Τελικά ποιοι θα κάνουν την τέταρτη δόση; Όσοι θέλουν!

Με μια εβδομάδα καθυστέρηση και με πολλές κόντρες μεταξύ των ειδικών, έγιναν απόψε οι ανακοινώσεις από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών για το ποιοι ενδείκνυται τελικά να εμβολιαστούν με την τέταρτη δόση. Σχετικές ανακοινώσεις έκανε η πρόεδρος της Επιτροπής Μαρία Θεοδωρίδου, η οποία αναφέρθηκε πολύ αναλυτικά στα δεδομένα για την χρησιμότητα της τρίτης δόσης ως προς την βαριά νόσο, ενώ για την τέταρτη δόση στους σχετικά νέους, δεν δόθηκε καμία σαφή σύσταση.

Για παράδειγμα ένας παχύσαρκος 45άρης θα ωφεληθεί ή όχι; Ένας 30άρης που συγκατοικεί με ανοσοκατεσταλμένο θα προστατεύσει τον ευάλωτο συγκάτοικό του αν κάνει την τέταρτη δόση και ο ίδιος; Ένας διαβητικός 50χρονος; Μια 50χρονη καρδιοπαθής διαβητική; Αυτά έμειναν προς επίλυση, με τους γιατρούς που παρακολουθούν τους ενδιαφερόμενους, καθώς η Επιτροπή θεωρεί ότι μπορεί να συστήσει το εμβόλιο μόνον «για την ηλικιακή ομάδα για την οποία υπάρχουν επαρκή στοιχεία». Ούτε όμως υπεισήλθε στο καίριο θέμα, της αιτίας για την οποία δεν συστήνεται το εμβόλιο στους νεότερους, καθώς κάποιοι άνθρωποι μπορεί απλά να πουν “ας κάνω και την τέταρτη δόση καλού κακού, δεν χάνω τίποτα”.

Αναπάντητο επισήμως μένει λοιπόν το γιατί δεν συστήνεται η τετάρτη δόση, αλλά ανοίγει εντούτοις η πλατφόρμα και μετατίθεται η ευθύνη στον πολίτη ή στον παθολόγο ή καρδιολόγο που τον παρακολουθεί και ο οποίος δεν είναι ανοσολόγος. Γιατί υπάρχει αυτή η συγκράτηση ως προς το να πει η Πολιτεία στους νέους ευθέως “κάντε την τέταρτη δόση”;  Ατονεί το ανοσοποιητικό από τις πολλές επαναλαμβανόμενες δόσεις; Ή απλά, αφού δεν κινδυνεύουν τόσο πολύ όσο οι ηλικιωμένοι, δεν υπάρχει λόγος να ρισκάρουν παρενέργειες;

Μήπως το θέμα είναι ότι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και η ΠΟΥ είναι κατά της χορήγησης της τέταρτης δόσης στο γενικό πληθυσμό; Και αν ναι, τότε γιατί άνοιξε εξαρχής η πλατφόρμα, τη στιγμή που πολλοί ειδικοί στην Ελλάδα το θεώρησαν παράδοξη κίνηση; Και το κυριότερο, γιατί άνοιξε η πλατφόρμα με μια λακωνική συγκρατημένη ανακοίνωση και η Επιτροπή Εμβολιασμών εμφανίσθηκε να κάνει διευκρινιστικές δηλώσεις εκ των υστέρων και με μια εβδομάδα καθυστέρηση; Τόσο επείγον ήταν να ανοίξει η πλατφόρμα και τόσο δύσκολο ήταν να δοθεί συνέντευξη Τύπου την ίδια μέρα ή την επομένη;

Αντιφατικά μηνύματα της Επιτροπής

Απόψε πάντως η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών είπε ότι η τέταρτη δόση συστήνεται ισχυρά μόνον στους άνω των 60 με προβλήματα υγείας και σε ανοσοκατεσταλμένους και σε όσους μένουν σε οίκους ευγηρίας, ενώ οι νεότεροι «θα πρέπει να αποφασίσουν συζητώντας με τον γιατρό τους». Ουσιαστικά, αν και καθ’ ύλην αρμόδια, δεν απάντησε στο ποιοι από τους νεότερους πρέπει να κάνουν το εμβόλιο κατά την επιστημονική της γνώμη και απλώς τόνισε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι σχετικά νέοι ωφελούνται. Κατά συνέπεια, αφού οι έρευνες δεν δείχνουν μέχρι στιγμής να ωφελούνται οι νέοι, η Επιτροπή δεν συνιστά τον εμβολιασμό τους, αλλά ανοίγει την πλατφόρμα για όσους θεωρούν ότι θα ωφεληθούν και συνεννοούνται επ’ αυτού με το γιατρό τους!

