Ποιοι Νορβηγοί βρίσκονται πίσω από τον “Πορθητή”

Το τουρκικό γεωτρύπανο “Πορθητής” παραμένει στην κυπριακή ΑΟΖ και είναι πλέον θέμα χρόνου να πραγματοποιήσει την πρώτη του γεώτρηση. Εκτός των άλλων, η Τουρκία ετοιμάζεται για την αποστολή και δεύτερου γεωτρύπανου με τον ίδιο σκοπό εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Τα τρία βοηθητικά σκάφη που πλαισιώνουν το γεωτρύπανο ήταν προαπαιτούμενο για την πραγματοποίηση γεωτρήσεων σε τόσο μεγάλα βάθη.

Αρχικά, η Άγκυρα αντιμετώπισε την απροθυμία διεθνών εταιρειών να συμβάλουν στην παράνομη γεώτρηση. Πρόκειται, άλλωστε, για μια πρωτοφανή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μιας χώρας-μέλους της ΕΕ και του Διεθνούς Δικαίου. Ως απάντηση, ήταν αναμενόμενο η Λευκωσία να στραφεί εναντίον όσων ξένων εταιρειών, αλλά και ξένων υπηκόων που συμμετείχαν στην παράνομη γεώτρηση ως τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό.

Αρχικά, οι μεγαλύτερες εξειδικευμένες εταιρείες διεθνώς αρνήθηκαν να συμπράξουν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ταγίπ Ερντογάν έδωσε εντολή, ως ύστατη λύση, να αγοραστούν –υπό καθεστώς απόλυτης μυστικότητας– τα τρία συνοδευτικά σκάφη του τουρκικού γεωτρύπανου από νορβηγική εταιρεία. Εταιρείες που έχουν τη σχετική τεχνογνωσία και τον απαραίτητο εξοπλισμό είχε διαβεβαιώσει τη Λευκωσία ότι δεν πρόκειται να παράσχουν καμία βοήθεια στην παράνομη τουρκική γεώτρηση.

Τα τρία πλοία υποστήριξης της γεώτρησης, ωστόσο, εξακολουθούν να είναι εγγεγραμμένα στο νορβηγικό Νηολόγιο (Norway International Register). Στο πλαίσιο μίας παραπλανητικής τακτικής, απλά άλλαξαν όνομα. Συγκεκριμένα:

• Το Siem Luisa, το οποίο είναι πυροσβεστικό πλοίο, παρουσιάζεται από την Τουρκία σαν Korkut. Είχε σημαία Νορβηγίας μέχρι τις 29 Απριλίου 2019, όταν και ανέβασε σημαία των Νησιών Μάρσαλ.
• Το Siem Sophie, το επονόμασαν σε Sancar. Αντικατέστησε τη νορβηγική σημαία επίσης με σημαία των Νήσων Μάρσαλ την 1η Μαΐου 2019.
• Το Siem Sasha βαφτίστηκε Altan και αντικατέστησε επίσης τη νορβηγική σημαία στις 26 Απριλίου 2019.

Ανήκουν στο νορβηγικό νηολόγιο

Και τα τρία αυτά ειδικά σκάφη δεν ανήκουν στο τουρκικό νηολόγιο. Η νορβηγική εταιρεία Siem Offshore, στην οποία ανήκουν, είχε εκδώσει μια ανακοίνωση στις 28 Ιανουαρίου. Εκεί ξεκαθάριζε ότι τα τρία πλοία της πουλήθηκαν «σε αγοραστή που δεν κατονομάζεται» και ότι «η παράδοσή τους θα γινόταν εντός του πρώτου τετράμηνου του 2019». Παρά τους ισχυρισμούς περί αγοροπωλησίας, τα τρία πλοία δεν φαίνεται να έχουν αλλάξει ιδιοκτησία. Δηλαδή, εξακολουθούν να ανήκουν στη νορβηγική Siem Offshore.

