Ουκρανικό: “Η κουκουβάγια της σοφίας θα πετάξει όταν πια έχει πέσει η νύχτα”

Το ένα δισεκατομμύριο Ευρώ-Αμερικανοί, μαζί με τους Ρώσους, από τον 16ο αιώνα μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές ήταν και φαίνεται πως είναι πεπεισμένοι πως τα υπόλοιπα 6,5 δισεκατομμύρια κιτρίνων, μαύρων, μουσουλμάνων, ινδουιστών κ.α. πολιτιστικών δυνάμεων θα είναι αιωνίως υποταγμένοι, ακόλουθοι και θαυμαστές τους. Είναι εμφανής αυτή τους η πεποίθηση, διότι μπορούν βλακωδώς να εμπλέκονται σε μακρούς και αιματηρούς εμφυλίους όπως το 1914, το 1939 και τώρα στο Ουκρανικό μεταξύ από τη μία του μέχρι χθες ημιθανούς και σήμερα αναστηθέντος ΝΑΤΟ και από την άλλη της Ρωσίας.

Το δυτικό παράδειγμα έφερε βέβαια πολλά καλά στην ανθρωπότητα, όπως φάρμακα, υγιεινή διαβίωση, μόρφωση, και μια “υποτιθέμενη πολιτική” δικαιωμάτων, γυναικών, ομοφυλοφίλων, πολιτιστικών ανατροπών, και τρόπος του λέγειν, επαναστάσεων. Η ιστορία, όμως, δεν επαναλαμβάνεται –όπως είπε ο Μαρξ– μόνο ως φάρσα, αλλά δυστυχώς και ως τραγωδία σε συνεχώς χειρότερο επίπεδο από το προηγούμενο.

Η σημερινή ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ενέχει στο πίσω μέρος του μυαλού μας ένα Τσερνομπίλ, με την έννοια της πιθανούς χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων αν τα πράγματα πάνε στραβά, ή από τυχαίες συμπτώσεις. Ας μην ξεχνάμε πως κάθε Ρώσος στρατηγός δύο αστέρων έχει στην κατοχή του το κουμπί για χρήση μικρών τακτικών πυρηνικών όπλων.

Το γυαλί έχει ραγίσει στο Ουκρανικό εδώ και λίγο καιρό. Το διάγγελμα Πούτιν ήρθε να υπενθυμίσει (στους συνομιλητές του) κάποιους αλλοτινούς καιρούς, όταν οι «κανόνες δεν ίσχυαν μεταξύ κρατών και η ωμή δύναμη επικρατούσε της λογικής διευθέτησης». Θα υπενθυμίσω βέβαια πως το Ιράκ κατεστράφη γιατί ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών έλεγε στον κόσμο ψέματα και κανείς δεν έδωσε την άδεια στις ΗΠΑ να επιτεθούν.

Το ίδιο συνέβη και στην Γιουγκοσλαβία. Κανείς δεν έδωσε στον πρόεδρο Κλίντον την άδεια να διαλύσει τη Γιουγκοσλαβία, να δημιουργήσει μια θνησιγενή Βοσνία και να κηρύξει ανεξάρτητο το Κοσσυφοπέδιο, τεμαχίζοντας τη Σερβία, όπως έκανε ο Πούτιν με το Ντόνμπας στο ουκρανικό μέτωπο. Το ίδιο άλλωστε δεν έκανε η Τουρκία στην Κύπρο; Οι κανόνες ή ισχύουν για όλους ή για κανέναν.

Το Ουκρανικό και οι ευρωπαϊκοί εμφύλιοι

Η ρωσική εισβολή είναι αναμφίβολα κι αυτή ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αλλά το ζητούμενο εδώ είναι να καθορίσουμε το αντικείμενο αυτής της εμφύλιας σύγκρουσης. Ποιο παράδειγμα δηλώνεται με αυτή τη σύγκρουση προς τα 6,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, πέραν των εμπλεκομένων Δυτικών και Ρώσων; Οι υπόλοιποι έχουν βέβαια τα δικά τους προβλήματα, αλλά βρίσκονται σε μια διαρκή επαφή και συμπλοκή με την ευρώ-αμερικανική πραγματικότητα, η οποία ακόμη τους οδηγεί, τους ελέγχει και τους προκαλεί.

