Παγίδα για την Ελλάδα κι όχι περιορισμός της Τουρκίας η επιστολή στο Κογκρέσο

Αυτό αναφέρει η “Καθημερινή”, αλλά οι πληροφορίες που δημοσιεύει δεν αναφέρονται στο τελικό κείμενο της επιστολής στο Κογκρέσο, αλλά στο “τελικό προσχέδιο” του περασμένου Ιουλίου. Όπως γράφει στο ρεπορτάζ η συνάδελφος Λένα Αργύρη, δεν έχει περιέλθει σε γνώση της εφημερίδας το τελικό κείμενο. Διαβάζοντας όμως το δημοσίευμα, ο προβληματισμός για την ουσία αυτής της “λύσης”, μάλλον αυξάνεται αντί να μειώνεται…

Σύμφωνα με την “Κ”, τέτοιου είδους επιστολές-εγγυήσεις έχουν συνοδεύσει και στο παρελθόν πωλήσεις αμυντικού υλικού σε συμμάχους των ΗΠΑ σε χώρες του Κόλπου, αλλά είναι η πρώτη φορά που τέτοια επιστολή προσαρτάται σε συμφωνία πώλησης αμυντικού υλικού σε χώρα του ΝΑΤΟ. Το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας έχει εκδώσει ανακοίνωση, με την οποία αρνείται την ύπαρξη κάθε λογής αστερίσκων στη συμφωνία για τα καινούργια F-16 Block 70, όσο και για την αναβάθμιση 79 εκ των υπαρχόντων αεροσκαφών του τύπου σε τουρκική υπηρεσία.

Το ρεπορτάζ αναφέρει: «Εκτιμάται ότι οι συγκεκριμένες διατυπώσεις και το πλαίσιο των διασφαλίσεων που παρέχονται στο προσχέδιο, ενδεχομένως να περιλαμβάνονται και στην εγγυήτρια επιστολή που εστάλη τελικά από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Κογκρέσο, και πιο συγκεκριμένα στις Επιτροπές Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, την Παρασκευή 26 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της διαδικασίας πώλησης των F-16 και των F-35 σε Τουρκία και Ελλάδα, αντίστοιχα». Οπότε, όπως ξεκαθαρίζεται στο κείμενο, δεν είναι γνωστό τι περιλαμβάνει η τελική επιστολή. Άρα, όλη η επιχειρηματολογία στηρίζεται στο “τελικό προσχέδιο”.

Ακόμα όμως κι αν υποτεθεί ότι επιστολή εστάλη και συμπεριλαμβάνει όλα όσα αποτυπώνονται στο δημοσίευμα, αυτό που πρέπει να κρατήσει κάθε προσεκτικός αναγνώστης είναι ότι η επιστολή δεν αφορά αποκλειστικά την Τουρκία, αφορά και την Ελλάδα. Οι Αμερικανοί, πιστοί στην πάγια πολιτική τους, αντιμετωπίζουν Ελλάδα και Τουρκία σαν κοινό χώρο, γι’ αυτό και ανέκαθεν συνδέουν ξεκάθαρα τη μια χώρα με την άλλη. Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε προσπάθεια να παρουσιαστεί τέτοια επιστολή ως άσκηση πίεσης προς την Τουρκία, στην καλύτερη των περιπτώσεων αποτελεί μισή αλήθεια. Κι αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς απέναντι στους εαυτούς μας και όχι να βουλιάζουμε σε ψευδαισθήσεις, η σαφής συμπερίληψη και της Ελλάδας είναι άκρως προβληματική όπως θα εξηγηθεί παρακάτω.

Νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι

Δεδομένης της συγκυρίας, η ερμηνεία ότι αυτοί οι περιορισμοί αφορούν την Τουρκία αποκλειστικά, είναι εύλογη. Από τη στιγμή όμως που η Ελλάδα εξοπλίζεται για να αμυνθεί έναντι της κύριας απειλής που προέρχεται από την Τουρκία, η απαγόρευση των Αμερικανών αυτά τα όπλα να στραφούν εναντίον συμμάχου, θα έπρεπε να προβληματίσει περισσότερο την Αθήνα! Είναι λογικό να υποστηριχθεί ότι ο περιορισμός αυτός αίρεται σε περίπτωση εκδήλωσης επιθετικής ενέργειας. Ποια είναι, όμως, η αμερικανική θέση, επί παραδείγματι, σε ό,τι αφορά τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 μιλίων;

Πώς ακριβώς τοποθετείται η Ουάσινγκτον σε σχέση με το “νόμιμους στρατιωτικούς σκοπούς” που αναφέρονται στην επιστολή; Αφού κάθε χώρα μπορεί να υποστηρίζει τη δική της εκδοχή, σύμφωνα με την επιστολή και οι δυο μπορούν να υποστηρίζουν ότι καλύπτονται! Όταν όμως η Τουρκία υποστηρίζει ότι τέτοια επιστολή ουδέποτε της κοινοποιήθηκε και η Ουάσινγκτον δεν μπαίνει στον κόπο να ξεκαθαρίσει τι ισχύει και τι όχι, η επιστολή ισοδυναμεί με περίτεχνη προσπάθεια να προχωρήσει η πώληση των F-16 στην Τουρκία! Να μη χαθεί δηλαδή άλλο ένα συμβόλαιο για την αμερικανική αμυντική βιομηχανία!

