Πού και πως θα χτυπήσει το Ισραήλ στο Ιράν

Επιχειρησιακά, η δια αέρος υλοποίηση μιας τέτοιας απάντησης του Ισραήλ απαιτεί συντονισμένες αεροπορικές επιθέσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν κάτω από δύο προϋποθέσεις: Άδεια πτήσεων για τα ισραηλινά αεροσκάφη στον εναέριο χώρο αραβικών χωρών και ανεφοδιασμό τους από αμερικανικά ιπτάμενα τάνκερ. Μια δια θαλάσσης ισραηλινή απάντηση είναι πιο χρονοβόρα, αλλά έχει κάποια σοβαρά πλεονεκτήματα και ίσως δεν πρέπει να αποκλειστεί.

Η Ρωσία είναι ένας αστάθμητος παράγων που θα μπορούσε να αποδειχθεί “ο κρυμμένος άσος στο μανίκι” του Ιράν. Το Ισραήλ φοβάται ότι η εμπλοκή της Ρωσίας θα είναι η ανταπόδοση για ό,τι συμβαίνει σε βάρος της στην Ουκρανία, αλλά και για τη πρόσφατη ισραηλινή επίθεση σε ρωσική βάση στη Συρία. Η ρωσική βοήθεια θα μπορούσε να συμβάλει στην κατάρριψη ισραηλινών αεροσκαφών – κάτι που δεν εξυπηρετεί το μήνυμα του αήττητου ή της εκδίκησης που θέλει να στείλει το Ισραήλ. Η αντιμετώπιση ενός τέτοιου ενδεχομένου απασχολεί τις διαβουλεύσεις Ισραήλ-ΗΠΑ και ίσως είναι ο βασικός λόγος καθυστέρησης της ισραηλινής επίθεσης.

Τα επιθετικά μέσα του Ισραήλ

Τα κύρια επιθετικά μέσα του Ισραήλ για τη συγκεκριμένη επιχείρηση είναι:

• Ισραηλινή πολεμική αεροπορία που διαθέτει 66 μαχητικά κρούσης F-15 (διαφορετικών τύπων), 175 περίπου αεροσκάφη πολλαπλών ρόλων F-16 (χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν στην ισραηλινή επίθεση στον ιρανικό αντιδραστήρα Αράκ), και 39 stealth μαχητικά F-35I Lightning II (προστασία μαχητικών κρούσης και καταστολή ιρανικής αντιαεροπορικής άμυνας).
• Βαλλιστικοί πύραυλοι Jericho-II (1700 χλμ εμβέλεια) και οι πιο σύγχρονοι Jericho-III (6500 χλμ εμβέλεια) που έχουν πυρηνική γόμωση. Είναι αδιευκρίνιστο πόσοι είναι διαθέσιμοι για συμβατική χρήση, και ίσως χρειαστεί να αντικατασταθούν οι πυρηνικές κεφαλές τους με συμβατικές.
• Οπλισμένα Heron and Super Heron drones με δορυφορική καθοδήγηση που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμη.
• Τα πέντε υποβρύχια κατηγορίας Dolphin του ισραηλινού ναυτικού. Λειτουργούν αθόρυβα, παραμένουν βυθισμένα για εβδομάδες, είναι ιδανικά για παράκτιες επιχειρήσεις και διαθέτουν πυραύλους κρουζ Turbo Popeye (βεληνεκές 1.500 χλμ).
• Η μυστική υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ θα παίξει σημαντικό ρόλο λόγω του μεγάλου δικτύου κατασκόπων της, ακόμα και ανάμεσα στα ανώτερα κλιμάκια του Ιράν, ενώ έχει σημαντικές δυνατότητες για κυβερνοεπιθέσεις –στο παρελθόν απενεργοποίησε τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ισφαχάν, χρησιμοποιώντας το εξελιγμένο κακόβουλο λογισμικό Stuxnet.

