Τα Leopard 1 με νέο πυργίσκο σε αντιαεροπορικό ρόλο…

Η πρωτοβουλία καθοδηγείται από την ακόρεστη ζήτηση της Ουκρανίας για χερσαία αντιαεροπορικά μέσα. Η εταιρεία προωθεί επίσης το πιο σύγχρονο Leopard 2 με τον ίδιο πυργίσκο, ενδεικτικό του ευρύτερου ενδιαφέροντος για συστήματα αεράμυνας μικρής εμβέλειας (SHORADS), την στιγμή που η απειλή των drones εξακολουθεί να πολλαπλασιάζεται παγκοσμίως. Τα σχέδια για την τροποποίηση του Leopard 1 με τον πυργίσκο Skyranger 35 ανακοινώθηκαν από τον Μπιόρν Μρέρνχαρντ, επικεφαλής των συστημάτων ξηράς στη Rheinmetall. «Υπάρχουν ακόμη πολλά άρματα μάχης Leopard 1 στο σκάφος των οποίων θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε τον πυργίσκο Skyranger, με το πυροβόλο των 35 χιλιοστών», είπε ο Μπέρνχαρντ στην εφημερίδα Bild.

Ενώ το Leopard 1/Skyranger 35 στοχεύει ακριβώς στις απαιτήσεις της Ουκρανίας, ο Μπέρνχαντ επεσήμανε ότι η προσπάθεια τροποποίησής του είναι επί του παρόντος δευτερεύουσα προτεραιότητα, σε σχέση με τις συνεχιζόμενες εργασίες της Rheinmetall για την ανακαίνιση των αρμάτων Leopard 1 για την Ουκρανία. Η μετατροπή σε SHORADS του άρματος Leopard 1 παραμένει σε πειραματικό στάδιο, όμως θα μπορούσε να είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση και όχι μόνο για τους Ουκρανούς.

Το πιο πρόσφατο Skyranger 35 είναι μια εξέλιξη του πολύ καλού περιστροφικού πυροβόλου 35 mm που αναπτύχθηκε από την ελβετική εταιρεία Oerlikon, ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα. Ο αρθρωτός σχεδιασμός του πυργίσκου Skyranger 35 σημαίνει ότι μπορεί να εξοπλιστεί με μια σειρά διαφορετικών αισθητήρων για τον εντοπισμό και την εμπλοκή εναέριων απειλών, με επιλογές όπως ενεργά ραντάρ ηλεκτρονικής σαρωμένης συστοιχίας (AESA), ηλεκτροοπτικά πακέτα και συστήματα παθητικής ανίχνευσης ραδιοσυχνότητας.

Ενσωμάτωση και πυραύλων

Ενώ έχει δυνατότητα να λειτουργεί εντελώς ανεξάρτητα, το Skyranger 35 μπορεί να ενσωματωθεί και σε ένα ευρύτερο δίκτυο αεράμυνας, μέσω της αρχιτεκτονικής εντολών και ελέγχου Skymaster, συμπεριλαμβανομένων στοιχείων σύνδεσης δεδομένων και αναγνώρισης “φίλος ή εχθρός” (IFF). Η αρθρωτή φύση του Skyranger 35 εκτείνεται, πέρα από τους αισθητήρες, με επιλογές και για άλλα όπλα. Εκτός από το περιστροφικό πυροβόλο (35 mm x 228 KDG) ο ίδιος πυργίσκος μπορεί να φιλοξενήσει και ένα πυροβόλο 30 mm x 173 KCE, όπως το Skyranger 30.

Αυτά τα πυροβόλα ταχείας βολής στην τελευταία τους εφαρμογή χρησιμοποιούν πυρομαχικά AHEAD της Oerlikon, τα οποία απελευθερώνουν ένα σύννεφο υποβλημάτων ακριβώς μπροστά από έναν στόχο, αυξάνοντας την πιθανότητα καταστροφής και καθιστώντας το πιο κατάλληλο για την αντιμετώπιση χαμηλών, αργών και μικρών εναέριων απειλών, όπως drones, ρουκέτες, ακόμη και βλήματα όλμων. Η καταστροφή του στόχου στον αέρα, μειώνει επίσης σημαντικά τον κίνδυνο παράπλευρης ζημιάς στο έδαφος.

