Σκάει η φούσκα στη βιομηχανία HiTec – Κύματα απολύσεων

Με τη βοήθεια του TikTok υπάλληλοι της Microsoft μεταδίδουν live την απόλυσή τους. Η συνομιλία με τον αρμόδιο του ανθρώπινου δυναμικού, άλλωστε, διαρκεί δευτερόλεπτα. Έχει, εξάλλου, πολύ δουλειά, αφού οι απολύσεις είναι κύμα. Ένας απολυμένος 40άρης του τομέα HiTec απαντά σε ειρωνικά μηνύματα που έλαβε μετά από ένα βίντεο που ανέβασε, στο οποίο εξέφραζε ανησυχία για το μέλλον του μετά την αιφνιδιαστική απόλυσή του: «ΟΚ. Δεν καταλαβαίνω πώς μπορείτε να με ειρωνεύεστε μετά την απόλυσή μου από τη Google. Ναι έπαιρνα καλό μισθό, αλλά τώρα πώς θα τα βγάλω πέρα με μηνιαίο μισθωτήριο αυτοκινήτου 900 δολαρίων και νοίκι 5.000 δολαρίων. Είχα δημιουργήσει μία καλή ζωή και αυτή εξαφανίστηκε σε μία στιγμή».

Μία νεαρή γυναίκα εξηγεί, κλαίγοντας, ότι απολύθηκε δύο ημέρες νωρίτερα, από την πλατφόρμα διαχείρισης πελατειακών σχέσεων Salesforce. Το κατάλαβε επειδή την πέταξαν δίχως καμία ειδοποίηση από το κεντρικό σύστημα της εταιρείας! Χρειάστηκαν δύο ημέρες επίμονων email και τηλεφωνημάτων, μέχρι να της πουν ότι πράγματι είχε απολυθεί. Άλλη μία έχει ανεβάσει έναν οδηγό επιβίωσης μετά από την απόλυσή της, την οποία έμαθε από συνάδελφο κι όχι από την διεύθυνση. «Κλάψτε, συνέλθετε, ανανεώστε βιογραφικό και επικεντρωθείτε στις κατάλληλες εργασίες».

Το Διαδίκτυο έχει κατακλυστεί από αναρτήσεις, βίντεο και διηγήσεις κάποιων εκ των εκατοντάδων χιλιάδων απολυμένων που έμειναν από τη μία ημέρα στην άλλη μετέωροι. Υψηλού επιπέδου εργαζόμενοι και στελέχη κορυφαίων εταιρειών της Αμερικής, που δεσπόζουν στους τομείς των Μίντια, της τεχνολογίας, των κοινωνικών δικτύων και του χρηματοπιστωτικού τομέα, βλέπουν το δικό τους “αμερικανικό όνειρο” να γκρεμίζεται.

Μόνο τυχαίος δεν είναι ο τίτλος των New York Times που κάνει λόγο για “μαύρες ημέρες”, παραπέμποντας στα 24ωρα που ακολούθησαν του οικονομικό κραχ του 1929, παρόλο που στις ΗΠΑ η ανεργία συνεχίζει να πέφτει, φτάνοντας το 3,5%. Ωστόσο, ολόκληρος ο ψηφιακός τεχνολογικός κλάδος δείχνει να ακολουθεί διαφορετική τροχιά. Μόνο στον τεχνολογικό κλάδο στις ΗΠΑ έχασαν την εργασία τους μέσα στον Οκτώβριο περίπου 53.000 εργαζόμενοι, σύμφωνα με τον ιστότοπο Crunchbase.

Οι μαύρες μέρες με αριθμούς

Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους. Μόνο η Google απέλυσε 12.000 εργαζομένους. Νούμερο που αντιστοιχεί στο 6% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού της. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες περικοπές στην 25χρονη ιστορία της εταιρείας που μέχρι πρότινος θεωρείτο εργασιακός παράδεισος. Η Amazon, μετά από αρκετή φημολογία, επιβεβαίωσε με ανακοίνωσή του ότι πρόκειται να ακολουθήσει, προχωρώντας σε απόλυση περισσότερων από 18.000 υπαλλήλων του σε Ευρώπη και Αμερική. Ο δεύτερος μεγαλύτερος εργοδότης στις ΗΠΑ απασχολεί συνολικά 300.000 υπαλλήλους στα γραφεία της εταιρείας, χωρίς να υπολογίζονται οι εργαζόμενοι στις αποθήκες και στην εφοδιαστική αλυσίδα. Τα τμήματα που πρόκειται να πληγούν από τις απολύσεις είναι αυτά των εργαζόμενων στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού.