Περιέργως, η νορβηγική αυτή εταιρεία διαθέτει και τέσσερα πλοία που έχουν κυπριακή σημαία. Πρόκειται για το σεισμογραφικό Hugin Explorer και τα πλοία υποστήριξης υπεράκτιων δραστηριοτήτων Siem Daya-1, Siem Daya-2 και Siem Barracuda. Μία ακόμα ένδειξη ότι τα τρία πλοία που συμμετέχουν στην παράνομη τουρκική γεώτρηση συνεχίζουν να ανήκουν στη νορβηγική εταιρεία είναι το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι σε αυτά δηλώνουν στους λογαριασμούς τους στα σόσιαλ μίντια ότι συνεχίζουν να εργάζονται για τη συγκεκριμένη εταιρεία. Κάποιοι από αυτούς, μάλιστα, έχουν αναρτήσει φωτογραφίες του “Πορθητή”!

Πρόκειται κυρίως για ναυτικούς, οι οποίοι προέρχονται από χώρες όπως η Ουκρανία και η Ρωσία. Αρχικά, υπήρχαν εκεί και Ευρωπαίοι πολίτες, στην πλειονότητά τους Νορβηγοί υπήκοοι. Κατόπιν εντολής της εταιρείας, όμως, εγκατέλειψαν τα υποστηρικτικά σκάφη του γεωτρύπανου “Πορθητής”. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, η υποστελέχωση των σκαφών καθιστά δυσχερές το έργο της γεώτρησης.

Πάνω από 10 ξένες εταιρείες

Επιπροσθέτως, υπήρξε μια πληροφορία, που δεν έγινε δυνατόν να διασταυρωθεί, ότι αφότου οι κυπριακές αρχές εξέδωσαν διεθνές ένταλμα σύλληψης για όσους συμμετέχουν στην παράνομη γεώτρηση, τα δύο από τα τρία νορβηγικά σκάφη υποστήριξης εταιρείας σταμάτησαν να υποστηρίζουν το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο. Κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί.

Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν ότι με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο έχουν συνεργαστεί με την Τουρκία περισσότερες από δέκα ξένες εταιρείες. Κάποιες από αυτές είναι που παρέχουν τον εξοπλισμό, ενώ κάποιες άλλες προσφέρουν εξειδικευμένες υπηρεσίες. Η Κυπριακή Δημοκρατία μελετά με ιδιαίτερη προσοχή τις εταιρίες και τον ρόλο τους, έτσι ώστε να εξαγγείλει μία σειρά μέτρων που θα τις εξαναγκάσει να αποσυρθούν από την παράνομη δραστηριότητα.

Στο μικροσκόπιο της Λευκωσίας, μάλιστα, έχουν μπει και οι ασφαλιστικές εταιρείες που ασφαλίζουν τα πλοία, τον εξοπλισμό και το προσωπικό, καθώς η ασφαλιστική κάλυψη δεν καλύπτει ποτέ παράνομες δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορεί να ασκήσει έντονες νομικές πιέσεις και προς αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα στην περίπτωση ενταλμάτων, είτε κατά της εταιρείας, είτε κατά των ίδιων των πλοίων απευθείας που παραμένουν στο νορβηγικό Νηολόγιο. Η Νορβηγία δεν είναι μέλος της ΕΕ, αλλά έχει συμφωνίες με την ΕΕ και με την Europol.

Στόχος της προσπάθειας είναι να εντοπιστούν όσα περισσότερα στοιχεία είναι δυνατόν για να ολοκληρωθεί ο φάκελος που θα κατατεθεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, αναφορικά με τα εντάλματα σύλληψης των ναυτικών αλλά και του επιστημονικού προσωπικού που εργάζεται στο τουρκικό γεωτρύπανο και στα τρία υποστηρικτικά πλοία.

Η κυπριακή κυβέρνηση, αφού ολοκληρωθεί η σχετική έρευνα, θα απευθυνθεί στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για να ζητήσει την έκδοση των ενταλμάτων σύλληψης. Ακολούθως, αυτά θα κοινοποιηθούν σε ξένες υπηρεσίες, όπως η Interpol και η Europol, ούτως ώστε όταν οι εμπλεκόμενοι να εντοπιστούν και να συλληφθούν για τη συμμετοχή τους σε παράνομες ενέργειες σε θαλάσσια περιοχή που ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό που τονίζεται είναι πως τα συγκεκριμένα εντάλματα θα πρέπει να είναι απολύτως τεκμηριωμένα για να μην αφήνουν κανένα περιθώριο υπεκφυγής.  Στην περίπτωση των εργαζόμενων είναι βέβαιο ότι θα γίνουν και διαβήματα προς τις κυβερνήσεις των χωρών τους.