Με δεδομένο ότι οι περισσότερες ιρανικές στρατιωτικές βάσεις και πυρηνικές εγκαταστάσεις βρίσκονται μακριά από το Ισραήλ (πάνω από 2000 χλμ), η επιλογή της διαδρομής που θα ακολουθηθεί είναι μια κρίσιμη απόφαση: Η 1η, 2η και 3η δια αέρος διαδρομή περνάει πάνω από Συρία-Ιράκ, Ιορδανία-Συρία-Ιράκ και Σαουδική Αραβία, αντίστοιχα. Η 4η δια θαλάσσης διαδρομή ξεκινά από Ερυθρά Θάλασσα και βγαίνει στον Κόλπο του Ορμούζ.

Το πρόβλημα με τις τρεις πρώτες διαδρομές είναι ότι τα καθεστώτα σε Συρία και Ιράκ είναι εχθρικά προς το Ισραήλ, ενώ είναι δύσκολο η Σαουδική Αραβία και η Ιορδανία να επιτρέψουν τη χρήση του εναέριου χώρο τους, αφού θα τις παρέσερνε σε μια πιθανή σύγκρουση και θα δυσαρεστούσε τη κοινή γνώμη τους που είναι μη φιλική προς το Ισραήλ. Η 4η διαδρομή θα ακολουθηθεί από τα υποβρύχια κατηγορίας Dolphin, χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και θα αποτελούσε πιθανό λόγο καθυστέρησης της ισραηλινής επίθεσης.

Οι πιθανοί ιρανικοί στόχοι

Πρώτον: Ιρανικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες και εγκαταστάσεις σε Ισφαχάν, Τεχεράνη, Μπουσέρ, Αράκ. Ειδικά τα κέντρα εμπλουτισμού ουρανίου Φόρντοφ και Νατάνζ είναι βαθιά στο υπέδαφος κάτω από στρώματα βράχου και σκυροδέματος και είναι πολύ δύσκολο να χτυπηθούν από το Ισραήλ. Σύμφωνα με Αμερικανούς ειδικούς: «Το μόνο συμβατικό όπλο που θα μπορούσε να το πετύχει αυτό είναι οι αμερικανικές βόμβες GBU-57A/B βάρους πάνω από 12 τόνους που μπορούν να μεταφερθούν μόνο από μεγάλα αμερικανικά βομβαρδιστικά όπως το B-2 Spirit». Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε πρόσφατα ότι αντιτίθεται σε οποιαδήποτε επίθεση στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Δεύτερον: Τα πετροχημικά συγκροτήματα (κύρια πηγή εσόδων του Ιράν). Ίσως οι ισραηλινοί πλήξουν την εσωτερική παραγωγή, γιατί αν πλήξουν τις εξαγωγές πετρελαίου (τερματικούς σταθμούς εξαγωγής στα λιμάνια Μπαντάρ Αμπάς, Τσαμπαχάρ, Κχαρ) αυτό θα έχει τεράστιες επιπτώσεις στη παγκόσμια οικονομία και ο κίνδυνος για πολεμική κλιμάκωση είναι μεγάλος. Το Ιράν έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι για αντίποινα θα βομβαρδίσει το λιμάνι της Χάιφα και τα ισραηλινά διυλιστήρια.

Τρίτον: Πολιτικοί, διοικητικοί και στρατιωτικοί στόχοι: ιρανική ηγεσία, αρχηγείο Επαναστατικής Φρουράς, υπηρεσίες Πληροφοριών, προϊστάμενοι οπλοστασίου βαλλιστικών πυραύλων. Επίσης, μονάδες που σχετίζονται με την ιρανική πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ (κέντρα διοίκησης/ελέγχου, πεδία εκτόξευσης πυραύλων, θέσεις τροφοδοσίας), αεροπορικές βάσεις, εργοστάσια παραγωγής και χώροι αποθήκευσης drones και πυραύλων.

