτοιμοι για όσα έχουμε να κάνουμε».

Ο κ. Σοϊλού αποκάλυψε πως η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξυπηρετούσε τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες του Ερντογάν, σε μία χώρα που υπάρχουν περισσότερα τζαμιά, απ’ ότι σχολεία. Το 2020, η Αγία Σοφία έγινε το 84.685o τζαμί της Τουρκίας. Στην Κωνσταντινούπολη ο αριθμός των τζαμιών, από 3.269, ανέβηκε στα 3.270. Και όπως έλεγε και ο δημοσιογράφος Ραμί Τουράν σε άρθρο του στην εφημερίδα Σοτζιού της 14ης Ιουλίου του 2020:

«Τι ωραία! Δεν έχουμε πλέον έλλειψη τζαμιών!! Οι οικονομικές κρίσεις και οι αποτυχίες θέλουν να καλυφθούν παίζοντας με τα θρησκευτικά συναισθήματα των ανθρώπων μας». Έγραφε επιπλέον ο Τουράν αν και μας προκάλεσε εντύπωση η τολμηρότητα του: «Τι κερδίσαμε ως έθνος, ανοίγοντας την Αγία Σοφία για λατρεία; Θα σταματήσει η ανεργία στη χώρα;

Θα μειωθεί η ακρίβεια στη κουζίνα; Θα συμβάλει στην εκπαίδευση και την κατάρτιση; Θα διορθώσει την οικονομία; Θα γεμίσουν τα στομάχια των 20 εκατομμυρίων ατόμων που ζουν στα όρια της πείνας; Θα αυξηθούν οι ελευθερίες και θα παρέχονται δημοκρατικά δικαιώματα; Οι κρατούμενοι δημοσιογράφοι θα βγουν από τη φυλακή; Θα επιστρέψει η ελευθερία της έκφρασης; Θα τελειώσει η διαφθορά και η αναισχυντία; Αλήθεια, τι θα γίνει; Τίποτα δεν θα συμβεί και όλα τα προβλήματά σας θα συνεχιστούν»!

«Παράσταση βαρβαρότητας»

Και ο κοινωνιολόγος, ιστορικός και συγγραφέας Τανέρ Ακτσάμ, ακαδημαϊκός, που διώκεται από το καθεστώς Ερντογάν, σε άρθρο του το 2020 με τίτλο “Η Τουρκία δίνει εξετάσεις στη δοκιμασία του πολιτισμού” στο ahvalnews, έγραφε χαρακτηριστικά: «Η πράξη που εκτελείται σε σχέση με την Αγία Σοφία είναι μια πεντακάθαρη παράσταση βαρβαρότητας. Είναι μια διακήρυξη τουρκικής έλλειψης πολιτισμού και μανίας καταστροφής προς ολόκληρο τον κόσμο.

Το δίδυμο του προέδρου και ηγέτη του ΑΚΡ Ταγίπ Ερντογάν και του αρχηγού του ΜΗΡ (Εθνικιστικού Κόμματος) Ντεβλέτ Μπαχτσελί είναι η πολιτική συμμαχία, μέσω της οποίας η έλλειψη πολιτισμού και η καταστροφική μανία έχουν καταστεί μια επίσημη διακήρυξη. Μα γιατί, ίσως να ρωτήσετε. Διότι με την πράξη αυτή διακηρύσσεται σε ολόκληρο τον κόσμο πως παρ’ ότι ζούμε στον 21ο αιώνα, η νοοτροπία μας παραμένει στο έτος 1453».

Μετατρέποντας την Αγία Σοφία σε τζαμί, ο Ερντογάν θεώρησε ότι επέτυχε των σκοπών που επεδίωκε, αποπροσανατολίζοντας τον λαό του από τα πραγματικά προβλήματα που ταλανίζουν την Τουρκία, όπως είχε αναφέρει τότε και ο δημοσιογράφος Ραμί Τουράν. Γιατί όμως τότε είχε επιλέξει τότε να προβεί σε αυτή την ενέργεια, αφού ακριβώς έναν χρόνο πριν φαινόταν αντίθετος, θέτοντας ως παράμετρο τις διεθνείς αντιδράσεις και την βλάβη στην οικονομία. Ας εξετάσουμε τους λόγους.

