Αυτό που δεν ξέρετε για τη Σρι Λάνκα και κάνει τον Μητσοτάκη να μην κοιμάται!

Με τη μετεξέλιξη της ενεργειακής σε επισιτιστική κρίση είχα ασχοληθεί πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2020, όταν είχα εντοπίσει μια ανωμαλία στις τιμές των ζωοτροφών και μια δυσλειτουργία των εργοστασίων λιπασμάτων. Από τότε είχα παρουσιάσει την άρρηκτη σχέση που έχει το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο με την παρασκευή λιπασμάτων, ενώ το 2021 είχα προβλέψει ότι η ενεργειακή κρίση θα φέρει την επισιτιστική. Επανέρχομαι λόγω της κρίσης στη Σρι Λάνκα.

Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, όταν η ενεργειακή κρίση είχε αρχίσει να γίνεται ορατή και στον πλέον δύσπιστο αναγνώστη, τεκμηρίωσα την βεβαιότητά μου ότι η επισιτιστική κρίση είναι προ των πυλών. Μάλιστα το 2021, είχα δημοσιεύσει στο SLpress άρθρα που έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου, με χαρακτηριστικό ένα άρθρο του Σεπτεμβρίου 2021 που έκανε λόγο για «πράσινα πειράματα» ακόμα και στην Ελλάδα. Αρχές του 2022 παρουσίασα μια λίστα αρχικά 12 χωρών που είχαν μπει ήδη στον στρόβιλο μιας επισιτιστικής κρίσης.

Από τη νότια Ασία, η μοναδική χώρα που είχα αναφέρει τότε ήταν η Σρι Λάνκα. Κατά την εκτίμησή μου (Μάρτιος 2022) αυτές οι χώρες κινδύνευαν να μπουν σε επισιτιστική κρίση με κίνδυνο να καταρρεύσουν οικονομικά. Τον Μάιο επανήλθα μόνο που οι χώρες που κινδύνευαν από 12 έγιναν 24. Τρεις χώρες τελούσαν σε άμεσο κίνδυνο: το Τσαντ, ο Νίγηρας και η Σρι Λάνκα. Οι λόγοι για κάθε χώρα είναι διαφορετικοί. Ειδικά η κρίση στη Σρι Λάνκα δεν συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τα εμπορικά της ισοζύγια με Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία ήταν αμελητέα.

Η Σρι Λάνκα είναι μεγάλο νησί νότια της Ινδίας, σε στρατηγικό σημείο, μιας και βρίσκεται στο κέντρο του μεγαλύτερου ναυτιλιακού εμπορικού δρόμου του πλανήτη και καταμεσής στο στρατηγικό δόγμα των ΗΠΑ, που πρόσφατα μετονομάστηκε από “Asia-Pacific” σε “Indo-Pacific”. Είναι διπλάσια σε πληθυσμό από την Ελλάδα και έχει μια ιδιαιτερότητα. Η μισή βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο και η άλλη μισή στο νότιο, που σημαίνει ότι διαθέτει δύο καλλιεργητικές ζώνες. Μία παράγει τρόφιμα τον μισό χρόνο και η άλλη τον υπόλοιπο.

Το όνειρο της Σρι Λάνκα

Από το 2018, η οικονομία της Σρι Λάνκα είχε πάρει μια περίεργη τροχιά, σε βαθμό που αρκετοί οικονομολόγοι να την χαρακτηρίζουν “πειραματόζωο”. Η δήλωση το 2018 του Προέδρου Ρατζαπάκσα ότι έως το 2025 θα μετατρέψει την Σρι Λάνκα σε πλούσια χώρα είχε πάρει μεγάλη διεθνή δημοσιότητα. Το διαθρωτικό πρόγραμμα του Ρατζαπάκσα έφερε τον τίτλο Vision 2025. Μάλιστα διεθνείς οργανισμοί που υποστηρίζουν την πράσινη οικονομία, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, εδώ και μερικές ημέρες έχουν “κατεβάσει” εκείνη τη δήλωση, αλλά την ανακαλέσαμε μέσω του way back machine!

Το γιατί την κατέβασαν θα το αντιληφθείτε διαβάζοντας τις παρακάτω γραμμές. Η Σρι Λάνκα αποφάσισε να ακολουθήσει τις τάσεις της εποχής. Το πρόγραμμα του Ρατζαπάκσα, που είχαν χαιρετήσει οι πάντες, είχε στηριχτεί στις συμβουλές μιας Ινδής ακτιβίστριας του κλίματος Βαντάνα Σίβα, η οποία έπεισε τους πάντες στην Σρι Λάνκα ότι μπορούν να πλουτίσουν! Έτσι, η χώρα άρχισε να εφαρμόζει πράσινες πολιτικές σε ενέργεια και γεωργία.

