Θηρίο στο κλουβί ο Ερντογάν – Πήγε και Τυνησία για να “πνίξει” το Καστελόριζο

Αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Τυνησία έκανε ο Ερντογάν σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει στηρίγματα στα σχέδια του, να βάλει, ακόμη πιο γερά, πόδι στη Λιβύη. Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου έγινε μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά την έντονη κινητικότητα και τις εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί για τον αγωγό EastMed, αλλά και την ώρα που δείχνει να πέφτει στο κενό η έκκληση της κυβέρνησης της Τρίπολης για διεθνή στήριξη.

Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον Τυνήσιο ομόλογό του, Καΐς Σαγιέντ, με τον οποίο συζήτησε τρόπους συνεργασίας των δύο χωρών για την επίτευξη μιας κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη. Το ίδιο θέμα συζήτησε αντιπροσωπεία Τούρκων αξιωματούχων στη Μόσχα, όπου επίσης συμφωνήθηκε να αναζητηθούν, και μάλιστα γρήγορα, τρόποι  για τον τερματισμό της εμφύλιας σύγκρουσης στην αφρικανική χώρα.

Έχοντας μαζί του ένα επιτελείο στελεχών, με επικεφαλής τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, Τσαβούσογλου και Ακάρ, ο πρόεδρος της Τουρκίας υποστήριξε, ότι η Τυνησία θα μπορούσε να συμβάλλει εποικοδομητικά στην αποκατάσταση της σταθερότητας στη γειτονική Λιβύη. Ο Τυνήσιος πρόεδρος είχε άλλωστε, την περασμένη Δευτέρα, συνάντηση με εκπροσώπους του Ανώτατου Συμβουλίου Λιβυκών Πόλεων και Φυλών, με τους οποίους συζήτησε την πιθανότητα να αναλάβει πρωτοβουλία για την επίλυση της λιβυκής κρίσης.

Στόχος πάντα η Ελλάδα 

Ο Ερντογάν συντάχθηκε με αυτήν την προοπτική. Ωστόσο, στις κοινές δηλώσεις του με τον Τυνήσιο ομόλογό του, δεν έκρυψε τις πραγματικές επιδιώξεις του, καθώς υποστήριξε ότι η Ελλάδα δεν έχει καμία δουλειά με την λιβυκή ΑΟΖ και ότι η Άγκυρα και η Τρίπολη έχουν «συγκεκριμένη σύνδεση μεταξύ τους και  δικαιοδοσία σε αυτήν την περιοχή».

Παραλλήλως υπεραμύνθηκε της στρατιωτικής συμφωνίας που υπέγραψε με τον Σάρατζ και επανέλαβε ότι, αν υπάρξει σχετικό αίτημα από την κυβέρνηση της Τρίπολης, θα στείλει στρατό στη Λιβύη. Αναρωτήθηκε μάλιστα τι δουλειά έχουν εκεί η Ρωσία και το Σουδάν. Παρεμπιπτόντως το Σουδάν συνορεύει  με τη Λιβύη, αλλά ο Ερντογάν διαβάζει δικούς του χάρτες, έτσι κι αλλιώς.

Το θέμα της αποστολής Τούρκων στρατιωτών στη Λιβύη συζητήθηκε και στις επαφές με τους Ρώσους, η Μόσχα, ωστόσο, δεν φαίνεται, για την ώρα, να έχει άρει τις ανησυχίες της για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Στην Άγκυρα πάντως, η τουρκική Εθνοσυνέλευση ετοιμάζει ήδη νόμο που θα επιτρέπει στην Τουρκία να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην βορειοαφρικανική χώρα.

Οι συμφωνίες του Ερντογάν με τον Σάρατζ για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών και την στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών έχουν καταδικαστεί ως παράνομες από τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ. Ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης, όπως τον αποκαλούν, έχει το αρχηγείο του στην Βεγγάζη, οι δυνάμεις του όμως διεξάγουν από τον Απρίλιο μια ευρείας κλίμακας επιχείρηση για να κυριεύσουν την λιβυκή πρωτεύουσα.