Οι συμβολισμοί του Ερντογάν

Όπως ακριβώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν, έτσι πρόεδρος Ερντογάν είναι άνθρωπος που αρέσκεται στους συμβολισμούς. Οι αποφάσεις και ενέργειές του, καθορίζονται από ιστορικές ημερομηνίες και από χρονολογικούς προσδιορισμούς, που αναφέρονται στο παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον, με συμβολικό πρόσημο. Η ημερομηνία της πρώτης προσευχής στο «Μεγάλο Τζαμί της Αγιάς Σοφίας», όπως ονομάσθηκε, είχε γίνει την 24η Ιουλίου, ημέρα υπογραφής της Συνθήκης της Λωζάνης, όπου είναι και το πιστοποιητικό γέννησης της Τουρκικής δημοκρατίας.

Αρχικός πρωταρχικός σκοπός του Ερντογάν ήταν να καταδείξει, ιδιαίτερα στο εξωτερικό και δη στην Ελλάδα, ότι πλέον η Συνθήκη της Λωζάνης όχι μόνο αμφισβητείται, αλλά στην πράξη δεν υφίσταται (όπως η Αγία Σοφία) και η Τουρκία το κάνει πράξη. Οι συμβολισμοί είναι οι εξής:

• Η Αγία Σοφία είναι υψηλής συμβολικής αξίας μνημείο.
• Είναι σύμβολο κατάκτησης, ανήκει στον κατακτητή και ουδείς έχει δικαιώματα να επικρίνει την Τουρκία για την χρήση της κατάκτησης. Αυτό είναι δείγμα νοοτροπίας μογγολικών και τουρανικών λαών, που δεν δημιουργούν πολιτισμό.
• Είναι μήνυμα προς τον κυριότερο στόχο της Τουρκίας, τον Ελληνισμό και τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια της επανάστασης του 1821. Το μήνυμα ξεκάθαρα λέει ότι η κατάκτηση συνεχίζεται, ότι «Έλληνες, είστε ακόμη υποτελείς».
• Είναι το σύμβολο επιστροφής της Τουρκίας στον νεοοθωμανισμό.
• Αποτελεί σύμβολο αντιδυτικής συσπείρωσης των Τούρκων.
• Αποτελεί το σύμβολο της νίκης των Τούρκων επί των Ελλήνων.
• Είναι το σύμβολο της νίκης του Ισλάμ επί του Χριστιανισμού.
• Η Αγία Σοφία αποτελεί, για τον Ερντογάν, το κέντρο του νέου Ισλάμ, μαζί με Μέκκα, τη Μεδίνα και το Τέμενος Αλ Ακτσά της Ιερουσαλήμ. Ο ίδιος επιδιώκει να θεωρηθεί Χαλίφης και ηγέτης του Σουνιτικού Ισλάμ (να σημειωθεί πως ελάχιστοι εκπρόσωποι μουσουλμανικών χωρών μετείχαν τότε στα νεοοθωμανικά εγκαίνια).
• Είναι το μνημείο που άλλαξε χρήση ο Μουσταφά Κεμάλ και αυτός το ακυρώνει, άρα ακυρώνει και τον πατέρα των Τούρκων (Κεμάλ Ατατούρκ) και την πολιτική του.
• Περνά το μήνυμα ακύρωσης του Κεμάλ, οπότε αυτός είναι ο νέος Ατατούρκ και μπαίνει στην ιστορία πλέον ως “Ερντογάν Ατατούρκ”, ο συνεχιστής και έχων το ίδιο γονίδιο με του Αλπ Αρσλάν (μάχη του Ματζικέρτ, 1071 μ.Χ.) και του Μωάμεθ του Πορθητή (1453 μ.Χ.), όπως γράφουν οι υμνητές του.

Η ελληνική Αγία Σοφία

Να αναφερθούμε στο μεγαλοπρεπέστατο Ιερό Ναό της Χριστιανοσύνης, όνειρο του Μέγα Κωνσταντίνου και έργο του Ιουστινιανού. Θεμελιώθηκε την 23η Φεβρουαρίου 532 (πιθανώς επί του Ναού του Απόλλωνα) και εγκαινιάστηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό την 27η Δεκεμβρίου 537 μ.Χ, ως ο Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας.

