Αγκαλιάζοντας τις ρίζες μου

Αγκαλιάζοντας τις ρίζες μου, Sally Edelstein
Envisioning the American Dream

Γράφει η Sally Edelstein*  – 

(Μτφ. Βαγγέλης Γεωργίου)

Θα μεγάλωνα βιώνοντας τα μεταπολεμικά όνειρα των γονιών μου. Τίποτα περισσότερο δεν προσωποποίησε αυτό το όνειρο από το προαστιακό μας σπίτι όπου έζησαν για σχεδόν 62 χρόνια. Οι βάσεις μου τέθηκαν μέσα σε αυτό το σπίτι, οπότε δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει το γεγονός ότι τα ενδιαφέροντά μου έχουν τις ρίζες τους σε εκείνη την εποχή και εκείνον τον τόπο. Αυτό το όνειρο των προαστίων, που ξεφύτρωσε σε ένα χωράφι καλλιέργειας πατάτας, ήταν η γη της επαγγελίας για εκείνους, που ενθάρρυνε εκατομμύρια πρωτοπόρους (pioneers) μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων των γονιών μου.

Τώρα είναι καιρός να αφήσουμε εκείνο το σπίτι. Την περασμένη εβδομάδα είχα το θλιβερό καθήκον να επιστρέψω στο οικείο σπίτι στο Western Park Drive, για τελευταία φορά για να το αποχαιρετήσουμε με τον αδερφό μου, καθώς το πουλήσαμε. Στο τέλος της ημέρας θα ανήκει σε κάποιον άλλο. Καθώς περπατούσα από δωμάτιο σε δωμάτιο, βυθισμένη στη μελαγχολία, αισθάνθηκα την μακρά πορεία των γονιών μου, αλλά και της δικής μου, που ζήσαμε σε αυτό το σπίτι.

Το σπίτι κάποτε έσφυζε από ζωντάνια, αλλά εκείνη την ώρα βυθίστηκε σε μια ενοχλητική ησυχία. Η συμφωνία των προαστιακών ήχων από τους φυσητήρες φύλλων και τις μηχανές κουρέματος, κάποτε ήταν ένας ήχος αφιερωμένος για τα πρωινά του Σαββατοκύριακου. Βλέποντας το σπίτι έρημο και αποστερημένο από τα οικεία και ουσιαστικά στοιχεία που το έκαναν σπίτι, ήταν αρχικά αποκαρδιωτικό.

Αλλά σύντομα άρχισα να βλέπω το άκοσμο, κενό σπίτι, όπως θα το κοίταζε η 28χρονη μητέρα μου, Betty, την πρώτη φορά που το κοίταξε. Όταν ήταν νεόκτιστο και αποφάσισε να το κάνει σπίτι της πριν από έξι δεκαετίες. Για πρώτη φορά είδα το σπίτι ξανά σαν άδειο καμβά με δυνατότητα για ένα όνειρο. Το όνειρό της.

Τώρα που στέκομαι σε αυτό το μέρος σε έναν άλλο αιώνα αργά το απόγευμα, έχοντας επιφορτιστεί με το ζοφερό καθήκον να πουλήσω εκείνο το σπίτι και να φύγω για πάντα, ένιωσα τον εαυτό μου να πηγαίνει πίσω στις αρχές του 1955 όταν ένας 30χρονος βετεράνος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (GI) με την έγκυο σύζυγό του είδαν για πρώτη φορά αυτό το σπίτι που θα γινόταν δικό τους για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Αν και τεχνικά ήμουν εκεί εκείνη την ημέρα, ήμουν εκεί in vitro, σε μια μήτρα χωρίς θέα. Ήμουν ο δεύτερος «ενοικιαστής» στην προσωρινή κατοικία της ζεστής μήτρας της μαμάς (που ήταν ταλαιπωρημένη λόγω του πρώτου “ενοικιαστή”, του ακούραστου μεγαλύτερου αδελφού μου), αλλά η οικογένειά μου θα ήταν οι πρώτοι κάτοικοι για να ζήσουν σε αυτό το ολοκαίνουργιο σπίτι σε ένα ολοκαίνουργιο συγκρότημα κατοικιών.

Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στα δωμάτια και τους γυμνούς τοίχους την περασμένη Τρίτη (29 Μαΐου), θα μπορούσα να φανταστώ τη μητέρα μου Betty να σκέφτεται τα έπιπλα που θα τοποθετούσε για να διακοσμήσει τα δωμάτιά της. Αυτό το νέο σπίτι στο West Park Drive θα ξεκινούσε την εκπλήρωση αυτών των μεταπολεμικών ονείρων, επιτρέποντάς στους γονείς μου να οραματιστούν τη ζωή που θα έκαναν με την οικογένεια που είχαν μόλις αρχίσει.

 Το δέλεαρ των προαστίων

Η διαδικασία κυνηγιού του σπιτιού ξεκίνησε εξαιτίας ενός σωρού ξύλινων παιχνιδιών. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1955 εκείνοι οι γονείς ενός ανεπτυγμένου για την ηλικία του δίχρονου, του αδελφού μου Άντι, και ενός μωρού που θα ερχόταν σύντομα στη ζωή, ζούσαν στενάχωρα στο μικρό τους διαμέρισμα στο Far Rockaway.

Ο μπαμπάς μου είχε σκοντάψει πάρα πολλές φορές πάνω στα ξύλινα τρίγωνα, τετράγωνα και ορθογώνια παιχνίδια του αδελφού μου Andy, που ονειρευόταν να γίνει ένας Robert Moses. Δεν υπήρχε αρκετός χώρος για την οικοδόμηση μιας υπερυψωμένης «λεωφόρου» στο σπίτι μας και για ένα νέο μωρό.

Όπως και χιλιάδες άλλοι νεαροί έγγαμοι κάτοικοι διαμερισμάτων, ξεκίνησαν το δύσκολο έργο του κυνηγιού κατοικίας. Κάθε Σαββατοκύριακο πήγαιναν ανατολικά στο Long Island με την Chevy BelAire τους, φροντίζοντας να “φουλάρουν” το αυτοκίνητο στο τοπικό πρατήριο της Texaco. Αλλά δεν ανησυχούσαν διότι η βενζίνη ήταν το πρώτο προϊόν που μπορούσες να διαπραγματευτείς στα ψώνια σου εκείνη την εποχή στην Αμερική, ακόμα και όταν είχε φτάσει να κοστίζει 29 σεντς ανά μίλι.

Οι δρόμοι είχαν μπλοκαριστεί με άλλα νεαρά ζευγάρια που αναζητούσαν το ίδιο όνειρο, δημιουργώντας τις πρώτες πραγματικές κυκλοφοριακές συμφορήσεις που είχαν δει ποτέ. Σύντομα σε λίγα χρόνια θα υπήρχαν μεγάλοι «αυτοκινητόδρομοι» όπως αυτοί που είδαν οι γονείς μου στο εκθετήριο GM Futurama, με αυτοκινητόδρομους με πολλαπλές λωρίδες κυκλοφορίας. Το τεράστιο διαπολιτειακό σύστημα εθνικών οδών μόλις τότε ξεκίνησε και θα άλλαζε το τοπίο των δρόμων στα προάστια στις ΗΠΑ.

Η γιαγιά μου φοβόταν για την έγκυος Betty να κάνει τέτοιες μεγάλες βόλτες με το αυτοκίνητο. Η οδήγηση ενός αυτοκινήτου όταν η γιαγιά Sadie ήταν έγκυος ήταν σίγουρα απαγορευτική και η οδήγηση γενικά έπρεπε να περιοριστεί ειδικά σε ανώμαλους δρόμους. Αλλά η μαμά χαμογέλασε, σημειώνοντας ότι ήταν μια νέα εποχή. Καθισμένη στο ευρύχωρο αυτοκίνητο καθώς ο αδερφός μου χοροπηδούσε στο πίσω κάθισμα, άναβε ένα τσιγάρο ή δύο και περίμενε μέσα στην κίνηση.

Οικοδομικά τετράγωνα

Διασχίζοντας την κομητεία Nassau, είχαν γίνει πολλές αλλαγές, περνώντας από σπίτι σε σπίτι, είδαν τόσα πολλά νέα μοντέλα σπιτιών που τα μπέρδευαν. Καθώς όλα τα σπίτια έδειχναν να είναι τα ίδια όπως και όλα άλλα ζευγάρια που έψαχναν σπίτι, όλοι έδειχναν να καθρεφτίζουν τη δική τους εμπειρία. Όλοι τους αστοί, είχαν ακριβώς την ίδια ηλικία, είχαν πολεμήσει στον ίδιο πόλεμο και μόλις άρχιζαν τη νέα τους οικογένεια. Τελικά εγκαταστάθηκαν σε μια πόλη – το West Hempstead – επειδή διέθετε μεγάλα εμπορικά κέντρα, εγκατεστημένο σύστημα αποχέτευσης, καθώς και ασφαλτοστρωμένους δρόμους, άφθονα γήπεδα του μπέιζμπολ για μικρά τοπικά πρωταθλήματα, καλά σχολεία και απείχε μόλις 40 λεπτά από την πόλη.