Σύμφωνα με τη Rheinmetall, το διαμέτρημα 35 mm προσφέρει ικανότητα αντιπυραύλου και αντιπυροβολικού, ακόμη και έναντι όλμου, σε αποτελεσματική εμβέλεια τεσσάρων χλμ. Το διαμέτρημα 30 mm έχει αποτελεσματική εμβέλεια έως και τρία χλμ. Για να επεκτείνει περαιτέρω το βεληνεκές του και να αντιμετωπίσει άλλους τύπους απειλών, ο πυργίσκος έχει σχεδιαστεί για να φέρει επίσης αντιαεροπορικούς πυραύλους μικρής εμβέλειας, συνήθως έναν διπλό εκτοξευτή για πυραύλους FIM-92 Stinger ή Mistral.

Η Rheinmetall λέει ότι ο πυργίσκος μπορεί να ενσωματωθεί με κάθετα εκτοξευόμενους πυραύλους για τον ρόλο των κατευθυνόμενων πυρομαχικών κατά εισερχομένων απειλών (C-PGM), ενώ διερευνάται επίσης η ενσωμάτωση ενός λέιζερ υψηλής ενέργειας. Στην γαλλική έκθεση άμυνας Eurosatory, η Rheinmetall παρουσίασε το Skyranger 35 ενσωματωμένο σε άρμα Leopard 2. Το Skyranger 30 παρουσιάστηκε ενσωματωμένο με το θωρακισμένο όχημα μάχης Boxer 8×8 και το θωρακισμένο όχημα μάχης Lynx KF41.

Τα πυρομαχικά AHEAD

Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η Γερμανία έχει ήδη παράσχει στην Ουκρανία δύο συστήματα Rheinmetall Skynex, που περιλαμβάνουν αντιαεροπορικούς πυργίσκους 35 mm οι οποίοι εκτοξεύουν πυρομαχικά AHEAD βασισμένα σε σασί φορτηγού. Αν και γνωστοποιήθηκε ότι τα δύο συστήματα Skynex παραδόθηκαν στις αρχές του έτους στην Ουκρανία, μέχρι στιγμής δεν έχουν εμφανιστεί στο πεδίο της μάχης.

Αν και ο Μπέρνxαρντ ανέφερε ότι «υπάρχουν ακόμη πολλά άρματα μάχης Leopard 1», δεν δήλωσε από πού μπορεί να προέρχονται αυτά. Το Leopard 1 παραμένει σε περιορισμένη υπηρεσία σε όλο τον κόσμο, στον αρχικό του ρόλο, από χρήστες όπως η Βραζιλία, η Χιλή, η Ελλάδα και η Τουρκία. Στο μεταξύ οι εξειδικευμένες εκδόσεις του Leopard 1 –συμπεριλαμβανομένων μοντέλων ανάκτησης, γεφυροσκευής και μηχανικού μάχης– χρησιμοποιούνται ευρύτερα, μεταξύ άλλων, από τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιταλία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η προτεινόμενη λύση SHORADS της Rheinmetall είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, δεδομένης της θετικής εμπειρίας της Ουκρανίας από τη χρήση του αυτοκινούμενου αντιαεροπορικού πυροβόλου Gepard που βασίζεται στο σκάφος του Leopard 1 και έχει επίσης έναν πυργίσκο οπλισμένο με πυροβόλα 35 mm – αν και σε διπλή βάση, με ένα όπλο σε κάθε πλευρά. Σύμφωνα με ουκρανικές αναφορές, το Gepard έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο στην αντιμετώπιση ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και σε ορισμένες περιπτώσεις πυραύλων κρουζ, που συνεχίζουν να πλήττουν κρίσιμες υποδομές και πόλεις σε όλη τη χώρα.

Η εξασφάλιση πυρομαχικών για τα Gepard ήταν επίσης ένα ζήτημα, καθώς αυτά παράγονται στην Ελβετία, η οποία έχει μια πολιτική ουδετερότητας όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Για να ξεπεραστεί αυτό, η γερμανική κυβέρνηση συνέχισε μια συμφωνία με τη Rheinmetall για την επανεκκίνηση της παραγωγής πυρομαχικών 35 mm στις αρχές του περασμένου έτους. Όπως ακριβώς το Gepard, το Leopard 1/Skyranger 35 θα προσφέρει στους Ουκρανούς χειριστές αεράμυνας μια καλά προστατευμένη και κινητή πλατφόρμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την άμυνα κρίσιμων εγκαταστάσεων και για την υποστήριξη μονάδων στο πεδίο της μάχης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται σε κίνηση. Χάρη στα αρθρωτά χαρακτηριστικά του θα μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα όπου απαιτείται, αλλά και να “συνδέεται” σε υπάρχοντα δίκτυα αεράμυνας.

