Βραζιλία: Ο στρατός βάζει σε καραντίνα τον Μπολσονάρο

Ένα πολιτικό θρίλερ φαίνεται πως βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες μέρες στην Βραζιλία. Πληροφορίες λατινοαμερικανικών μέσων ενημέρωσης, φέρουν τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαίρ Μπολσονάρο να έχει χάσει την εμπιστοσύνη των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, λόγω της στάσης που κράτησε στην πανδημία του κορονοϊού.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως ο στρατός έχει θέσει σε μία ιδιότυπη πολιτική “καραντίνα” τον Μπολσονάρο. Συγκεκριμένα, παρόλο τυπικά δεν τον έχει ανατρέψει, φέρεται να έχει μεταβιβάσει αρμοδιότητες του Βραζιλιάνου προέδρου στον στρατηγό Walter Braga Netto, ο οποίος αναλαμβάνει επιχειρησιακό ρόλο στην καταπολέμηση της πανδημίας. Τα λατινοαμερικανικά μέσα περιγράφουν μία κατάσταση που θυμίζει τις μέρες του “μεταμοντέρνου πραξικοπήματος” που είχε πραγματοποιηθεί στην Τουρκία το 1997.

Δηλαδή περιγράφουν μία “διορθωτική” και παρασκηνιακή παρέμβαση των ενόπλων δυνάμεων, ένα “έργο” που έχουμε ξαναδεί τελευταία στην Λατινική Αμερική, που όμως δεν καταλήγει στην στρατιωτική κατάληψη της εξουσίας. Μάλιστα, σε αντίθεση με τον Ερμπακάν στην Τουρκία, ο Μπολσονάρο θα παραμείνει πρόεδρος της χώρας, αλλά όπως υποστηρίζουν με εξουσίες «συνταγματικού μονάρχη».

Μέχρι αυτή την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η κατάσταση στην χώρα παραμένει συγκεχυμένη. Όμως ακόμα και αν δεν ισχύουν αυτές οι πληροφορίες, η χώρα αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή θεσμική κρίση, με ευθύνη του προέδρου Μπολσονάρο, ο οποίος επαναπαύτηκε στα σχετικά περιορισμένα κρούσματα που εμφανίζει ο κορονοϊός στην μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

 «Χειρότερος από τον κορονοϊό»

Ένα καυστικό σκίτσο της εφημερίδας της Πορτογαλίας Publico, περιέγραφε τρεις πολιτικούς ηγέτες ως «χειρότερους από τον κορονοϊό». Πρώτος ο πρόεδρος Τραμπ που, ενώ αρχικά είχε υποτιμήσει την πανδημία, πλέον δηλώνει πως οι ΗΠΑ θα ζήσουν μέρες Β Παγκοσμίου Πολέμου! Δεύτερος ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, που από το τυχοδιωκτικό πείραμα της “ανοσίας της αγέλης”, κατέληξε να νοσηλεύεται χτυπημένος από τον κορονοϊό στην εντατική.

Σίγουρα όμως ο πιο επικίνδυνος και ανεύθυνος όλων ήταν ο τρίτος που “κοσμούσε” το σκίτσο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαίρ Μπολσονάρο. Για τον λαϊκιστή πολιτικό ο κορονοϊός είναι «μία απλή γρίπη», την οποία κόμπαζε πως δεν φοβάται γιατί έχει «αθλητική κράση»! Ο Μπολσονάρο, όλο το προηγούμενο διάστημα, είχε ξεκινήσει ένα ιδιότυπο “αντάρτικο” κατά των περιοριστικών μέτρων που σύστηνε ο υπουργός Υγείας της ίδιας της κυβέρνησης του!

Οργάνωσε μιντιακή εκστρατεία με τίτλο «Η Βραζιλία δεν μπορεί να σταματήσει», προπαγανδίζοντας την ομαλή λειτουργία της οικονομίας και χλευάζοντας συχνά τις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας. Είναι τέτοια η ανευθυνότητα που επέδειξε ο Βραζιλιάνος πρόεδρος, που επέτρεπε σε σύμβουλο του που νοσούσε από κορονοϊό, να συμμετέχει σε κυβερνητικές συσκέψεις! Στην πορεία, η πανδημία διαμόρφωσε στην Βραζιλία μία πολιτικά αλλόκοτη κατάσταση.

