Παιδιά μεταναστών κρατούν ανοικτά σχολεία ακόμα και στην Κυψέλη

Η στατιστική που είδε προ ημερών τα φώτα της δημοσιότητας για τα σχολεία που κοντεύουν να κλείσουν, γέμισε πολλούς με μελαγχολία. Εκείνο που δεν έδειχνε η έρευνα, εν τω μεταξύ, ήταν πως αν δεν υπήρχαν παιδιά μεταναστών, κάποια σχολεία θα είχαν ήδη κλείσει. Συγκεκριμένα, το SLpress.gr πέρασε μια βόλτα από το άλλοτε διπλό γυμνάσιο και λύκειο στην Κυψέλη, στη οδό Βελβενδού. Από τα άλλοτε τέσσερα σχολεία, έχει απομείνει ένα γυμνάσιο και ένα λύκειο.

Επιπλέον, εκείνα τα τέσσερα ήταν αποκλειστικά θηλέων παλιότερα. Άρα ουσιαστικά θα ήταν οκτώ, αν ήταν μικτά όπως σήμερα, που είναι πλέον αρρένων και θηλέων. Τα παιδιά που έχουν απομείνει από εκείνα τα άλλοτε, στην πράξη, τέσσερα ή, θεωρητικά, οκτώ σχολεία, είναι περίπου 800 και στην πλειοψηφία τους, είναι παιδιά μεταναστών. Όμως δεν είναι τοπικό το πρόβλημα, ούτε στενά εκπαιδευτικό.

Πρόκειται για απόρροια της οικονομικής κρίσης και του δημογραφικού προβλήματος, που δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία. Το δημογραφικό άρχισε να γίνεται έντονο από την εποχή των μνημονίων, καθώς έκτοτε καταγράφεται μια διαρκής αιμορραγία  –με τους νέους Έλληνες να μεταναστεύουν στο εξωτερικό και να δημιουργούν πλέον οικογένεια μακριά από τον τόπο τους. Και τα κυβερνητικά μέτρα, όπως φαίνεται, δεν επαρκούν.

Παράλληλα, όσοι έμεναν στην Ελλάδα, δίσταζαν να κάνουν οικογένεια. Αυτό το πρόβλημα, αν και προς στιγμήν φάνηκε να αντιμετωπίζεται με ελπίδες, τελικά πάνω που οι νέοι άρχισαν να “παίρνουν τα πάνω τους”, έφαγαν πάλι “σφαλιάρα”. Διότι ναι μεν τα μνημόνια θεωρούνται παρελθόν, αλλά όταν σήμερα ένα ζευγάρι υπαλλήλων θέλει 500 έως 600 ευρώ για ένα τριάρι και πρέπει να πληρώνει 250 ευρώ το μήνα για ρεύμα, εύλογα διστάζει να αποκτήσει παιδιά. Ας επανέλθουμε όμως και στα άδεια σχολεία.

Κάποτε στην Κυψέλη

«Εγώ τελείωσα το 15ο θηλέων όπως λεγόταν τότε και η ξαδέλφη μου ήταν στο 6ο, που συστεγαζόταν άλλες ώρες», μας είπε συνταξιούχος εκπαιδευτικός που μένει στην Κυψέλη, όπου ήταν κάποτε μαθήτρια του σχολείου. «Είμασταν δύο σχολεία, δηλαδή δύο εξατάξια τότε, γυμνάσια και λύκεια πλέον. Τα δύο εξατάξια σχολεία θηλέων λειτουργούσαν πρωί απόγευμα, με πάνω από 50 παιδιά στην τάξη και πάνω από τέσσερα τμήματα, δηλαδή πάνω-κάτω 200 παιδιά στην κάθε τάξη. Αυτό σημαίνει πάνω από 1.200 παιδιά για κάθε σχολείο ή 2.400 και τα για δυο μαζί. Όμως ελάχιστες από τις συμμαθήτριές μου έμειναν στην Κυψέλη. Οι πιο πολλές έφυγαν. Να φταίει αυτό, Δεν ξέρω. Πάντως δεν βλέπω πια παιδιά στους δρόμους, ούτε καν νεαρόκοσμο», είπε η ίδια.

