Πολεμικές καραμπόλες στη Συρία

Η εμπόλεμη “σκακιέρα” της Συρίας συνεχίζει να εξελίσσεται βάσει της προώθησης των συμφερόντων των αντιμαχόμενων πλευρών και της πολιτικής των ξένων δυνάμεων. Ταυτόχρονα οι διάφορες εστίες συγκρούσεων, ανανεώνουν τα παλιά μέτωπα και αναδεικνύουν νέα. Ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές διεξάγουν επιθέσεις εναντίων Κούρδων μαχητών, αλλά και τούρκων στρατιωτών και συριακές κυβερνητικές δυνάμεις συγκρούονται με κουρδικές ένοπλες ομάδες.

Σε διπλωματικό επίπεδο οι συνομιλίες της Συριακής Συνταγματικής Επιτροπής που έγιναν στη Γενεύη υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε επίμαχα σημεία. Η Επιτροπή αποτελείται από εκπροσώπους των αντίπαλων πλευρών και μέλη της κοινωνίας πολιτών. Με αφορμή τις συνομιλίες, Ρωσία, Τουρκία και Ιράν εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία επιβεβαιώνουν «την ισχυρή δέσμευσή τους για την κυριαρχία, την ανεξαρτησία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας», τονίζοντας «την ανάγκη ότι όλα τα μέρη πρέπει να σεβαστούν αυτές τις αρχές».

Η Ρωσία με τη διπλωματική και στρατιωτική εμπλοκή της, έχει πάγιο στόχο να διασφαλίσει την κυριαρχία του προέδρου Μπασάρ Άσαντ καθώς και να φέρει στην κατοχή του περισσότερα εδάφη, από όσα ελέγχει. Η συνεργασία Μόσχας και Άγκυρας λειτουργεί σε βάρος των Σύριων Κούρδων, που από τη μια αντιμετωπίζουν επιθέσεις από την Τουρκία και ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές και από την άλλη δέχονται ρωσικές πιέσεις για να παραχωρήσουν περιοχές που ελέγχουν στη Δαμασκό.

Η Τουρκία επιδιώκει να αποτρέψει τη δημιουργία αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη Συρία, που αποτελεί μέγιστη απειλή για την εθνική της ασφάλεια. Το Ιράν από την πλευρά του, στηρίζει από την αρχή του εμφυλίου πολέμου τον Άσαντ, αλλά και δεν επιθυμεί και αυτό αυτονομία των Σύριων Κούρδων, εξαιτίας της κουρδικής μειονότητας που έχει.

Οι συριακές ένοπλες κουρδικές δυνάμεις δεν έχουν καταφέρει να έχουν μια σημαντική πολιτική εκπροσώπηση σε διεθνείς διαπραγματεύσεις, παρ’ όλο, που έχουν μια ισχυρή στρατιωτική παρουσία. Οι Κούρδοι προσπαθούν να διαπραγματευτούν με τη Δαμασκό για το καθεστώς της περιοχή τους, μέσω της Μόσχας, αλλά μέχρι στιγμής χωρίς επιτυχία.

Πολυμέτωπες συγκρούσεις

Σε στρατιωτικό επίπεδο οι συγκρούσεις συνεχίζονται σε διάφορες περιοχές. Οι εντάσεις κλιμακώνονται στην επαρχία Χασακάχ της βορειοανατολικής Συρίας, μεταξύ κυβερνητικών πολιτοφυλακών και μαχητών των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), που η πλειοψηφία τους αποτελείται από κουρδικές δυνάμεις. Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις πολιορκούν γειτονιές στην ύπαιθρο της Χασακάχ. Η Ρωσία στενός σύμμαχος του Άσαντ επιδιώκει να αποκλιμακώσει τις εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών, διαδραματίζοντας διαμεσολαβητικό ρόλο.

Η Μόσχα ενίσχυσε τις ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, με στόχο να έχει τη δυνατότητα να ελέγξει την κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, απέστειλε, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS, πάνω από 300 μέλη της ρωσικής στρατιωτικής αστυνομίας. Μια άλλη εξέλιξη στο συριακό μέτωπο αναδεικνύει και την επανεμφάνιση ισλαμικών εξτρεμιστικών ομάδων στην πόλη Ιντλίμπ, που δρουν με βάση την ιδεολογία τους –εμπνέονται από την Αλ-Κάιντα– και διεξάγουν επιθέσεις και εναντίων τουρκικών δυνάμεων.

Ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες, όπως οι Χούρας αλ Ντιν, Χαγιάτ Ταχίρ αλ Σαμ, Χατάμπ αλ Σισανί, και Ανσαρ Αμπού Μπαρκ Αλ Σιντικ, έχουν αρχίσει από το καλοκαίρι να χτυπούν τις τουρκικές δυνάμεις. Παράλληλα, οι ισλαμιστές εξτρεμιστές έχουν στόχο και ρωσικές περιπολίες. Χρησιμοποιούν την τακτική ανταρτοπόλεμου καθώς και επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίων των στόχων τους.

Ισλαμιστές εξτρεμιστές εναντίον Τουρκίας

Ένας αριθμός ισλαμικών εξτρεμιστικών ομάδων έχει αντιταχθεί και στις κοινές ρωσοτουρκικές περιπολίες, που γίνονται στο πλαίσιο της συμφωνίας Μόσχας και Άγκυρας του Μαρτίου 2020. Διάφορα σενάρια έχουν κάνει την εμφάνισή τους για τις επιθέσεις των ισλαμιστών μαχητών. Το πρώτο είναι, οι νέες ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες να αποτελούνται από τζιχαντιστές, οι οποίοι εγκατέλειψαν άλλες ομάδες, επειδή αυτές δεν διεξήγαγαν επιθέσεις  εναντίον της Τουρκίας.

Μια άλλη εκδοχή είναι οι νέες ισλαμιστές εξτρεμιστικές ομάδες να αποτελούνται από φατρίες που δεν θέλουν να χτυπήσουν ανοιχτά τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις. Τέλος επικρατεί και η άποψη ότι αυτές οι ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες ενδέχεται να είναι μέλη του Ισλαμικού Κράτους και να χρησιμοποιούνται ως κάλυψη του. Μια επανεμφάνισή του στη Συρία θα δημιουργουσε εκ νέου ένα μέτωπο εναντίον του.

Ένα ακόμα πολεμικό μέτωπο αποτελούν και οι ισραηλινές επιθέσεις εναντίον ιρανικών στόχων στην ανατολική Συρία. Οι ισραηλινές επιθέσεις του Ιανουαρίου ήταν εκτεταμένες και πέτυχαν όλους τους στόχους τους. Έπληξαν δεκαοκτώ θέσεις παραστρατιωτικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από το Ιράν. Ο αρχηγός των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων Αβί Κοτσαβί, δήλωσε ότι το Ισραήλ χτύπησε 500 στόχους μέσα στο 2020.

Οι εξελίξεις στο συριακό εμφύλιο διαμορφώνονται κυρίως από τη Ρωσία, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δημιούργησαν κενό εξουσίας με την αποχώρηση τους. Όμως, το ερώτημα που εγείρεται είναι το ποια πολιτική θα ακολουθήσει στη Συρία ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο οποίος θα υιοθετήσει διαφορετική πολιτική προς Ταγίπ Ερντογάν και μια επιθετική στάση προς τη Ρωσία. Μια σημαντική παράμετρος είναι το πως θα κινηθεί η νέα αμερικανική κυβέρνηση απέναντι στους Κούρδους, που αποτελούν συμμάχους των ΗΠΑ.