Σε μαζικές περικοπές προέβη και η Goldman Sachs, αλλά και η Vox Media. Απολύσεις που θα υπερβούν τις 22.000 εργαζόμενους. Η Microsoft απολύει 10.000 υπαλλήλους, όπως ανακοίνωσε. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Microsoft έχει 221.000 υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης, με τους 122.000 να εργάζονται στις ΗΠΑ. Κι αυτό παρότι τα έσοδα της εταιρείας ξεπέρασαν ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις των αναλυτών.

Ο CEO του Spotify επιβεβαίωσε ότι θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο των απολύσεων, καθώς τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας αυξήθηκαν με διπλάσιο ρυθμό συγκριτικά με τα έσοδά της πέρυσι. Θα απολύσει 600 εργαζόμενους, το 6% του προσωπικού, καθώς υπήρξε «υπερβολικά φιλόδοξος» αναφορικά με την επέκταση της πλατφόρμας, την περίοδο των περιορισμών λόγω του κορονοϊού. Η Apple άρχισε να απολύει τους μη εποχικούς υπαλλήλους στο κανάλι λιανικής της εκτός των Apple Stores.

Η IBM θα καταργήσει περίπου 3.900 θέσεις εργασίας, πάνω από το 1% του προσωπικού της. Οι απολύσεις συνδέονται με τη στρατηγική αλλαγή κατεύθυνσης που εφαρμόζει. Οι εργαζόμενοι στην εταιρεία Vox Media (της ανήκουν οι ιστότοποι Vox, The verge, SBNAtion και από το 2019 το γνωστό New York Magazine) έλαβαν το ίδιο email από τον διευθύνοντα σύμβουλο Τζιμ Μπάνκοφ, με το οποίο τους ανακοινωνόταν «η δύσκολη απόφαση να μειωθεί κατά περίπου 7% το προσωπικό σε όλα τα τμήματα».

Ντόμινο και σε άλλους τομείς

Οι απολύσεις πλήττουν σκληρά και τη Wall Street. Ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο Black Rock καταργεί 500 θέσεις εργασίας, περίπου το 3% του ανθρώπινου δυναμικού της. Η Goldman Sachs απολύει 3.200 εργαζομένους αυτόν τον μήνα εν μέσω ύφεσης στην παγκόσμια αγορά χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Η Goldman Sachs είχε σχεδόν 50.000 υπαλλήλους στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2022. Το πρόγραμμα απολύσεων της κορυφαίας επενδυτικής τράπεζας της Wall Street αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση του δυναμικού της μετά τις απολύσεις που ακολούθησαν τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2008.

Οι απολύσεις αποτελούν μέρος ευρύτερων περικοπών σε ολόκληρο τον τραπεζικό κλάδο. Η Morgan Stanley απέλυσε το 2% του δυναμικού της (1.600 άτομα) τον περασμένο μήνα. Η HSBC έχει απολύσει 200, ενώ όπως έγινε γνωστό από εσωτερικές πηγές οι απολύσεις συνεχίζονται. Η εταιρεία crypto Coinbase ανακοίνωσε στις αρχές Ιανουαρίου ότι απολύει 950 άτομα (20% των υπαλλήλων της). Είχε ήδη απολύσει κάποιες εβδομάδες νωρίτερα 1.100 άτομα. Άλλο ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων, η Luno, προχωρά σε απολύσεις, σκοπεύοντας να περικόψει το 35% του δυναμικού της παγκοσμίως. «Το 2022 ήταν μια απίστευτα δύσκολη χρονιά για την ευρύτερη βιομηχανία της τεχνολογίας και ειδικότερα την αγορά κρυπτονομισμάτων», ανέφερε η εταιρεία στην ανακοίνωσή της.

Η διαδικτυακή συνδρομητική εταιρεία λιανικής πώλησης ρούχων Stitch Fix σχεδιάζει να απολύσει το 20% του προσωπικού της. Μέχρι και τα Mc Donalds μπαίνουν στον χορό των απολύσεων. Εκατοντάδες δημοσιογράφοι της συντακτικής ομάδας του NBC, του MSNBC ή και του CNN έχουν δημοσιοποιήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι απολύονται. Οι εναπομείναντες δημοσίευσαν μία επιστολή διαμαρτυρίας: «Πώς αποφασίστηκαν οι απολύσεις; Κάποιοι εργαζόμενοι με υψηλές επιδόσεις απολύθηκαν από τις ομάδες μας. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τους υπόλοιπους υπαλλήλους…».