Πρόδηλο πεπρωμένο

Ο πατέρας μου, ο Μάρβιν, βγήκε από το αυτοκίνητο και στάθηκε στο μικρό κομμάτι του φρεσκοφυτεμένου χλοοτάπητα μπροστά σπίτι. Το οποίο ήταν σε στυλ ράντζου πάνω σε ένα σκονισμένο οικόπεδο που χωρίστηκε στα τρία  χτισμένο πάνω σε έναν πλακόστρωτο δρόμο.

Στη γη που μόλις πριν από ένα ή δύο χρόνια ανήκε στο αγρόκτημα Gutsky, είχαν απομείνει ακόμα ένα ή δύο αδέσποτα κοτόπουλα που έτρεχαν στα οικόπεδα. Ο δρόμος θα ονομαζόταν Western Park Drive, ένα όνομα που φέρνει στο νου το πρωτοποριακό πνεύμα που αισθάνονταν οι δύο τους. Ήταν ένας οιωνός, είπε η μαμά. Αυτό το νέο προάστιο θα είναι η δική τους Disneyland, ένας συνδυασμός του Frontierland και του Tomorrowland.

Μπαίνοντας στο εσωτερικό του σπιτιού, η Betty έκλεισε την μπροστινή πόρτα πίσω της και στάθηκε στο φουαγιέ κοιτάζοντας γύρω από το ευρύχωρο, ηλιόλουστο σαλόνι με το απαιτούμενο μεγάλο παράθυρο. Με τα χέρια ενωμένα και το πρόσωπό της να ακτινοβολεί ψιθύρισε στον Μάρβιν: “Είναι τέλεια. Είναι διαφορετικό από οποιοδήποτε άλλο σπίτι που έχουμε δει“. Ο μπαμπάς χαμογέλασε. Ήξερε ότι τελικά, όταν όλα τα σπίτια χτίστηκαν, θα μπορούσε κανείς να περπατήσει 2 σπίτια πιο κάτω και να δει ακριβώς το ίδιο σχέδιο. Και μετά από άλλα δύο σπίτια και πάλι το ίδιο και πάει λέγοντας. Αλλά εκείνη δεν είδε μια εξέλιξη, είδε ένα όνειρο.

Η Betty περπατούσε από δωμάτιο σε δωμάτιο, οραματίζοντας τη ζωή που θα ζούσε, τα δείπνα που θα φιλοξενούσε, τις αργίες που θα γιορτάζονταν, θαυμάζοντας την ξέγνοιαστη νέα κουζίνα που χρειαζόταν. Η επιλογή των κατάλληλων συνδυασμών χρωμάτων από μια νέα γκάμα για την κουζίνα θα ήταν απογοητευτική. Θα έπρεπε να επιλέξει ένα χρώμα προς το ροζ ή ένα tempo τυρκουάζ;

Σταματώντας στο πιο άνετο, πιο ηλιόλουστο από τα 3 υπνοδωμάτια, κοντοστάθηκε για λίγο και φαντάζονταν πόσο τέλειο θα ήταν για το νέο μωρό της που ήλπιζε -ενάντια σε κάθε ελπίδα- να είναι κορίτσι. “Θα πρέπει να είναι φωτεινό και χρωματιστό με μαγευτικές ροζ κουρτίνες για να αφήνουν πολύ φως να μπαίνει στο δωμάτιο, ένα μαλακό βελούδινο ροζ χαλί να μπουσουλάει και το πιο σημαντικό, οι τοίχοι θα καλύπτονταν εξ ολοκλήρου με ροζ ταπετσαρία με παιχνιδιάρικα γατάκια και τα αρνάκια να παίζουν μέσα στο δωμάτιο“.

Και στην πραγματικότητα αυτό ήταν ακριβώς. Φυσικά με την πάροδο του χρόνου αυτά τα γατάκια και τα αρνιά θα αντικαθίσταντο από αφίσες του Bobby Sherman και του Μπόμπι Κένεντι. Αλλά αυτό θα ερχόταν πολύ αργότερα.