Αιτιολόγησε τη μη σύσταση για τις ηλικίες 30 έως 59 ετών λέγοντας ότι το πρόσθετο όφελος φαίνεται προς το παρόν περιορισμένο, «αλλά εφόσον το επιλέξουν μετά από σύμφωνη ιατρική γνώμη μπορούν να προχωρήσουν». Επανέλαβε τη σύσταση ότι η 4η δόση θα πρέπει να χορηγείται τουλάχιστον τέσσερεις μήνες μετά την 3η δόση, ενώ τα άτομα που έχουν νοσήσει μετά την 3η δόση, δεν έχουν ανάγκη 4ης δόσης. Σύμφωνα με την ίδια η τέταρτη δόση θα μειώσει την πιθανότητα νοσηλείας στους άνω των 70 ετών και στους άνω των 60 με υποκείμενα νοσήματα. Το τι θα μειώσει στους νεότερους, παραμένει άγνωστο.

«Η τέταρτη δόση είναι κάτι που συζητούν οι επιστήμονες ανά τον κόσμο, ωστόσο, όπως επισημαίνει ο πρώην διευθυντής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Φαρμάκων (ΕΜΑ), Μάρκο Καβαλιέρι, οι επαναλαμβανόμενοι εμβολιασμοί σε σύντομα χρονικά διαστήματα δεν αποτελούν οπωσδήποτε βιώσιμη μακροπρόθεσμη στρατηγική», είπε η κ. Θεοθωρίδου. «Πρόσφατα το Ισραήλ ξεκίνησε να χορηγεί τέταρτη δόση σε άτομα άνω των 18 ετών και σε λίγες μέρες διαπίστωσαν ότι μειώνονται τα κρούσματα, κάτι που ήταν αναμενόμενο, αλλά η αποτελεσματικότητα για την πρόληψη των σοβαρών λοιμώξεων και των θανάτων δεν έχει γίνει γνωστή ακόμα και θα το δούμε σε συμπεράσματα που θα κοινοποιήσουν στο μέλλον», όπως είπε. Και συμπλήρωσε:

«Η αύξηση δόσεων των εμβολίων που έχουμε, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), δεν θα σταματήσει την ανάδυση των νέων μεταλλάξεων. Το μεγάλο στοίχημα είναι να παρασκευαστούν νέα εμβόλια με ευρεία και μακρά προστασία», είπε, συμπληρώνοντας ότι δοκιμάζονται κάποια, όμως ακόμα δεν γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητά τους. Ακόμα και αν αποδειχθούν αποτελεσματικά, θα αργήσουν να διατεθούν, οπότε προς το παρόν πορευόμαστε με όσα έχουμε και δεν περιμένουμε να βγει “καινούργιο” εμβόλιο μέχρι το χειμώνα.

Η τρίτη δόση

Μίλησε εκτενώς πάντως για τις υποπαραλλαγές της Όμικρον και την τρίτη δόση, λέγοντας ότι αντιμετωπίζουμε μεγάλη μεταδοτικότητα, «αλλά παίζει καθοριστικό ρόλο η αποτελεσματικότητα των εμβολίων». Όπως είπε «σύμφωνα με την ανασκόπηση δεδομένων, η αποτελεσματικότητα της τρίτης δόσης ως προς τη μείωση των λοιμώξεων (νέων κρουσμάτων) είναι της τάξης του 50%, δηλαδή αρκετά χαμηλά, σε σύγκριση με τις προηγούμενες μεταλλάξεις. Όμως το 50% δεν είναι λίγο».

Για το επίμαχο ζήτημα αν η τρίτη δόση προστατεύει από βαριά νόσο και θάνατο με τις νέες μεταλλάξεις, είπε ότι «η πρώτη μελέτη σχετικά με τη θνητότητα από Όμικρον έρχεται από τη Βρετανία, και σύμφωνα με αυτή, η τρίτη δόση προλαμβάνει τον θάνατο σε ποσοστό 95% δύο εβδομάδες μετά τη χορήγηση, ενώ με τις δύο δόσεις εμβολίου, το ποσοστό ήταν 59%. Δηλαδή και με την Όμικρον, η τρίτη δόση επιτυγχάνει τα ποσοστά που έχουν οι δύο δόσεις έναντι της μετάλλαξης Δέλτα».

Και συνέχισε ότι σύμφωνα με τις μελέτες, οι μείωση των εισαγωγών στα νοσοκομεία είναι μεγάλη με τρεις δόσεις και η αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 83% έως 90%, με διάρκεια πέραν των τριών μηνών. «Η κυτταρική ανοσία που παρέχει η τρίτη δόση είναι σημαντικότερη για την αντιμετώπιση της Όμικρον, καθώς αυτή είναι που βοηθά στην αποφυγή της. Αποτελεί μεγάλη τύχη ένα εμβόλιο που παρασκευάστηκε με το αρχικό στέλεχος να εξακολουθεί να είναι αποτελεσματικό και στις παραλλαγές», συμπλήρωσε η κ. Θεοδωρίδου.