Στο ίδιο μήκος και οι εργαζόμενοι της Google. «Το να σε απολύουν με ένα email, χωρίς καμία αναγνώριση του προσωπικού σου χρόνου ή του αντίκτυπου στην εταιρεία είναι ένας δύσκολος τρόπος να αποχωρήσεις». Υπάλληλοι στην Oracle, στον γίγαντα του επιχειρηματικού λογισμικού, ενημερώθηκαν για την απόλυσή τους με ένα προηχογραφημένο μήνυμα! «Είναι μια απογοητευτική υπενθύμιση πως στο τέλος της ημέρας είμαστε όλοι αναλώσιμοι. Ειδικά για τους ανθρώπους στη Silicon Valley, όλα είναι αριθμοί», σχολίασε ένα στέλεχος της.

Επανεκκίνηση από χαμηλή βάση

Περισσότερες επιχειρήσεις αναμένεται να πράξουν το ίδιο. Ισχυρές τεχνολογικές εταιρίες είχαν προχωρήσει σε υπερβολικές προσλήψεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα lockdown πυροδότησαν ένα ξεφάντωμα αγορών τεχνολογίας για την υποστήριξη της απομακρυσμένης εργασίας και την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τώρα, όμως, αντιμετωπίζουν μείωση εσόδων. Δεν είναι, όμως, μόνο οι τεχνολογικοί γίγαντες που προβαίνουν σε απολύσεις. Οι μικρότερες εταιρείες τεχνολογίας εγκλωβίστηκαν επίσης σε μία υπερανάπτυξη που προκλήθηκε από την πανδημία και τώρα υφίστανται τις συνέπειες. Κάποιοι χαρακτηρίζουν τις εξελίξεις ως επανεκκίνηση για την τεχνολογία και την οικονομία γενικότερα.

Οι δικηγόροι, οι ρυθμιστικές αρχές και οι νομοθέτες και οι επενδυτές καλωσόρισαν τις περικοπές, κάνοντας λόγο για νέα πιο ώριμα επιχειρηματικά μοντέλα. Επιμένουν ότι ύστερα από έναν σημαντικό επιχειρηματικό απολογισμό μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες ταχείας ανάπτυξης και ραγδαίας αύξησης των τιμών των μετοχών, ήρθε η ώρα της αλήθειας. Αυτό αποτυπώνεται και στο ότι ενώ συνεχίζονται οι περικοπές, οι μετοχές των κορυφαίων αμερικανικών big tech κινούνται ανοδικά, καθοδηγώντας μάλιστα τα κέρδη στην αγορά. Η μετοχή της Alphabet ενισχύθηκε κατά 5%, παρότι ανακοίνωσε την απόλυση 12.000 εργαζομένων, καθώς οι επενδυτές θεωρούν τις περικοπές αναγκαίες για την αύξηση των κερδών.

Ο σημερινός τεχνολογικός τομέας είναι, από πολλές απόψεις κλασικό παράδειγμα μιας βιομηχανίας που αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα, με περισσή αλαζονεία, η οποία ξεκίνησε από την κορυφή και απλώθηκε μέχρι και τη βάση. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί δυσκολεύονται να λυπηθούν τους μέχρι χθες πολύ καλά αμειβόμενους απολυμένους εργαζόμενους στον τομέα της τεχνολογίας.

«Καλωσήρθατε στον πραγματικό κόσμο!» απαντάνε στα δακρύβρεχτα βίντεο των απολυμένων. Εξάλλου, πιστεύουν ότι οι περισσότεροι εξ αυτών θα βρουν γρήγορα εργασία σε παρόμοιους τομείς ή άλλες θέσεις. Όπως και να έχει, οι CEO παραδέχονται σε μηνύματά τους για τις απολύσεις, ότι ήταν “μεθυσμένοι” από μη ρεαλιστικά μοντέλα ανάπτυξης, πεπεισμένοι για ένα μέλλον, το οποίο τελικά δεν έφτασε. Κάποιοι αναλυτές, μάλιστα, βλέπουν σ’ αυτές τις απολύσεις τα πρώτα σημάδια μιας επερχόμενης οικονομικής ύφεσης στις ΗΠΑ.