Η Βουλγαρία στη δίνη της διαφθοράς και της πολιτικής κρίσης (video)

Ραγδαίες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις βιώνει η Βουλγαρία, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες, στη Σόφια και άλλες πόλεις της γειτονικής χώρας. Οι πολίτες ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησης και του γενικού εισαγγελέα λόγω των χειρισμών και της εμπλοκής τους στα γενικευμένα φαινόμενα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος που ταλανίζουν τη χώρα.

Δεκάδες χιλιάδες Βούλγαροι κατεβαίνουν καθημερινά στους δρόμους ενώ υπάρχουν εκκλήσεις και για γενική απεργία. Σύμφωνα με το βουλγαρικό Τύπο, πρόκειται για τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις πολιτών από το 2013-14. Χιλιάδες άνθρωποι φώναζαν συνθήματα όπως “Μαφία!” και “Παραιτήσου” έξω από το πρωθυπουργικό μέγαρο και το κοινοβούλιο, στη Σόφια.

Κατά τις διαδηλώσεις δεν άργησαν και οι συμπλοκές με την αστυνομία. Έγιναν δεκάδες προσαγωγές αλλά και καταγγελίες για ξυλοδαρμούς από τους αστυνομικούς, γεγονός που προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη κινητοποίηση των πολιτών κατά το Σαββατοκύριακο.

Αφορμή για τη μαζική διαμαρτυρία των πολιτών στάθηκε η έφοδος των αστυνομικών δυνάμεων στο προεδρικό μέγαρο την περασμένη εβδομάδα, οπότε και συνελήφθησαν οι συνεργάτες του, αρμόδιοι για θέματα αντιμετώπισης της διαφθοράς και νομικών υποθέσεων, καθώς και οι σύμβουλοί του άμυνας και ασφάλειας. Οι Αρχές επικαλέστηκαν έρευνα για υπόθεση κατάχρησης εξουσίας και διακίνησης κρατικών μυστικών.

Μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης, όμως, ερμήνευσε την κίνηση αυτή ως απόπειρα φίμωσης του προέδρου, ο οποίος ανέφερε ότι «η διαμαρτυρία εναντίον της μαφίας που βρίσκεται στην εξουσία είναι μια εκστρατεία» στην οποία θα «πρέπει να είμαστε σοφοί και ανυποχώρητοι». Η δυσπιστία του κόσμου είναι δικαιολογημένη, αφού μόλις το Δεκέμβριο του 2019 η ομάδα εμπειρογνωμόνων συνταγματολόγων του Συμβουλίου της Ευρώπης, γνωστή και ως “Επιτροπή Βενετίας”, κατήγγειλε υπέρβαση εξουσιών από τη βουλγαρική Δικαιοσύνη.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στις διαδηλώσεις συμμετέχουν πολίτες που πρόσκεινται σε όλο πολιτικό φάσμα της Βουλγαρίας, γεγονός που δείχνει και τη βαθειά αγανάκτιση για τα χρόνια προβλήματα διαφθοράς που μένουν άλυτα στη χώρα.

Οι ολιγάρχες προκαλούν

Στο περιστατικό με τον Ράντεφ προστέθηκε η παρεμπόδιση πολιτών και μελών εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης να έχουν πρόσβαση σε ακτή της Μαύρης Θάλασσας, από στελέχη των σωμάτων ασφαλείας τα οποία φρουρούσαν –με έξοδα των φορολογουμένων– την έπαυλη του πρώην αρχηγού κόμματος και ολιγάρχη του πλούτου Αχμέτ Ντογάν. Ο αρχηγός του μικρού κόμματος “Δημοκρατική Βουλγαρία”, Κρίστο Ιβάνοφ, έκανε λόγο για «αρπαγή του κράτους» από τη διοίκηση Μπορίσοφ και παραβίαση του νόμου περί δημόσιας πρόσβασης των πολιτών στις ακτές.

Ο Ντογάν εν τω μεταξύ, τουρκικής καταγωγής επιχειρηματίας, ο οποίος αθωώθηκε σε περιβόητη υπόθεση διαφθοράς το 2010, συνδέεται με το μιντιάρχη και βουλευτή του φιλοτουρκικού κόμματος DPS, Ντέλιαν Πεέφσκι. Σύμφωνα με έρευνες ανεξάρτητων φορέων κατά της διαφθοράς, όπως ο OCCRP, ο Πεέφσκι διαθέτει οφσόρ περιουσιακά στοιχεία αξίας 800 εκατ. δολαρίων και λειτουργεί για τα συμφέροντα του Ντογάν.

Ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ, αν και αρχικά υπερασπίστηκε το ρόλο που είχαν αναλάβει μέλη της εθνοφρουράς να παρέχουν προστασία στους Ντογάν και Πεέφσκι, τελικά ανακοίνωσε ότι θα αποσυρθούν. Σημειωτέον ότι το DPS υποστηρίζει, άτυπα, εδώ και πολλά χρόνια το κυβερνών κόμμα του Μπορίσοφ, GERB.

Βέβαια, το ζήτημα της κρατικά πληρωμένης προστασίας φαίνεται πως είναι μόνο η κορφή του παγόβουνου των θεμάτων που έχουν εξοργίσει τη βουλγαρική κοινωνία. Τα πράγματα ήδη είχαν πάρει τροπή έντασης από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντα του γενικού εισαγγελέα ο Ιβάν Γκέσεφ, το Νοέμβριο του 2019.

Ο Γκέσεφ απάλλαξε τον Πεέφσκι από κατηγορίες που τον ήθελαν εμπλεκόμενο στην υπόθεση πτώχευσης της διαλυθείσας τράπεζας Corpbank. Πρόκειται για ένα σοβαρότατο σκάνδαλο που στοίχισε στη Βουλγαρία το 5% της οικονομίας της, με τη Δικαιοσύνη να μην έχει προχωρήσει σε καμιά σοβαρή καταδίκη, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα μεγαλόσχημα ονόματα που ενεπλάκησαν.

Ράντεφ εναντίον Μπορίσοφ

Ο πρόεδρος της βουλγαρικής δημοκρατίας, Ρούμεν Ράντεφ, είναι εκείνος που κρατά ψηλά στην ατζέντα το θέμα της διαφθοράς και ουσιαστικά ο βασικότερος πολέμιος του Γκέσεφ. Ο Ράντεφ, που υποστηρίζεται από το σοσιαλιστικό κόμμα, απευθυνόμενος στους διαδηλωτές, έκανε λόγο για την ανάγκη να “καθαρίσει” η κυβέρνηση και η εισαγγελία από τη «μαφία» που έχει ριζώσει.

Κατηγορεί, επίσης, τον Μπορίσοφ για «διασυνδέσεις με ολιγάρχες». Να σημειωθεί ότι, ενώ στις αντίστοιχες διαδηλώσεις του 2014, ο Μπορίσοφ φαινόταν να μην επηρεάζεται ιδιαίτερα, πλέον βρίσκεται στο στόχαστρο των διαδηλωτών, που ζήτησαν την παραίτησή του. Ήδη η εικόνα του έχει πληγεί έντονα από μια φωτογραφία του που κυκλοφόρησε στα βουλγαρικά ΜΜΕ, η οποία τον δείχνει να κοιμάται στο κρεβάτι με χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, χρυσό και ένα όπλο δίπλα.

Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι η φωτογραφία είναι πλαστή, όμως αυτό δεν αρκεί για να κατευνάσει τους πολίτες, αφού βρίσκεται και υπό έρευνα στην Ισπανία για υπόθεση ξεπλύματος χρήματος. Είχε προηγηθεί, πέρυσι, το λεγόμενο “σκάνδαλο διαμέρισμα-gate”, κατά το οποίο έγινε γνωστό ότι στελέχη του κυβερνώντος κόμματος αγόραζαν διαμερίσματα πολυτελείας στη βουλγαρική πρωτεύουσα σε εξευτελιστικές τιμές.

https://www.youtube.com/watch?v=qNaQ7wdGaHQ

Όπως έγινε γνωστό, ο Μπορίσοφ αρνήθηκε να παραιτηθεί –μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές– και αντ’ αυτού ζήτησε την παραίτηση μελών της κυβέρνησής του, μεταξύ αυτών και των υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών. Την ίδια στιγμή προσπαθεί να συγκρατήσει την κοινωνική οργή, “διαφημίζοντας” την ένταξη της Βουλγαρίας στο νέο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών της ΕΕ, υποσχόμενος κονδύλια από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ για την πανδημία και αυξάνοντας το νυχτερινό ωρομίσθιο τέσσερις φορές, στο ένα λεβ (περίπου 50 ευρωλεπτά). Πάντως, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο κήρυξης πρόωρων εκλογών, που κανονικά προορίζονται για το Μάιο του 2021.

Στο τραπέζι βρίσκεται όμως και το σενάριο σχηματισμού νέας κυβέρνησης χωρίς τον Μπορίσοφ στη θέση του πρωθυπουργού, ή έστω με ολικό ανασχηματισμό. Σε μεγάλο βαθμό οι κινήσεις της κυβέρνησης θα κριθούν μετά από την ψηφοφορία για την πρόταση μομφής που κατέθεσε το σοσιαλιστικό κόμμα BSP. Ο ίδιος πάντως προειδοποίησε ότι η παραίτηση της κυβέρνησης θέτει σε κίνδυνο καίριας σημασίας εγχειρήματα στον τομέα της ενέργειας και της οικονομίας…