“Συριοποίηση” της Λιβύης 

Αντίθετο με τα μνημόνια Σάρατζ-Ερντογάν είναι και το λιβυκό Κοινοβούλιο, το οποίο εδρεύει πλέον στο Τομπρούκ. Σήμερα μάλιστα, ο ειδικός απεσταλμένος της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, επικεφαλής της οποίας είναι ο Αμπντάλα Θάνι, επανέφερε το θέμα, τονίζοντας ότι η συμφωνία για τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων θα πρέπει να μελετηθεί από τους εμπειρογνώμονες του λιβυκού Κοινοβουλίου. Ο ίδιος σχολίασε ιδιαίτερα το ότι αυτή η συμφωνία “εξαφανίζει” την Κύπρο και την Κρήτη και σημείωσε ότι ο Σάρατζ δεν έχει κανένα δικαίωμα να προχωρά σε τέτοιες ενέργειες.

Ο εκπρόσωπος του Θάνι, Νάγιεντ, έβαλε στο στόχαστρό του και τον Ερντογάν, κατηγορώντας τον ότι ενεργεί σαν «σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», προκαλώντας με τις πολιτικές του εντάσεις στη Μεσόγειο. Εξέφρασε μάλιστα ιδιαίτερη ανησυχία για τις αναφορές του στο ένα εκατομμύριο Λίβυων πολιτών που, όπως είπε, είναι «τουρκικής καταγωγής». Ο Νάγιεντ χαρακτήρισε τον ισχυρισμό αυτόν «προσβολή», κατηγορώντας τον Ερντογάν ότι «ακολουθεί τον ρατσισμό του Ατατούρκ» και ότι «επιδιώκει να εμφανίσει τους, οθωμανικής καταγωγής, Λίβυους σαν την πέμπτη φάλαγγα εντός της χώρας».

Η αλήθεια είναι ότι η Λιβύη, η οποία μετά την πτώση του Καντάφι έχει βυθιστεί στο χάος, το μόνο που δεν χρειάζεται αυτήν την στιγμή είναι μια έξαρση και φυλετικών διαχωρισμών. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε πιθανότατα στην “συριοποίηση” της χώρας, κάτι που έθιξε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο. Ο επικεφαλής του Κινήματος Πέντε Αστέρων σημείωσε ιδιαίτερα τον κίνδυνο ανάπτυξης τρομοκρατικών ομάδων και τον απέδωσε στο γεγονός ότι στην Λιβύη διεξάγεται ένας πόλεμος «με εξουσιοδότηση», όπως είπε. Σχολίασε έτσι, την επίσημη και ανεπίσημη εμπλοκή ξένων δυνάμεων στον λιβυκό εμφύλιο, συμπεριλαμβανομένης εκείνης που σχεδιάζει ο Ερντογάν.

Θηρίο στο κλουβί

Ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει εγκλωβισμένος μέσα στις παγίδες που ο ίδιος έστησε και αυτό γίνεται περισσότερο έντονο μετά το “πράσινο φως” του Τραμπ για τον αγωγό EastMed, την σχετική πρωτοβουλία Νετανιάχου και την προγραμματισμένη για τις 2 Ιανουαρίου υπογραφή της συμφωνίας στην Αθήνα. Παραλλήλως, η επίσημη καταδίκη των συμφωνιών του, την Δευτέρα, από το Ισραήλ και η ξεκάθαρη αντίρρηση της Αιγύπτου σε αυτές δημιουργούν ένα πλέγμα ενάντια στο σχέδιο του.

Από την άλλη η έκκληση του Σάρατζ προς τους ηγέτες πέντε χωρών (ΗΠΑ, Βρετανία, Ιταλία, Αλγερία και Τουρκία) για «συμφωνίες συνεργασίας» με στόχο την αντιμετώπιση όλων των παράνομων οργανώσεων δεν βρίσκει ανταπόκριση, για την ώρα τουλάχιστον. Αντιθέτως, φαίνεται ότι απομονώνει περισσότερο, τόσο την Άγκυρα όσο και την κυβέρνηση της Τρίπολης.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν εντείνει τις απειλές του προς την Ελλάδα και στέλνει μηνύματα ότι είναι αποφασισμένος να προχωρήσει τις παράνομες συμφωνίες του με την κυβέρνηση της Τρίπολης, οι οποίες “πνίγουν” τα ελληνικά νησιά και την Κύπρο. Τα ελληνικά νησιά, και συγκεκριμένα την ακριτική Κάσο, επέλεξε όμως και ο Έλληνας πρωθυπουργός για να στείλει, χριστουγεννιάτικα, τα δικά του μηνύματα, λίγες ημέρες μετά τον διπλωματικό μαραθώνιο της Αθήνας και την επίσπευση της συμφωνίας για τον EastMed.