Ήξεις αφήξεις από τον Ερντογάν για τους S-400

Την πρώτη επίσκεψή του στην Άγκυρα ως καγκελάριος της Γερμανίας πραγματοποίησε σήμερα ο Όλαφ Σολτς, για συνομιλίες με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Στην συνέντευξη Τύπου ο Τούρκος πρόεδρος δέχτηκε μία “δύσκολη” ερώτηση από ξένο δημοσιογράφο, σχετικά με την προμήθεια των ρωσικών πυραύλων S-400 που προχώρησε η Άγκυρα.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα ότι «είναι πολύ νωρίς» για να σχολιάσει πιθανή αγορά από την Τουρκία περισσότερων ρωσικών όπλων, δεδομένης της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία και η Άγκυρα θα αποφασίσει αφότου δει ποιες συνθήκες θα προκύψουν. Ο Ερντογάν είπε ότι η Τουρκία παρείχε υποστήριξη στην Ουκρανία με τρόπο που οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν μπόρεσαν, παρά τους δεσμούς της με τη Ρωσία. «Η Άγκυρα συνεχίζει να στέλνει ανθρωπιστική βοήθεια στο Κίεβο», είπε.

Προηγουμένως, η τουρκική Προεδρία είχε αναφέρει στην ανακοίνωση της πως «εκτός από τις διμερείς σχέσεις, αναμένεται να συζητηθούν και άλλα περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, κυρίως για τις σχέσεις Ουκρανίας και Τουρκίας-ΕΕ». Η Άγκυρα προσβλέπει σε επαναπροσέγγιση με τη Γερμανία, και κατ’ επέκταση με τη ΕΕ, στο ζήτημα των ευρω-τουρκικών σχέσεων, οι οποίες τα δύο τελευταία χρόνια έχουν “παγώσει” λόγω των συνεχών προκλήσεων της Άγκυρας και της απόστασης από τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις αρχές του κράτους δικαίου.

Ο Τούρκος πρόεδρος, πάντως, προσβλέπει σε “ειδική μεταχείριση”, μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και την προηγούμενη εβδομάδα δεν δίστασε να δηλώσει ότι η Άγκυρα πρέπει να έχει ανάλογη ενταξιακή μεταχείριση με το Κίεβο. Οι προσπάθειες της Άγκυρας για αναθέρμανση των σχέσεων με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, είναι εύλογες, καθώς προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την ρήξη στις σχέσεις Ρωσίας- Δύσης, προβάλλοντας αφενός την γειτνίαση με τη Μόσχα και το Κίεβο και αφετέρου τις προσπάθειες να παίξει διαμεσολαβητικό ρόλο.

Τι περιμένει ο Ερντογάν

Ταυτοχρόνως επιδιώκει ανταλλάγματα, κάτι που αποτυπώθηκε στη συνομιλία του Ερντογάν- Μπάιντεν, την προηγούμεη εβδομάδα. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, ζήτησε άρση των αμερικανικών κυρώσεων για τους S-400 (αίτημα που απερρίφθη από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ) αλλά και απεμπλοκή της πώλησης F-16 από την Ουάσινγκτον προς την Άγκυρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκτιμάται ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας θα ζητήσει από τον καγκελάριο της Γερμανίας απεμπλοκή της πώλησης έξι γερμανικών υποβρυχίων Τ- 214. Η συμφωνία έχει “παγώσει” λόγω των ενστάσεων από την πλευρά των Πρασίνων. Δεν είναι πάντως ξεκάθαρο εάν η συμφωνία θα τεθεί εκ νέου στην Ομοσπονδιακή Βουλή (η οποία είναι αρμόδια για την έγκριση εξαγωγών όπλων) ή θα μείνει ως έχει, μέχρις ότου ξεκαθαριστεί η κατάταση στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Ως προς το γενικό πλαίσιο των σχέσεων Άγκυρας-Βρυξελλών, η τουρκική ηγεσία επαναφέρει με πιεστικό τρόπο το ζήτημα της τελωνειακής σύνδεσης (αναβάθμιση) και το θέμα των ταξιδιωτικών θεωρήσεων (απελευθέρωση visa). Και στο προσφυγικό αξιώνει μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση, παρά το γεγονός ότι η ΕΕ έχει να διαχειριστεί την προσφυγική κρίση της Ουκρανίας.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σήμερα στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης για τη συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με την προσέγγιση του Βερολίνου, αποτελεί θετικό βήμα για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων και τη διαμόρφωση συνθηκών σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.