Το θέμα είναι ότι δεν μαραζώνει ούτε ξεμένει από παιδιά μόνον η Κυψέλη, αλλά όλος ο τόπος. Μια στατιστική δημοσίευση εστιάζει στο δραματικό έλλειμμα που καταγράφεται στα δημοτικά σχολεία. Εντούτοις οι εκπαιδευτικοί ξέρουν ότι το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο και ότι έχει αρχίσει από χρόνια, εξ ου και σημειώνεται μεγάλη μείωση μαθητών και στα γυμνάσια και στα λύκεια. Όπως προκύπτει από την έρευνα στα νηπιαγωγεία, ο αριθμός δεν έχει μειωθεί, επειδή είναι πλέον υποχρεωτικό να εγγράφονται εκεί τα παιδιά Ελλήνων και μεταναστών. Όμως έχει μειωθεί ο αριθμός των μαθητών στα δημοτικά σχολεία. Παράλληλα, ένα 10% των μαθητών δεν τελειώνει ούτε το δημοτικό και εν συνεχεία το 23% εγκαταλείπει το σχολείο στο γυμνάσιο.

Δηλαδή δεν φτάνει που είναι λιγότερα πλέον τα παιδιά που εγγράφονται στο δημοτικό, αλλά κι από αυτά εγκαταλείπουν πλέον την μόρφωση περισσότερα και νωρίτερα από ποτέ. Στον τόπο μας, όπως και σε άλλα κράτη, υπήρχε ανέκαθεν μια “διαφυγή” παιδιών που δεν ολοκληρώνουν το γυμνάσιο ή το λύκειο. Αυτό συνιστούσε μια μελαγχολική πραγματικότητα, δεδομένου ότι ούτως ή άλλως, η παιδεία που παρέχεται στο γυμνάσιο είναι στην ουσία στοιχειώδης. Κατά συνέπεια, δεκαετίες τώρα ξέρουμε ότι ένα ποσοστό παιδιών παρατάει ανολοκλήρωτη ακόμα και αυτή την λιγοστή παιδεία που προσέφερε το γυμνάσιο. Τώρα το πρόβλημα οξύνεται, γιατί αυτοί που τελειώνουν το γυμνάσιο, είναι ακόμα λιγότεροι.

Το δημογραφικό ζήτημα

«Εθνικό, υπαρξιακό ζήτημα, που απαιτεί την παραίτηση από κάθε κομματική οπτική και τη συστράτευση όλων των κοινωνικών δυνάμεων της χώρας», είχε χαρακτηρίσει πριν λίγους μήνες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, το δημογραφικό ζήτημα. Όμως το δημογραφικό δεν αποτελεί μεταφυσικό ζήτημα και εδράζεται στην οικονομική κρίση. Η δραματική μείωση του ανθρώπινου κεφαλαίου στο κράτος μας αποτυπώνεται, όχι μόνον στις μειωμένες κατ’ έτος γεννήσεις, αλλά και στα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Συγκεκριμένα, το 2010 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα δημοτικά σχολεία ήταν 633.291, ενώ το 2021 μειώθηκαν στους 606.400. Χάθηκαν δηλαδή 30.000 παιδιά. Αυτά σε ένα μικρό ποσοστό είναι παιδιά μειονοτήτων, που πάντα διέλαθαν της κοινωνικής προσοχής και απέφευγαν να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Όμως αυτά τα 30.000 παιδιά που “λείπουν” δεν είναι στην πλειοψηφία τους παιδιά που μένουν σπίτι επειδή η πολιτεία δεν “κυνηγάει” τους γονείς: είναι παιδιά που απλά δεν γεννήθηκαν ποτέ.

Αντίθετη είναι η εικόνα από τα νηπιαγωγεία, όπου εγγράφηκαν το 2020-2021 175.109 παιδιά, ενώ το 2019 είχαν εγγραφεί 164.716. Άγνωστο παραμένει σε ποιο ποσοστό όμως η λειτουργία όλων αυτών των νηπιαγωγείων ουσιαστικά στηρίζεται στην εγγραφή παιδιών μεταναστών. Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι πρόκειται για προσχολική εκπαίδευση που δεν αφορά μόνον ένα έτος γέννησης ή μία ηλικία. Προτού γίνει υποχρεωτική η προσχολική εκπαίδευση, εγγράφονταν γύρω στα 150.000 παιδιά…