Στο χείλος της πολιτικής αστάθειας η Ιταλία – Οι Βρυξέλλες καραδοκούν!

Ένα ακόμη βήμα προς την κατάρρευση έκανε την Πέμπτη η κυβέρνηση συνασπισμού στην Ιταλία, όταν ο επικεφαλής της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, απαίτησε να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές. Ο υπουργός Εσωτερικών πίεσε τον πρωθυπουργό Κόντε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των κυβερνητικών εταίρων από το Κίνημα Πέντε Αστέρων.

Η ένταση ανάμεσα στους κυβερνητικούς εταίρους υπήρχε εδώ και μήνες, μετά τις ευρωεκλογές όμως, στις οποίες η Λέγκα αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, οι αντιπαραθέσεις πήραν συγκρουσιακό χαρακτήρα. Ο κυβερνητικός συνασπισμός είχε φτάσει, άλλωστε, πολλές φορές στα πρόθυρα της διάλυσης, για διάφορα ζητήματα, ανάμεσά τους η αυτονομία των ιταλικών περιφερειών και ο κατώτερος μισθός.

Το ποτήρι, ωστόσο, ξεχείλισε την Τετάρτη, όταν το Κίνημα Πέντε Αστέρων καταψήφισε την πρόταση για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας που θα συνδέει την Λιόν με το Τορίνο. Ο Σαλβίνι μάλιστα είχε δείξει τις προθέσεις του από την Δευτέρα, προειδοποιώντας ότι, αν οι “Πεντάστεροι” καταψήφιζαν το έργο, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τη συνέχιση της θητείας της κυβέρνησης.

Ο λόγος στον Ματαρέλα

«Πάμε απευθείας στο κοινοβούλιο για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν υπάρχει πλέον κυβερνητική πλειοψηφία» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Σαλβίνι, πιέζοντας τον πρωθυπουργό Κόντε να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Αξίωσε μάλιστα πρόωρες εκλογές, κάτι που είχε ζητήσει νωρίτερα και η Λέγκα, χαρακτηρίζοντας την προκήρυξή τους ως τη «μοναδική εναλλακτική».

Ο Κόντε παραχώρησε αργά το βράδυ της Πέμπτης συνέντευξη Τύπου και κατηγόρησε τον Σαλβίνι ότι προκάλεσε την κρίση και επιδιώκει πρόωρες εκλογές για να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τα υψηλά ποσοστά που του δίνουν οι δημοσκοπήσεις. Ο Κόντε κάλεσε τον Σαλβίνι να εξηγήσει στο Κοινοβούλιο τους λόγους για τους οποίους «αποφάσισε να διακόψει, πρόωρα και αιφνίδια, το έργο αυτής της κυβέρνησης» και του υπενθύμισε ότι η απόφαση για πρόωρες εκλογές λαμβάνεται από το πρόεδρο Ματαρέλα και όχι από τον υπουργό Εσωτερικών.

Σήμερα πάντως η Λέγκα έκανε άλλο ένα βήμα, ανακοινώνοντας ότι θα καταθέσει στη Γερουσία πρόταση μομφής, για να ρίξει την κυβέρνηση. Με την ελπίδα βεβαίως, ότι η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ωστόσο, μπορεί να αναθέσει εντολή σε κάποιον πολιτικό αρχηγό, προκειμένου να διερευνήσει αν μπορεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Κοινοβουλίου. Έχει επίσης τη δυνατότητα από το Σύνταγμα να ορίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών, κάτι που συνέβη αρκετές φορές στην Ιταλία.

Παρασκήνιο χωρίς διαβουλεύσεις 

Ο Κόντε συναντήθηκε την Τετάρτη με τον Σαλβίνι και τον Ντι Μάιο, αλλά και με τον πρόεδρο Ματαρέλα. Στην συνάντηση μάλιστα με τον Πρόεδρο, ο Κόντε δεν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο παραίτησής του. Η αποφασιστικότητα, ωστόσο, της Λέγκας δεν άφησε περιθώρια συναίνεσης και, όπως όλα δείχνουν, οι πρόωρες εκλογές είναι πλέον μονόδρομος. Το  ερώτημα που τίθεται είναι όμως, πότε θα γίνουν και με ποια κυβέρνηση.