Ο Μπολσονάρο αποκαλούσε «δολοφόνους της απασχόλησης» τους δεξιούς κυβερνήτες του Σάο Πάολο και του Ρίο Ντε Τζανέιρο για τα περιοριστικά μέτρα που επέβαλαν στις πολιτείες τους, όπως το κλείσιμο των παραλιών. Ομοσπονδιακά δικαστήρια έφτασαν να απαγορεύσουν ως «επικίνδυνα για την δημόσια υγεία», τα μηνύματα του ίδιου του προέδρου της χώρας! Ο Μπολσονάρο είναι πλέον φανερά “εκτός γραμμής”, τόσο σε σχέση με την κυβέρνηση του, όσο και με το υπόλοιπο κράτος, το οποίο δικαιολογημένα τρομοκρατήθηκε από την μεγάλη θνησιμότητα που εμφανίζει πλέον ο ιός στις ΗΠΑ και σε χώρες της Ευρώπης.

Η γύμνια του ακροδεξιού λαϊκισμού

Η στάση του Βραζιλιάνου προέδρου δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Ο Μπολσονάρο, πρώην λοχαγός του στρατού και θαυμαστής της στρατιωτικής δικτατορίας της χώρας, ήταν πάντα γνωστός για τις ρατσιστικές, σεξιστικές και παντελώς μισαλλόδοξες απόψεις του. Έχει εκφράσει την υποστήριξη του, μεταξύ άλλων, για την θανατική ποινή, τα βασανιστήρια, ακόμα και την παιδική εργασία. Η αβελτηρία που έδειξε στην πανδημία θυμίζει την στάση που είχε κρατήσει το περασμένο έτος, όταν οι πυρκαγιές κατέστρεφαν τον Αμαζόνιο.

Αν και τις τελευταίες μέρες άρχισε πλέον να χαρακτηρίζει την πανδημία ως «πρόκληση», αρνούνταν πεισματικά να εγκρίνει μέτρα περιορισμού. Η μοναδική ενέργεια του Μπολσονάρο κατά του κορονοϊού, πέρα από τις δημόσιες εμφανίσεις του με μάσκα και αντισηπτικά, ήταν να οργανώσει τελετές με προσευχές και να καλέσει σε νηστεία των πληθυσμό της χώρας! Όλα αυτά την στιγμή που η δημοτικότητα του βυθίζεται στο πιο χαμηλό ποσοστό από όταν ανέλαβε την προεδρία, ενώ εκτινάσσεται αυτή του υπουργού Υγείας και σεβαστού ιατρού Λουίζ Χενρίκε Μαντέτα.

Ασχέτως αν τελικώς πραγματοποιήθηκε βελούδινο πραξικόπημα ή όχι στην Βραζιλία, στην πραγματικότητα ο κορονοϊός απέδειξε την απόλυτη ιδεολογική ένδεια του λαϊκίστικου αυταρχισμού που πρεσβεύει ο Μπολσονάρο, επιβεβαιώνοντας τους αντιπάλους του. Ο μεσσιανισμός του αποδείχτηκε ένας ιδεολογικός μεσαίωνας, με αποκρουστικές αντιλήψεις κοινωνικού δαρβινισμού και απροκάλυπτου θαυμασμού της βίας.

Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος, θαυμαστής του Αμερικανού ομολόγου του, είχε εμφανιστεί πρόθυμος για μία “σταυροφορία” κατά όλων των αριστερών καθεστώτων στην Λατινική Αμερική, περισσότερο και από τον ίδιο τον Τραμπ. Τελικά ο “capitano” που επεδίωξε να μετατραπεί σε ιδεολογικό πρότυπο για την λατινοαμερικανική δεξιά, το πιο πιθανό είναι να αποτελέσει ένα πολιτικό παράδειγμα προς αποφυγή.