Ο Ιουστινιανός κατά τα εγκαίνια, συνοδευόμενος από τον Πατριάρχη Μηνά και πλήθος κόσμου, μετέβησαν πεζή στην Αγία Σοφία, όπου ο αυτοκράτορας μπαίνοντας είπε: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιωθέντι τελέσαι τοιούτον έργον. ΝΕΝΙΚΗΚΑΣΕ ΣΟΛΟΜΩΝ». Έχει τεράστια σημασία, είναι το αυτοκρατορικό σύμβολο, το μνημείο που εκφράζει έναν πολιτισμό, τον Βυζαντινό πολιτισμό, άρα και τον Ελληνικό.

Προβάλλεται η Χριστιανικότητα, ως Ιερός Ναός, αλλά και ο Ελληνισμός, ως πολιτιστικό δημιούργημα των Ελλήνων. Ο καθηγητής Κοντογιώργης είχε αναφέρει ότι την στιγμή που ο Ιουστινιανός εισήρχετο στην Αγία Σοφία, το Ρωμαϊκό “Imperium” παρέδιδε τα κλειδιά της οικουμενικής κυριαρχίας στον Ελληνισμό, στους παγκόσμια πλέον κυρίαρχους Έλληνες.

Για αυτό, κατά τον καθηγητή, υπάρχει η εχθρότητα της Δύσης προς το Βυζάντιο και τον Ελληνισμό και έτσι εξηγείται η αδιαφορία, η απραξία και η αφωνία της χριστιανικής Δύσης, στην απόφαση Ερντογάν για μετατροπή της Αγίας Σοφιάς σε τζαμί. Όπως ο Παρθενώνας είναι σύμβολο του Ελληνισμού και της Δημοκρατίας, έτσι και η Αγία Σοφία είναι σύμβολο του Ελληνισμού και της Δημοκρατίας, με την έννοια ότι εκτός από τόπος λατρείας και προσευχής, υλοποιούσε και την αρχαία Εκκλησία του Δήμου, αφού όλα τα σημαντικά γεγονότα, ακόμη και εκλογές αυτοκρατόρων, γινόταν μέσα στον Ναό.

Η Τουρκία και η καταστροφή πολιτισμών

Η αλλαγή της Αγίας Σοφίας από τον Ερντογάν και η θλιβερή εικόνα εγκατάλειψης της δεν αλλοιώνει την ύπαρξη  την μορφή και τον σκοπό της. Μπορεί οι Τούρκοι να κομπορρημονούν για το λάφυρο της κατάκτησής, ότι έχουν το δικαίωμα να το κάνουν ότι θέλουν, να ισχυρίζονται ότι ήταν τζαμί για πέντε αιώνες, όμως ξεχνούν να πουν ότι ήταν για δέκα αιώνες η λαμπρότερη Εκκλησία του κόσμου.

Εγκαινιάσθηκε ως Εκκλησία, καθαγιάστηκε ως Εκκλησία και παραμένει Εκκλησία. Ότι πανιά και να βάλουν μπροστά από τα υπέρλαμπρα μωσαϊκά, όσους βανδαλισμούς και να πράξουν, η ένθρονος Παναγία και ο Χριστός μας, τα τεράστια Χερουβείμ και τα υπόλοιπα αριστουργήματα είναι εκεί και βλέπουν την ασέβεια, την προσβολή, την βαρβαρότητα που συντελείται. Και η Αγία Σοφία παραμένει χριστιανικός ναός και οι φανατικοί μουσουλμάνοι προσεύχονται σε καθαγιασμένο χριστιανικό ναό. Ίσως, μάλιστα, αυτό να εξηγεί την εγκατάλειψη του και την αδιαφορία των τουρκικών αρχών που δημιουργήσαν τις θλιβερές εικόνες που είδαμε:

Diyanet'e bağlanarak ibadete açılan Ayasofya'dan paylaşılan görüntüler sosyal medyada gündem oldu. pic.twitter.com/6kIVsI3por

— 🎙 Muhbir (@ajans_muhbir) April 19, 2022

Και όπως είπε ο Ρώσος στοχαστής του 19ου αιώνα Νικολάι Ντανιλέφσκι, οι ανθρώπινες κοινωνίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στους δημιουργούς πολιτισμού (που φυσικά περιλαμβάνεται η Ελλάδα) και στους καταστροφείς πολιτισμού, όπου εκεί περιλαμβάνονται τρεις λαοί, οι Ούνοι, οι Μογγόλοι και οι Τούρκοι. Και αυτοί οι λαοί αποτελούν διαχρονικά τους αρνητικούς παράγοντες της ιστορίας. Και αυτή είναι η Τουρκία του Ερντογάν σήμερα.