Ο πρώτος “Μεγάλος Πόλεμος” αναδιοργάνωσε τις ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες, αλλά ταυτόχρονα έδωσε το έναυσμα της απεξάρτησης των αποικιών από τους κυρίους τους. Ο δεύτερος ήταν αυτός που έδωσε το τελειωτικό χτύπημα στην αποικιοκρατία της Ευρώπης και δημιούργησε μια κίνηση κοινωνικών επαναστάσεων και εθνικιστικών δηλώσεων σε όλες τις ηπείρους.

Η ασιατική Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας συνέτριψε την ευρωπαϊκή της Βρετανίας στη Σιγκαπούρη το 1941. Οι Ινδίες και η Κίνα, οι δύο μεγάλες ασιατικές δυνάμεις, καθυποταγμένες και σε πλήρη εξευτελισμό από τους κυριάρχους Ευρωπαίους βρέθηκαν ανεξάρτητες και πολιτικά αυτόνομες να ακολουθήσουν δυτικά παραδείγματα. Η πρώτη μια δημοκρατική διαδικασία με ινδικά χαρακτηριστικά, δηλαδή με τη διατήρηση των κοινωνικών διακρίσεων, τις κάστες και τις συντεχνίες. Η δεύτερη (Κίνα) ένα μαρξιστικό πρότυπο, αλλά με κινεζικά χαρακτηριστικά, το οποίο όμως μετεξελίχθη στο σύγχρονο σοσιαλιστικό-καπιταλιστικό παράδειγμα μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης χώρας.

Οι τρεις μη δυτικές συνιστώσες

Τώρα, ο τρίτος εμφύλιος με κέντρο την Ουκρανία έχει πια και τρεις μη δυτικές συνιστώσες. Πρώτη η κινεζική, η οποία και θα καθορίσει τη συνέχεια αυτής της ιλαροτραγωδίας στην Ουκρανία. Όπως η Ρωσία δεν θα μπορούσε νομοτελειακά να αφήσει το Ντόνμπας στην Ουκρανία, έτσι και η Κίνα δεν μπορεί να αφήσει την Ρωσία μόνη της (οικονομικά) απέναντι στην Ευρώ-Αμερικανική  Αυτοκρατορία. Έχει η ίδια τη δική της σύγκρουση με τους ίδιους αντιπάλους για την Ταϊβάν κι όχι μόνο. Ως εκ τούτου, ούτε η ευρώ-αμερικανική ούτε η ρωσική συμπεριφορά μπορεί να διαμορφώσει το τέλος αυτής της ιστορίας, εκτός αν οι δύο πρώτοι δράστες παρανοήσουν τελείως και εμπλακούν, τυχαία μάλλον, σε μια πυρηνική σύγκρουση.

Η δεύτερη συνιστώσα είναι η ισλαμική, συμπεριλαμβανομένου και του Ιράν, των χωρών της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Αυτή θα καθορίσει και την οικονομία από ενεργειακής πλευράς και από πλευράς επαναστατικών κινημάτων, τα οποία μπορούν να βρουν ευκαιρίες να εκδηλωθούν μέσα στην αναστάτωση που προκαλεί το Ουκρανικό. Η τρίτη συνιστώσα είναι η ινδική, η οποία βέβαια φαίνεται πιο ήπια και απόμακρη αλλά σε συνδυασμό με το Πακιστάν-Αφγανιστάν είναι εξ ίσου επικίνδυνη να δημιουργήσει ανεξέλεγκτές καταστάσεις εάν αφεθεί να λειτουργήσει από μόνη της.

Οι σχέσεις Ρωσίας, Συρίας, Σαουδικής Αραβίας, Εμιράτων και Ιράκ είναι επίσης ένα θέμα με σοβαρές οικονομικές και γεωστρατηγικές συνέπειες. Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, που θα κλιμακωθούν στο ανώτατο επίπεδο μετά την εισβολή, θα πλήξουν τις ενεργειακές συνέργειες και τις σχέσεις που θέλουν να αναπτύξουν οι πετρελαιοπαραγωγές αυτές χώρες τώρα που οι ΗΠΑ θέλουν να απαγκιστρωθούν από εκεί και να επικεντρωθούν στην Ασία.