Ο Ρατζαπάκσα μαζί με την Σίβα ξεκίνησαν λοιπόν ένα πείραμα με σκοπό η Σρι Λάνκα να καταργήσει τελείως τα ορυκτά καύσιμα και να προχωρήσει στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος κατά 100% από ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Παράλληλα, άρχισαν να καταργούν τις παραδοσιακές καλλιέργειες με σκοπό να τραφούν μόνο από βιολογικά προϊόντα! Η Σίβα έχει κάποιες καλές θέσεις για τους γεωργικούς σπόρους. Όμως, το σχέδιό της είναι μια ουτοπία. Ας σκεφτούμε ότι ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι την 15η Νοεμβρίου 2022, κάπου στον πλανήτη θα γεννηθεί ο Νο 8.000.000.000 κάτοικος του πλανήτη. Είναι αυτός ο απλός λόγος που καθιστά όσα υποστηρίζει η Σίβα ανεδαφικά.

Στην αρχή ήταν όλοι ευχαριστημένοι στη Σρι Λάνκα, αφού η χώρα από το πουθενά άρχισε να ανεβαίνει θέσεις στον πίνακα της παγκόσμιας κατάταξη με τα υψηλότερα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά, Διακυβερνητικά κριτήρια. Αναφέρομαι στα πρότυπα των ESG Investment Funds, τα οποία εντόπισαν την πρόθεση της Σρι Λάνκα και άρχισαν να την κατατάσσουν σε πολύ υψηλές θέσεις!

Η σκληρή πραγματικότητα

Ενώ θεωρούσε ότι εφάρμοζε κάποιου είδους μεταμοντέρνας περιβαλλοντικής πολιτικής, στην ουσία η Σρι Λάνκα είχε υιοθετήσει κάποιες γοητευτικές ουτοπίες, οι οποίες ήταν έθεσαν σε μεγάλο κίνδυνο την διατροφική και ενεργειακή επάρκειά της! Ακόμα κι όταν ξέσπασε η πανδημία το 2020, η πράσινη ελίτ υπόσχονταν περισσότερες επενδύσεις. Μάλιστα η στροφή σε πράσινες επενδύσεις 100% (βασισμένες στα πρότυπα του ESG) ανέβασαν την Σρι Λάνκα στην 1η θέση διεθνώς, μιας και κατάφερε να πιάσει το άριστα, με βαθμολογία (98) που τη έθετε πιο ψηλά από την Σουηδία (96) και τις ΗΠΑ (51).

Παρά τις πράσινες επιτυχίες της, η Σρι Λάνκα άρχισε να εμφανίζει δομικά προβλήματα ακόμα και κρίση χρέους! Παρά τις αντίθετες φωνές που υπογράμμιζαν τους θανάσιμους κινδύνους, ο πρόεδρος Ρατζαπάκσα δεν άκουγε κανέναν. Μεσούσης της πανδημίας, τον Απρίλιο 2021, επέβαλε καθολική απαγόρευση όλων των χημικών λιπασμάτων! Ενώ η χώρα χρησιμοποιούσε 90% χημικά λιπάσματα στην παραγωγή της, η απαγόρευση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα το 2021 η παραγωγή να πέσει κατά 75% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Ενώ η χώρα ήταν αυτάρκης στο ρύζι, το 2021 η παραγωγή μειώθηκε αρχικά 20% και κατόπιν περισσότερο, με αποτέλεσμα να ξοδέψει περίπου 500 εκατ. δολάρια για εισαγωγές ρυζιού. Οι τιμές πολλών αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν ακόμα και 500%, όπως π.χ. στα λαχανικά, ενώ καταστράφηκαν καλλιέργειες τσαγιού, από το οποίο η χώρα κέρδιζε χρήματα γιατί ήταν μεγάλος εξαγωγέας.

Η κρίση στον αγροτικό τομέα οδήγησε στην έξοδο εκατοντάδων χιλιάδων αγροτών από το επάγγελμα, δεδομένου ότι οι μικροί αγρότες καταστράφηκαν εντελώς. Στην Σρι Λάνκα υπήρχαν περίπου 1.500.000 μικροί αγρότες, οι οποίοι διέθεταν κάτω από 2,5 στρέμματα γης. Όλοι αυτοί υπέστησαν αρχικά μειώσεις παραγωγής άνω του 50-60% με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες.

