Ανοίγει δρόμο σε Τίρανα και Σκόπια ο Δένδιας

Πρωτοβουλίες προκειμένου να κρατηθούν τα Σκόπια και τα Τίρανα σε ευρωπαϊκή τροχιά και ανοιχτός ο διάλογος για την διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια αναλαμβάνει η ελληνική διπλωματία. Πρόκειται για μια σειρά ενεργειών που γίνονται στον απόηχο της απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου ο Μακρόν μπλόκαρε τις διαδικασίες τον Οκτώβριο, αλλά και των προτάσεων που διατύπωσε στη συνέχεια το Παρίσι σχετικά με την διεύρυνση.

Όπως είχε ανακοινώσει κατά την επίσκεψή του στα Σκόπια, πριν δύο εβδομάδες, ο Νίκος Δένδιας διοργανώνει συνάντηση  εργασίας των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, με προσκεκλημένους τον Υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Νίκολα Ντιμιτρόφ και τον ασκούντα χρέη υπουργού Εξωτερικών της Αλβανίας, Γκεντ Τσεκάϊ.

Η συνάντηση γίνεται στο περιθώριο των εργασιών του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και, με δεδομένο ότι ήδη έχουν επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους περισσότεροι από 20 υπουργοί Εξωτερικών (συμμετοχή που ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο αντίστοιχων εκδηλώσεων), κρίνεται σημαντική. Ο άτυπος χαρακτήρας της προσφέρεται άλλωστε για μια ανοιχτή συζήτηση σχετικά με την ενταξιακή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, ειδικά μετά τις  γαλλικές προτάσεις σχετικά με την μεθοδολογία της διεύρυνσης.

Κόντρα στον Μακρόν;

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία είναι μέρος μιας σειράς ενεργειών με τις οποίες η ελληνική διπλωματία θέλει να στηρίξει στην πράξη την διεύρυνση της ΕΕ στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Η Αθήνα εκτιμά, διαχρονικά, ότι  η ευρωπαϊκή προοπτική αυτών των χωρών συμβάλλει στην  περιφερειακή σταθερότητα. Άλλωστε ήδη από το 2003, όταν υιοθετήθηκε η ατζέντα της Θεσσαλονίκης, έχει κάνει την διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Αυτή την διαβεβαίωση έδωσε πριν δύο εβδομάδες και ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος κατά την επίσκεψή του στα Σκόπια και τα Τίρανα τόνισε ότι κάθε ελληνική κυβέρνηση τάσσεται υπέρ της εφαρμογής των συμπερασμάτων της Συνόδου της Θεσσαλονίκης. Υποστηρίζει δηλαδή την ενταξιακή πορεία των βαλκανικών χωρών προς την ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτής της ευρωατλαντικής πορείας λύνει εξάλλου η Ελλάδα τις διαφορές της, όπως τις λύνει, με την Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία.

Το βέτο του Μακρόν στη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, αν και είχε στόχο, πρωτίστως, τα Τίρανα, έφερε μεγαλύτερη απογοήτευση στα Σκόπια. Η πολιτική ηγεσία της χώρας, μετά την αμφιλεγόμενη συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα, καλλιέργησε μεγάλες προσδοκίες. Η στάση της Γαλλίας όμως, την οποία ακολούθησαν αμέσως η Δανία και η Ολλανδία,  προσγείωσε απότομα τον Ζάεφ και τον ανάγκασε να πάει σε πρόωρες εκλογές τον Απρίλιο.

Γαλλικές δυσκολίες

Οπαδός περισσότερο της εμβάθυνσης παρά της διεύρυνσης, ο Μακρόν προωθεί ένα νέο πλαίσιο για το καθεστώς ένταξης στην ΕΕ. Η γαλλική πρόταση περιλαμβάνει επτά στάδια και προβλέπει αυστηρότερες προϋποθέσεις για τα υποψήφια κράτη-μέλη.

Προβλέπει επίσης την δυνατότητα για αντιστροφή της διαδικασίας, αν μια υποψήφια χώρα δεν υλοποιήσει τα κριτήρια ή βρεθεί υπότροπη. Παραλλήλως το Παρίσι δεσμεύεται για την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, υποστηρίζει, ωστόσο, ότι οι καθυστερήσεις (άρα και το βέτο) οφείλονται στον αργό ρυθμό των απαραίτητων τομών και μεταρρυθμίσεων.

Με την γαλλική πρόταση συντάχθηκε η Δανία, ενώ έξι χώρες (Αυστρία, Ιταλία, Τσεχία, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία) εκφράζουν την στήριξή τους και ζητούν από την Κομισιόν να πράξει το ίδιο. Παραλλήλως, ζητούν, ωστόσο, να ορισθούν ημερομηνίες έναρξης διαπραγματεύσεων για την Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Στην σημερινή συνάντηση δεν θα ληφθούν αποφάσεις, καθώς είναι άτυπη. Θα γίνει όμως μια ανοιχτή, μη δεσμευτική συζήτηση, όχι μόνο για το θέμα των Σκοπίων και της Αλβανίας, αλλά κυρίως για την μεθοδολογία της διεύρυνσης που πρότεινε η Γαλλία.