Όσον αφορά τον συνδυασμό Leopard 2/Skyranger 35, αυτός πιθανότατα να απευθύνεται σε πελάτες υψηλότερου επιπέδου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι έτοιμοι να αρχίσουν να αποσύρουν από την πρώτη γραμμή παλαιότερες εκδόσεις του άρματος, αντικαθιστώντας τα με οχήματα νέας γενιάς, τα οποία θα μπορούσαν να απελευθερώσουν σκάφη για μετατροπές SHORADS. Η προσφορά του πυργίσκου Skyranger 35, σε συνδυασμό με το παλαιότερο Leopard 1 και το Leopard 2, αντικατοπτρίζει ένα ευρύτερο ενδιαφέρον για τα συστήματα SHORADS, μετά από πολλά χρόνια παραμέλησής τους από πολλές ένοπλες δυνάμεις. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τα Gepard ήταν ουσιαστικά παροπλισμένα, πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτά τα άρματα μάχης παρέχουν μια εξαιρετικά ευκίνητη λύση αεράμυνας και είναι και τα δύο άμεσα διαθέσιμα, με το Leopard 2 να βρίσκεται ακόμη σε παραγωγή.

Η ανάγκη για συστήματα SHORADS

Η αλλαγή οφείλεται στην απαίτηση για διευρυμένες αντιαεροπορικές δυνατότητες για την αναχαίτιση απειλών, τις οποίες αντιμετωπίζει πλέον η Ουκρανία σε καθημερινή βάση. Προηγουμένως, ο αμερικανικός στρατός παρουσίασε σχέδια για την σημαντική επέκταση των μονάδων αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας, αντανακλώντας τις ανησυχίες για τις εναέριες απειλές που όλο και  αυξάνονται. Απειλές που τις βλέπουμε σε πολέμους μεγάλης κλίμακας, αλλά και σε συγκρούσεις ενόπλων δυνάμεων με μη κρατικούς φορείς.

Η ζήτηση για ενισχυμένες δυνατότητες των συστημάτων SHORADS δεν αφορά μόνο τον αμερικανικό στρατό, αλλά είναι πλέον διευρυμένη σε όλο τον κόσμο. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι δυνατότητες των SHORADS –συμπεριλαμβανομένων αυτών που βασίζονται σε πυργίσκους, όπως το Leopard 1/Skyranger 35– αποτέλεσαν εξέχον χαρακτηριστικό της φετινής έκθεσης Eurosatory. Η βασική τάση είναι να μεταφερθούν αυτές οι δυνατότητες αεράμυνας σε τεθωρακισμένα οχήματα υψηλής κινητικότητας που διαθέτουν δικούς τους αισθητήρες και έχουν την ικανότητα να συνδυάζουν οπλισμό πυροβόλων και πυραύλων.

Ωστόσο, τα συστήματα που βασίζονται σε όπλα, όπως η οικογένεια Skyranger, προσφέρουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, έναντι των πυραυλικών συστημάτων. Τα πυρομαχικά των 35 mm είναι πολύ φθηνότερα από κατευθυνόμενα βλήματα, που μπορεί να κοστίσουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια και να χρειαστούν χρόνια μέχρι να κατασκευαστούν. Κάτι που έχει μεγάλη σημασία, όταν αντιμετωπίζεις μία μαζική και άμεση απειλή από drones.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ξεκάθαρο ότι οι ένοπλες δυνάμεις αντιμετωπίζουν την ανάγκη για πολύ περισσότερες μονάδες άμυνας έναντι εναέριων απειλών, ειδικά από drones και πυραύλους κρουζ. Για την Ουκρανία ειδικότερα, το υβρίδιο της Rheinmetall –ενός σύγχρονου πυργίσκου αεράμυνας και ενός κλασικού άρματος– θα μπορούσε να είναι μία απάντηση σε αυτήν την πρόκληση. Να σημειώσουμε ότι συστήματα Oerlikon 30 mm βρίσκονται σε υπηρεσία στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία.