22 νεκροί από Covid την ημέρα – Ώρα για τέταρτη δόση

Τους 22 την ημέρα έφθασαν οι νεκροί από Covid κατά το τελευταίο επταήμερο σύμφωνα με την εβδομαδιαία ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, έναντι 16 ημερησίως τον Οκτώβριο, ενώ αυξήθηκαν κατά 6% οι νοσηλείες, σε σύγκριση με την περασμένη εβδομάδα. Τα κρούσματα φαίνονται σχεδόν σταθερά στις 7.500-8.000 τον τελευταίο μήνα, όμως κανείς πλέον δεν θεωρεί ότι οι καταγραφές των κρουσμάτων είναι αξιόπιστες ως δείκτης.

Ο λόγος είναι ότι η πλειοψηφία των ασθενών δεν δηλώνει τη νόσησή του μετά την άνοιξη και κυρίως μετά τον Σεπτέμβρη, με τις σχετικές ανακοινώσεις για χαλάρωση και κατάργηση επίδειξης πιστοποιητικών. Οι μόνοι δείκτες που έχουν ουσία πλέον, είναι οι νοσηλείες, οι θάνατοι και οι διασωληνώσεις. Σε ΜΕΘ φέρονται να νοσηλεύονται 87 άτομα και κατά μέσο όρο σε όλη τη διάρκεια του Νοεμβρίου διασωληνώνονταν κάθε εβδομάδα περίπου 30 ασθενείς, ενώ τον Σεπτέμβριο διασωληνώνονταν 16-18 εβδομαδιαίως.

Όσον αφορά στους θανάτους υπενθυμίζεται ότι πλέον δεν καταγράφονται ως νεκροί από Covid καρδιοπαθείς ή καρκινοπαθείς με κορονοϊό, αλλά οι θάνατοί τους αποδίδονται στην καρδιά ή στον καρκίνο αντίστοιχα, εκτός και αν έχουν βαριά συμπτώματα Covid. Δεν εξετάζεται εν ολίγοις αν ο κορονοϊός έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο θάνατο ενός ατόμου, αν αυτό έπασχε από σοβαρό χρόνιο νόσημα και αν τα συμπτώματα Covid αξιολογήθηκαν ως ήπια.

Ατονούν τα αντισώματα

Εν τω μεταξύ, νέα έρευνα από το Ισραήλ δείχνει ότι επειδή τα αντισώματα της τέταρτης δόσης μειώνονται σημαντικά μετά την παρέλευση τριμήνου-τετραμήνου, καλό θα ήταν πλέον αυτές οι ενισχυτικές δόσεις να χορηγούνται όπως της γρίπης, δηλαδή όταν αναμένεται έντονο κύμα. Το εμβόλιο της γρίπης στη χώρα μας γίνεται κατά κανόνα το Νοέμβρη, επειδή τα κρούσματα αρχίζουν να αυξάνονται κάθετα μετά το Δεκέμβρη και κορυφώνονται με το νέο  έτος. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι καλό είναι και το εμβόλιο του κορονοϊού να γίνεται κι αυτό σε φάση που να προστατεύει κατά την περίοδο που αναμένονται αυξημένα κρούσματα και όχι π.χ. Ιούλιο ή Αύγουστο ή και Σεπτέμβρη.

Η σχετική έρευνα δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση New England Journal of Medicine και προτρέπει να γίνονται αναμνηστικές δόσεις με την επίγνωση ότι τρεις-τέσσερεις μήνες μετά τα αντισώματα σχεδόν εξαφανίζονται. Όμως σε αυτό το σημείο να διευκρινίσουμε ότι οι Ισραηλινοί παρακολούθησαν επί εξάμηνο εμβολιασμένους που πήραν ως τέταρτη δόση το πρώτο εμβόλιο της Pfizer, καθώς δεν είχε εγκριθεί ακόμη το διδύναμο και το τριδύναμο για τις Όμικρον. Εν ολίγοις, η τέταρτη δόση με τον κλασικό εμβόλιο παράγει αντισώματα για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όμως δεν ξέρουμε αν αυτό ισχύει και για το διδύναμο ή το τριδύναμο. Όσοι προσβλήθηκαν δε στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια της έρευνας, προσβλήθηκαν από παραλλαγές της Όμικρον.

Επίσης να σημειωθεί ότι οι ιατρονοσηλευτές αποτελούν και ομάδα υψηλού κινδύνου, με την έννοια ότι κολλούν πιο εύκολα, επειδή εκτίθενται σε ισχυρά ιικά φορτία σχεδόν καθημερινά. Τέλος, να σημειωθεί και ότι κανένας από τους περίπου 6.000 που συμμετείχαν στην έρευνα δεν είχε νοσήσει στο παρελθόν από καμία παραλλαγή του κορονοϊού και κατά συνέπεια κανείς δεν είχε φυσικά αντισώματα.