Η απόφαση του Σαλβίνι αιφνιδίασε τον κυβερνητικό εταίρο του, αν και δήλωσε ότι οι Πεντάστεροι δεν φοβούνται τις πρόωρες εκλογές. Ο επικεφαλής της Λέγκας πάντως ξεκίνησε ήδη την προεκλογική εκστρατεία του, αδιαφορώντας για το ότι είναι κατακαλόκαιρο. Την ίδια ώρα, τα  ιταλικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι η Λέγκα θα ήθελε οι βουλευτικές εκλογές να διεξαχθούν το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, με προτεινόμενες ημερομηνίες τις Κυριακές 13, 20 και 27.

Ανεξάρτητα πάντως από την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, ως μόνο σίγουρο φαίνεται ότι η Λέγκα θα κόψει το νήμα, αφού το 34%, που πήρε στις ευρωεκλογές, έχει γίνει στις δημοσκοπήσεις 36 με 38% της πρόθεσης ψήφου. Ένα τέτοιο ποσοστό όμως, μπορεί να οδηγήσει την Λέγκα ακόμη και μόνη στην κυβέρνηση ή, στην χειρότερη περίπτωση, με την ήδη εκφρασμένη στήριξη του φασιστικού κόμματος Fratelli d’Italia. Αντιθέτως, το Κίνημα Πέντε Αστέρων, το οποίο συρρικνώθηκε στις ευρωεκλογές, έχει υποχωρήσει ακόμη περισσότερο και συγκεντρώνει περίπου το 17% της πρόθεσης ψήφου. Ένα ποσοστό που είναι το μισό από αυτό που είχε πάρει στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου 2018.

Δύσκολο το φθινόπωρο

Άγνωστο παραμένει πάντως, για την ώρα, τι θα κάνει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζο Ματαρέλα, ο οποίος έχει βάλει αρκετές φορές εμπόδια στον Σαλβίνι. Όλοι γνωρίζουν άλλωστε στην Ιταλία, ότι ο Ματαρέλα είναι αντίθετος στη διεξαγωγή εκλογών το φθινόπωρο, καθώς η κυβέρνηση πρέπει να προετοιμάσει τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς και να τον συζητήσει με τις Βρυξέλλες, πριν τον φέρει για ψήφιση στο κοινοβούλιο. Μια απερχόμενη κυβέρνηση, όμως, δεν θα έχει διαπραγματευτική δύναμη απέναντι στις Βρυξέλλες, ειδικά μετά την περιπέτεια του περσινού προϋπολογισμού. Τότε που η ιταλική κυβέρνηση “διασώθηκε” από τα Κίτρινα Γιλέκα και τα “ζόρια” του Μακρόν.

Η Ιταλία δέχεται έντονες πιέσεις από την Κομισιόν, προκειμένου να προχωρήσει σε μείωση του ελλείμματος και του υπέρογκου χρέους της και ο ετερόκλητος κυβερνητικός συνασπισμός κράτησε σκληρή γραμμή απέναντι στις επιλογές των Βρυξελλών. Αμφισβητώντας μάλιστα ευθέως, πολλές φορές, την επικυριαρχία της Επιτροπής, η αντισυστημική κυβέρνηση της Ιταλίας δημιούργησε προσδοκίες και για άλλες χώρες.

Σε αυτήν την συνεργασία είχε δει, έναν χρόνο πριν, την κορύφωση του πολιτικού οράματός του για σύζευξη των δεξιών εθνικιστών με τους αριστερούς λαϊκιστές και ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ Στιβ Μπάνον. Σήμερα, ωστόσο, σε συνέντευξή του στην Corriere della Sera, ο ίδιος προτείνει το “διαζύγιο” των δύο κυβερνητικών εταίρων.

Αν και χαρακτηρίζει την συνεργασία Σαλβίνι-Ντι Μάιο ως «ένα ευγενές πείραμα» που θα ήθελε να το δει να συνεχίζεται, ο Μπάνον σημειώνει ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να συμβεί πλέον, καθώς οι δύο αρχηγοί προσπάθησαν να κρατήσουν σε ενότητα δύο εντελώς διαφορετικά σχέδια για την οικονομία. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ διαβλέπει μια επικράτηση του Σαλβίνι και τα αποσπάσματα της συνέντευξης του που προδημοσιεύτηκαν λειτούργησαν λίγο και ως προάγγελος των εξελίξεων.