Αλλάζει το γεωπολιτικό τοπίο ο ενεργειακός παράγοντας

Το ενεργειακό είναι πολυσύνθετο καθώς πέραν από τη στρατηγική σημασία και την οικονομική, λειτουργεί και ως καταλύτης σε εξελίξεις, που καθορίζουν το περιφερειακό, αλλά και διεθνές πεδίο. Η εμπλοκή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτούς τους σχεδιασμούς, την εντάσσει στο παιχνίδι της ενεργειακής σκακιέρας, αναβαθμίζοντας τον ρόλο της στην περιοχή, αλλά και εντός της ΕΕ.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, μιλώντας τις προηγούμενες ημέρες στο Ενεργειακό Συμπόσιο, που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και το Financial Media Way, έθεσε τρεις βασικές αρχές, στη βάση των οποίων καθορίζονται οι κινήσεις της Λευκωσίας σε αυτό το πεδίο:

• Την αξιοποίηση του υδρογονανθρακικού πλούτου στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν απέφυγε να επαναλάβει ότι ο πλούτος ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της χώρας, δηλαδή Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες και Αρμένιους. Το μήνυμα, βέβαια, που ήθελε να στείλει ήταν πρωτίστως προς τους Τουρκοκύπριους, όπως επίσης και προς την Τουρκία, επειδή τους επικαλείται για να εξαπολύσει απειλές κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας.
• Την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την παράλληλη συμβολή στις προσπάθειες της ΕΕ για εξεύρεση εναλλακτικών ενεργειακών πηγών και διαδρόμων.
• Τη στενή ενεργειακή συνεργασία με τις γείτονες χώρες που το επιθυμούν, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης, προς όφελος της οικονομικής-επενδυτικής συνεργασίας και όχι μόνο. Επί τούτου ανέδειξε εμμέσως πλην σαφώς το γεγονός ότι η Τουρκία επικαλείται αλά καρτ το Διεθνές Δίκαιο, στο οποίο έχει έκπαλαι γυρισμένη την πλάτη.

Είναι προφανές πως η Λευκωσία αναμένει με ιδιαίτερη αγωνία τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων των εταιρειών ExxonMobil-Qatar Petroleum στο θαλασσοτεμάχιο 10. Την ίδια ώρα επεκτείνει τις συνεργασίες με τη  διαδικασία χορήγησης άδειας έρευνας και στο θαλασσοτεμάχιο 7 της ΑΟΖ, όπου η κοινοπραξία Total-ENI εξέφρασε σχετικό ενδιαφέρον.

Στα πλαίσια των σχεδιασμών, ο Κύπριος Πρόεδρος αναφέρθηκε στη δημιουργία του διαδρόμου Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, που θα συνδέει τις ανακαλύψεις της Κύπρου και, ευρύτερα, τόσο μεταξύ των χωρών της περιοχής όσο και με την ΕΕ. Αναφέρθηκε και στην υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Αιγύπτου, που «αποσκοπεί στην αποτελεσματική εκμετάλλευση των αποθεμάτων στο κοίτασμα  ‘Αφροδίτη’ με απευθείας υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο».

Ο αγωγός EastMed

Τέλος, στη μεγάλη εικόνα, στο κάδρο με τα ενεργειακά, περιλαμβάνεται και ο αγωγός EastMed. Ένα καθαρά ευρωπαϊκό εγχείρημα. Δύσκολο, πολυδάπανο, ωστόσο εάν ήταν μόνο επικοινωνιακό δεν θα ξόδευε η ΕΕ 34,5 εκατ. ευρώ για πραγματοποίηση της σχετικής τεχνοοικονομικής μελέτης.

Όλα αυτά και μια σειρά άλλα, που προωθούνται επιβεβαιώνουν τους σχεδιασμούς και τα στρατηγικού χαρακτήρα ανοίγματα της Κυπριακής Δημοκρατίας (τριμερείς κλπ). Θα ανέμενε κανείς πως αυτά τα σημαντικά ανοίγματα θα προκαλούσαν πολιτικούς σεισμούς και στο Κυπριακό. Παραμένει η μεγάλη απορία: Πώς μπορεί να διαμορφώνεται αυτού του βεληνεκούς ενεργειακός σχεδιασμός, να προωθείται μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και στο Κυπριακό να αναζητούνται αυτοκτονικές φόρμουλες;

Και κάτι άλλο: Η Τουρκία δεν αξιοποίησε τους καταλύτες για να συνεργαστεί για λύση του Κυπριακού (π.χ. ευρωπαϊκή προοπτική). Δεν ανταποκρίνεται στα δέλεαρ, επειδή τα θέλει όλα. Γι’ αυτό και θα πρέπει να λαμβάνει και το μήνυμα πως εάν δεν συνεργαστεί θα μείνει εκτός από όλους τους σχεδιασμούς. Θα έχει κόστος. Αυτή η παράμετρος πρέπει να αναδεικνύεται. Γιατί η λογική των δώρων προς το θηρίο έχει προ πολλού αποτύχει.