“Μόνο 20.000 δολάρια!”, τους είπε ο κτηματομεσίτης, διακόπτοντας την ονειροπόλησή της. Με λίγα μόνο οικόπεδα να έχουν απομείνει, παρότρυνε τον Marvin να αφήσει μια κατάθεση $ 10 ώστε να εξασφαλίσουν την κληρονομιά τους στα προάστια. Έτσι, αγόρασαν το σπίτι, ένα αγρόκτημα με μια εκτεταμένη υποθήκη στην οποία βοήθησε εν μέρει το νομοσχέδιο για του βετεράνους πολέμου (G.I. Bill). Μπορεί να ήρθε η Betty να αγοράσει ένα σπίτι, αλλά έπεισε τον Marvin για ένα όνειρο.

Ρίζες

Οι γονείς μου εγκατέστησαν εδώ ρίζες και έσκαψαν, μεγαλώνοντας όλο και πιο βαθιά όλο και περισσότερο. Σε αντίθεση με άλλους, οι γονείς μου δεν μετακινήθηκαν αλλού. Ενώ πολλοί μεγαλύτεροι πήγαν νότια και έσκαψαν, προτιμώντας τη νότια ακτή του Long Island, εκείνοι επέλεξαν εκεί να μείνουν. Αυτές ήταν οι ρίζες τους.

Αυτές είναι και οι ρίζες μου και πάντα θα είναι, ανεξάρτητα από το ποιος ζει εκεί. Παρόλο που σύντομα θα ζήσουν κι άλλοι εκεί, οι αναμνήσεις μου δεν θα ξεριζωθούν ποτέ. Το αποτύπωμα μου στο σπίτι, όπως και η εικόνα της σκιάς στο δέντρο, υπάρχει εκεί για πάντα.

 Υστερόγραφο

Καθώς προετοίμασα να πω καλή τύχη στο σπίτι των παιδικών μου χρόνων έπειτα από 63 χρόνια, ήξερα ότι έπρεπε να αφήσω κάτι πίσω από τον εαυτό μου. Ως εραστής της ιστορίας και εθισμένη στην ποπ κουλτούρα, το μόνο που μου φάνηκε σωστό ήταν να θάψω μια μεταλλική χρονοκάψουλα γεμάτη με φωτογραφίες και αντικείμενα που κάλυπταν 6 δεκαετίες, εξηγώντας ποιοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι που εγκαταστάθηκαν σε ένα ολοκαίνουργιο ράντσο σε ένα αναπτυσσόμενο προάστιο που ξεπήδησε σε ένα χωράφι πατάτας το 1955.

Σκάβοντας στη γη, στο ίδιο έδαφος που έσκαψα όταν ήμουν πέντε ετών, το φύτεψα βαθιά δίπλα στο σπίτι, κάτω από το παράθυρο του υπνοδωματίου των γονιών μου. Αυτό μου φαίνεται τόσο σωστό.

Μαζί με την κάψουλα του χρόνου χρειαζόταν συγχρονισμός και βρήκα τον τέλειο. Ως παιδί μου άρεσε να σκάβω στο χώμα και πάντα ανακάλυπτα θραύσματα παλιάς κεραμικής που λέγαμε ότι ήταν από τους Ολλανδούς αποίκους. Το πιθανότερο είναι να ήταν από αγρότες της δεκαετίας του 1900. Η ανιψιά μου Jessie και ο ανιψιός μου Sam συνεχίζουν να έχουν το ίδιο ενδιαφέρον και πάντα θα πηγαίναμε να ψάχνουμε κεραμικά. Ενθουσιασμένοι καθώς ήμασταν από τα ευρήματα φτιάχναμε ιστορίες γύρω από αυτά στις εβδομαδιαίες μας επισκέψεις τις Κυριακές.

Αυτό συνεχίστηκε μέχρι και πριν από ενάμιση χρόνο. Έτσι, για μένα είνα λογικό να θάψω κεραμικά της οικογένειάς μου και από την Κίνα για να τα ανακαλύψει μια άλλη γενιά. Επίσης έτσι θάβω τα σπασμένα κομμάτια της καρδιάς μου.


*Η Sally Edelstein είναι βραβευμένη καλλιτέχνιδα και συγγραφέας στις ΗΠΑ. Είναι ιδρύτρια και διαχειρίστρια του Envisioning the American Dream.

 

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του SLpress.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του SLpress.gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των 2-3 πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο SLpress.gr. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Ακολουθήστε το SLpress.gr στο Google News και μείνετε ενημερωμένοι