Η Τουρκία φαίνεται πως μέχρι τώρα είναι με το πλευρό του ΝΑΤΟ. Καταδίκασε τη ρωσική αναγνώριση του Ντονμπάς ως απαράδεκτη, αλλά οι σχέσεις της με τη Ρωσία είναι πολλές και σημαντικές. Η Μόσχα θα μπορούσε να πιέσει αφόρητα την Τουρκία στη Συρία και στο Ιράκ. Η Τουρκία θα πρέπει να ακολουθήσει το ΝΑΤΟ στις κυρώσεις και να χάσει κατασκευαστικά συμβόλαια από τη Ρωσία. Προφανώς, το ίδιο θα συμβεί στον τουριστικό τομέα. Η παρούσα κατάσταση είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο για την Τουρκία και δεν ισοφαρίζεται από το γεγονός ότι στηρίζει το Κίεβο στο Ουκρανικό.

Κάποια συμπεράσματα

Οι εμφύλιοι είναι οι βιαιότεροι, βαναυσότεροι ψυχολογικά φορτισμένοι πόλεμοι. Μας το έχει διδάξει ο Θουκυδίδης στα Κερκυραϊκά. Δυστυχώς, το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι, αλλά και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να βλέπουν αλλήλους ως τον πιο θανάσιμο εχθρό και η ρωσική εισβολή εδραιώνει αυτό το κλίμα. Οι εμφύλιοι, όμως, στον ευρω-αμερικανικό χώρο (συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας) είναι μια πολυτέλεια, η οποία θα φέρει απρόβλεπτα και δυσάρεστα αποτελέσματα για τον ίδιο αυτό χώρο.

Οι ΗΠΑ για μια ακόμη φορά θα αφήσουν τα εσωτερικά τους προβλήματα εκκρεμή με εκλογές να πλησιάζουν το Νοέμβριο; Αν κρατήσουν την κρίση της Ουκρανίας εν ενεργεία μέχρι τότε, προβάλλοντας τον Μπάιντεν ως ένα στιβαρό ηγέτη του Δυτικού Κόσμου, κινδυνεύουν να βρεθούν σε μια πολιτική θύελλα με τα εσωτερικά κινήματα woke, metoo, BLM, LBGT+, χριστιανών φονταμενταλιστών και αντιεμβολιαστών.

Το αποτέλεσμα θα ήταν ένα κατακερματισμένο Κογκρέσο, ό,τι χειρότερο για μια Αμερική που θα προσπαθεί να ηγηθεί μιας εκστρατείας κατά των “αυταρχικών” καθεστώτων και μιας Ευρώπης, η οποία θα βρίσκεται περιδεής μάλλον στη δίνη μιας οικονομικής κρίσης με άνοδο επιτοκίων, υψηλές τιμές ενέργειας και πιθανόν στασιμοπληθωρισμό. Ένα κατακερματισμένο Κογκρέσο θα ήταν αδύνατον να οδηγηθεί σε κάποιου είδους διπλωματική λύση για το Ουκρανικό με τις αντί-ρωσικές δυνάμεις να ξιφουλκούν με άκρατο λαϊκισμό εναντίον του “εχθρού”. Ούτε θα μπορέσει να ψηφίσει άρση κυρώσεων. Οι κυρώσεις ιστορικά εύκολα επιβάλλονται, αλλά πολύ δύσκολα αίρονται.

Η ρωσική εισβολή καθιστά ολοκληρωτικά απίθανο το και πριν σχεδόν απίθανο ενδεχόμενο τα πράγματα να οδηγηθούν σε ένα λογικό και έντιμο συμβιβασμό μεταξύ των αντιμαχομένων. Αυτό σημαίνει ότι ο νέος εμφύλιος σ’ αυτόν το χώρο θα είναι ο τελευταίος, γιατί απλά η ευρεία Δύση (και η Ρωσία) θα έχει υποκατασταθεί από κάποιους άλλους, αν αυτό δεν έχει ήδη αρχίσει να γίνεται. Η Ιστορία άνοιξε καινούργια σελίδα. Καινούργιο κρασί σε παλιά βαρέλια δεν βγάζει κάτι εύγευστο για να γιορτάσουμε. Το μαγαζί θα είναι έτοιμο να κλείσει.