Η 3η επιλογή στόχων συνιστά μια αναλογική απάντηση με την οποία οι ΗΠΑ θα συμφωνούσαν και γι’ αυτό ίσως είναι και η πιο πιθανή. Σίγουρα, η υλοποίησή της θα υποβοηθηθεί από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και μέσω πληροφοριών που συλλέγονται από δορυφόρους, AWACS, drones κλπ. Μια μεγάλη αεροπορική επιχείρηση του Ισραήλ με τους παραπάνω στόχους απαιτεί αύξηση της εμβέλειας των ισραηλινών μαχητικών. Η λύση εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου στα μαχητικά F-35 θα τα κάνει να εμφανιστούν στα ιρανικά ραντάρ. Η καλύτερη λύση είναι o εναέριος ανεφοδιασμός.

Η ισραηλινή αεροπορία διαθέτει 14 αεροσκάφη ανεφοδιασμού αέρος-αέρος, Boeing 707 και KC-130 που είναι αμφίβολο αν μπορούν να επιχειρήσουν κάτω από τις συνθήκες που απαιτεί μια αεροπορική επιχείρηση καταστροφής πυρηνικών εγκαταστάσεων και πετροχημικών συγκροτημάτων. Μόνο τα τεράστια αμερικανικά αεροσκάφη-τάνκερ KC-135 μπορούν να ανεφοδιάζουν τα ισραηλινά αεροπλάνα σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής τους προς και από το Ιράν.

Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να υποτιμάται ο ρόλος των υποβρυχίων Dolphin. Με τους πυραύλους τους εμβέλειας 1500 χλμ είναι μάλλον εύκολο να χτυπήσουν ιρανικούς στόχους από διεθνή ύδατα και μετά να εξαφανιστούν. Εξασφαλίζουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού και είναι ιδανικά για επιλογή στόχου που είναι αρκετά μεγάλος για να επιβεβαιώσει την ισραηλινή αποφασιστικότητα, αλλά όχι τόσο μεγάλος ώστε να προκαλέσει μια ιρανική απάντηση.

Ο ρόλος της Ρωσίας

Η Ρωσία παρέχει δορυφορικές και ηλεκτρονικές πληροφορίες στο Ιράν (όπως κάνουν ΗΠΑ-ΝΑΤΟ στην Ουκρανία). Οι δορυφόροι της θα προειδοποιήσουν έγκαιρα το Ιράν για τη πορεία των ισραηλινών πυραύλων και αεροσκαφών και θα κατευθύνουν με ακρίβεια τη στόχευσή τους από την ιρανική αεράμυνα. Ήδη, πριν λίγες ημέρες ρωσικοί δορυφόροι προειδοποίησαν το Ιράν για τη παρουσία σμήνους F-35 Ι πάνω από τον Κόλπο του Ορμούζ.

Η Ρωσία έχει δώσει σύγχρονα όπλα στο Ιράν, όπως τους κορυφαίας τεχνολογίας πυραύλους αεράμυνας S-400, τα μαχητικά αεροσκάφη Sukhoi Su-35 καθώς και ενισχυμένα ραντάρ που δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει οι Ιρανοί. Η Ρωσία θεωρεί ότι είναι μια ευκαιρία να “πληρώσει με το ίδιο νόμισμα” τόσο τις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ για τα όσα κάνουν σε βάρος της στην Ουκρανία όσο και το Ισραήλ που μόλις πριν από λίγες μέρες επιτέθηκε σε ρωσική βάση στη Συρία.

Το Ισραήλ πρέπει να λάβει υπόψιν του τη πιθανή ρωσική εμπλοκή και να εξισορροπήσει τη σίγουρη ιρανική αντίδραση. Δεν αποκλείονται και επιθέσεις κατά αραβικών κρατών που φιλοξενούν αμερικανικές βάσεις, όπως και η τοποθέτηση θαλασσίων ναρκών στα στενά του Ορμούζ, από τα οποία διέρχεται το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου. Επειδή η συνεχιζόμενη διένεξη Ιράν-Ισραήλ μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο και να εξελιχθεί σε έναν περιφερειακό πόλεμο, ο πρόεδρος Μπάϊντεν με δηλώσεις του αποκλείει ορισμένες ισραηλινές επιλογές – όμως είναι άγνωστο αν το εννοεί ή κι αν θα εισακουστεί.