Αυτό, όμως, στην Ελλάδα σερβίρεται σαν δήθεν “περιορισμοί” που θέτουν οι ΗΠΑ στην Τουρκία και ως «επιπρόσθετο πλέγμα διασφάλισης των ελληνικών συμφερόντων»! Ουδέν ψευδέστερο και πιο παραπλανητικό! Απλά, οι διπλωμάτες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, βρήκαν τις διατυπώσεις αυτές που επιτρέπουν την ολοκλήρωση της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, με την Ελλάδα να… παραμυθιάζεται ότι αυτό έγινε για να την προστατεύσουν! Αρνούμενη να δει την –δια της συγκεκριμένης επιστολής– πλήρη υποταγή της ελληνικής πολιτικής στις ΗΠΑ, που θα αποφασίζουν για λογαριασμό ενός κυρίαρχου υποτίθεται κράτους τι συνιστά ή όχι “νόμιμη χρήση” των αμερικανικών όπλων.

Τι θα κάνουν οι ΗΠΑ εάν εκτραπεί η Τουρκία

Έστω ότι η Τουρκία εκτρέπεται. Ενδεχομένως θα μπορούσε να εκδηλωθεί παρέμβαση από το Κογκρέσο. Τι θα γινόταν όμως, εάν η Τουρκία παρεκτραπεί μετά την ολοκλήρωση της παράδοσης των μαχητικών; Τι ακριβώς θα μπορούσαν να κάνουν οι ΗΠΑ; Άλλο λοιπόν είναι ότι η Ελλάδα πιθανώς αγοράζει ένα χρονικό διάστημα σχετικής ηρεμίας κι άλλο να κοροϊδεύει τον εαυτό της και τους πολίτες της ότι η Ουάσινγκτον μας προστατεύει! Οι Αμερικανοί δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ξεκάθαροι για το τι σκοπεύουν να κάνουν. Θα χειριστούν κάθε διαφωνία ή και κρίση διπλωματικά! Έχοντας πρώτα εισπράξει δισ. δολάρια. από τους πελάτες.

Άρα γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα μπορούσε να προκύψει κρίση στα ελληνοτουρκικά. Απλά, η κυβέρνηση Μπάιντεν υπόσχεται να την διαχειριστεί. Με δεδομένες τις θέσεις Τραμπ όμως, τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση αλλαγής κυβέρνησης στις ΗΠΑ; Εξασφαλίζει η παρακάτω αναφορά τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα; «Εάν η κατάσταση δεν μπορούσε να επιλυθεί μέσω της κανονικής διπλωματικής οδού, οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν πρόσθετα πολιτικά και οικονομικά εργαλεία για την επίλυση της κατάστασης συμπεριλαμβανομένης –εάν είναι απαραίτητο– της εφαρμογής διατάξεων σε σχετικές συμφωνίες μεταφοράς αμυντικού υλικού με την εμπλεκόμενη χώρα, για την αναστολή ή την ακύρωση του συνόλου ή μέρους της παράδοσης του σχετικού αμυντικού υλικού, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των εν λόγω συμφωνιών».

Η τάση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να θέτει περιορισμούς και προϋποθέσεις σε όσους επιθυμούν να προμηθευτούν αμερικανικά οπλικά συστήματα είναι δεδομένη. Είναι όμως και αυτοκαταστροφική, όπως δείχνει το παράδειγμα της Μέσης Ανατολής, όπου οι μοναρχίες, επί της ουσίας απαντούν με βάση το “υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές…” και το “εσείς θέλετε να μας πουλήσετε τα όπλα σας, περισσότερο από όσο εμείς έχουμε ανάγκη για να αγοράσουμε”.

Η Τουρκία έχει ουσιαστικούς οικονομικούς και επιχειρησιακούς λόγους να εξαντλεί τα περιθώρια για να παραλάβει σύγχρονα F-16 από τις ΗΠΑ. Η ελληνική όμως στάση μοιάζει με απόφαση εκχώρησης κυριαρχίας και πλήρη παράδοση, με την ελπίδα ότι την κρίσιμη στιγμή θα μας σώσουν οι υπερατλαντικοί μας σύμμαχοι. Όχι ότι είναι αποφασισμένη να πολεμήσει. Αυτά τα μηνύματα τα διαβάζουν στην Άγκυρα και μετά σχεδιάζουν…