Οι ερευνητές εξέτασαν την ανοσολογική κατάσταση υγειονομικών που είχαν κάνει την τέταρτη δόση και συνέκριναν την αντίδραση του ανοσοποιητικού τους με την αντίδραση που αυτό είχε μετά την δεύτερη ή την τρίτη δόση. Βρέθηκε ότι η τέταρτη δόση ήταν ενισχυτική σε σύγκριση με την δεύτερη, αλλά ότι δεν ήταν τρομερά ενισχυτική σε σύγκριση με την τρίτη. Εξετάσθηκε σε ποιο ποσοστό νόσησαν όσοι έκαναν την αναμνηστική δόση κατά φάσεις: Ένα μήνα μετά την τέταρτη δόση, 100 μέρες μετά από αυτήν, ή μεταξύ τριών και έξι μηνών από αυτήν. Συγκρίθηκαν με όσους είχαν κάνει μόνον την τρίτη δόση.

Τί εκτιμούν οι ερευνητές

Τα περισσότερα αντισώματα αναπτύχθηκαν έντονα ένα μήνα μετά την τέταρτη δόση, όμως μειώθηκαν σταδιακά στα επίπεδα που είχαν πριν την τέταρτη δόση και τρεις μήνες μετά σταθεροποιήθηκαν σε πολύ  χαμηλά επίπεδα. Πάντως ακόμα και έξι μήνες μετά, τα αντισώματα ήταν περισσότερα από όσα έξι μήνες μετά την δεύτερη δόση, κάτι που δείχνει ότι η τέταρτη υπερτερεί της δεύτερης.

Η προστασία από τη νόσο εκτιμάται ότι μετά την τέταρτη δόση κυμαινόταν μεταξύ 35% και 47%. Η έρευνα διαπίστωσε ότι ακόμα και ένα μήνα μετά το εμβόλιο (δηλαδή στο μάξιμουμ των αντισωμάτων) το εμβόλιο προστάτευε μόνον τους μισούς ή το 52%. Μετά το τετράμηνο η προστασία μειωνόταν κάθετα και έπεφτε στο 17%. Κανείς από όσους έκαναν την τέταρτη δόση δεν ασθένησε σοβαρά, αλλά ούτε και σε όσους είχαν κάνει μόνο την τρίτη δόση ασθένησε κάποιος ιατρονοσηλευτής σοβαρά από Όμικρον.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η τέταρτη δόση προστατεύει από βαριά νόσο, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τελικά προστατεύει εν γένει από τη λοίμωξη. Εκείνο που τους θορυβεί είναι ότι αν και η ανοσολογική απόκριση με την τρίτη δόση ήταν σημαντική και κρατούσε καιρό σε σύγκριση με τις δύο δόσεις, η τέταρτη δόση προκάλεσε εν γένει μικρότερη ανοσολογική απόκριση και αυτή σχεδόν εξαφανίσθηκε στους τρεις μήνες. Αυτός είναι και ο λόγος που συνιστούν οι αναμνηστικές δόσεις να γίνονται λίγο προτού έρθει ένα μεγάλο κύμα, ώστε οι ευάλωτοι να έχουν “φρέσκο” το εμβόλιο και επαρκή αντισώματα.

Παρόμοια έρευνα στον Καναδά έδειξε ότι η τέταρτη δόση προστατεύει από βαριά νόσο, αλλά είναι άγνωστο πόσο διαρκεί αυτή τη “κάλυψη” όπως επισημαίνουν οι ερευνητές. Πάντως στα γηροκομεία όπου έγινε η έρευνα στον Καναδά, ο εμβολιασμός με την τρίτη δόση προστάτευσε το 19% από λοίμωξη, το 31% από έντονα συμπτώματα και το 40% από βαριά νόσο. Ο εμβολιασμός με την τέταρτη προστάτευσε αντίστοιχα από απλή λοίμωξη το 49%, από έντονα συμπτώματα το 69% και από βαριά νόσο το 86%. Και πάλι υπενθυμίζουμε ότι τόσο στην ισραηλινή όσο και στην καναδική μελέτη, ερευνήθηκε η αποτελεσματικότητα του πρώτου εμβολίου της Pfizer και όχι αυτού που στοχεύει στις Όμικρον.

Δύο έρευνες που έγιναν για την αποτελεσματικότητα των διδύναμων εμβολίων έδειξαν ότι δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά σε αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το “κλασικό” εμβόλιο, αλλά ο αμερικανικός οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων ανακοίνωσε ότι «είναι μικρές έρευνες για να συναχθεί αξιόπιστο συμπέρασμα». Ο ευρωπαϊκός οργανισμός δεν σχολίασε σχετικά.