Θα αναφέρω μόνο ένα παράδειγμα. Από την καλλιέργεια τσαγιού, η Σρι Λάνκα είχε δημιουργήσει μια τεράστια εξαγωγική δυναμική με έσοδα σχεδόν 1,5 δισ. δολάρια ετησίως. Αυτά τα έσοδα πλήρωναν το 71% του συνόλου των εισαγωγών άλλων αγροτικών προϊόντων που χρειαζόταν η χώρα. Η παραγωγή τσαγιού το 2021 ήταν η χαμηλότερη τα τελευταία 25 χρόνια, με αποτέλεσμα η Σρι Λάνκα να μην μπορεί να πληρώσει τα εισαγόμενα τρόφιμα και καύσιμα και να μην μπορεί να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος της!

Πολύ αργά για διορθώσεις 

Στα τέλη του 2021, ο πρόεδρος Ρατζαπάκσα κήρυξε την χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλά ήταν πλέον πολύ αργά. Τα ρευστά διαθέσιμα της χώρας είχαν πέσει πολύ κι όταν επέτρεψε ξανά την χρήση χημικών λιπασμάτων το “κακό” είχε γίνει! Το ληξιπρόθεσμο δημόσιο χρέος της χώρας ήταν περίπου 24 δισ. και στα κρατικά ταμεία υπήρχαν μόνο 50 εκατ. δολάρια στις αρχές του 2022! Στις αρχές καλοκαιριού η Σρι Λάνκα έπρεπε να πληρώσει μια δόση 77 εκατ. τα οποία δεν διέθετε. Υποτίμησε το νόμισμά της, αλλά ουσιαστικά χρεοκόπησε, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να μην την δανείζουν, ενώ ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε από μονοψήφια ποσοστά στο 30% και στη συνέχεια ξεπέρασε το 57%.

Οι αποθήκες άδειασαν από τρόφιμα. Ο Ρατζαπάκσα, σε μια απέλπιδα προσπάθεια, τον Ιούνιο στράφηκε στον Πούτιν, ο οποίος υποσχέθηκε βοήθεια σε συνάλλαγμα, καύσιμα και τρόφιμα. Αλλά ο κόσμος ήταν ήδη στους δρόμους! Τα υπόλοιπα τα γνωρίζετε από τα βίντεο, που έδειξαν τον κόσμο να εισβάλει με μανία στο Προεδρικό Μέγαρο και να καταδιώκει τον Ρατζαπάκσα!

Η πλάκα είναι ότι ακόμα και σήμερα η Σρι Λάνκα με βάση το περιβαλλοντικό πρότυπο ESG βρίσκεται στην 4η θέση παγκοσμίως! Φυσικά, ουδείς από την πράσινη ελίτ δέχτηκε να την δανείσει και οι οίκοι αξιολόγησης την υποβάθμισαν δραστικά. Ουδείς μέτρησε τα δισ. που ξόδεψε σε ανεμογεννήτριες και ηλιακά. Ουδείς προσμέτρησε την στροφή της στην βιολογική καλλιέργεια. Αν και κάποιοι έβγαλαν πακτωλό κερδών στην πλάτη της Σρι Λάνκα, όλοι πλέον αποφεύγουν ακόμα και να μιλάνε γι’ αυτήν. Η Σίβα είναι εξαφανισμένη, όπως εξαφανισμένος και κυνηγημένος είναι ο πρόεδρος Ρατζαπάκσα!

Αυτή είναι η αληθινή ιστορία της Σρι Λάνκα. Δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πρόκειται την ουσία, για το πρώτο θύμα, του νέου “πράσινου προτύπου ESG” και η πρώτη χώρα που “πέφτει”, επειδή έκανε τους πολίτες της πειραματόζωα, σε ένα ανεδαφικό και πανάκριβο σχέδιο που οδηγεί στο χάος! Αν σκέφτεστε ότι υπάρχει παραλληλισμός με την ΕΕ και την Ελλάδα καλώς το σκέφτεστε. Ευτυχώς, που έστω και καθυστερημένα τρέχουν …με την όπισθεν για να επιστρέψει ο λιγνίτης στο ενεργειακό μείγμα! Ακόμα και ο φανατικός της νέας “πράσινης θρησκείας” Κυριάκος Μητσοτάκης. Όσο για τον Μπόρις Τζόνσον, αυτός με την παραίτηση γλύτωσε…