H “Συμφωνία για καθαρή βιομηχανία” της ΕΕ στη Ναυτιλία

Το βασικό στοιχεία για τον κλάδο είναι ότι η Ναυτιλία αναγνωρίζεται ως ένας από τους πέντε τομείς στους οποίους θα πρέπει να εφαρμοστεί η “Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας”. «Η διασφάλιση στοχευμένων επενδύσεων στην παραγωγή, διανομή και απορρόφηση βιώσιμων ναυτιλιακών καυσίμων στο πλαίσιο του επερχόμενου επενδυτικού σχεδίου βιώσιμων μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές του κλάδου, διαφυλάσσοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας», αναφέρεται σε ανακοίνωση της ένωσης ευρωπαίων εφοπλιστών (ECSA).

Το νέο σχέδιο της ΕΕ φέρνει στο επίκεντρο την εγχώρια παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων, μεταξύ άλλων για τις αεροπορικές μεταφορές και τη ναυτιλία, παρουσιάζοντας το περίγραμμα σειράς μέτρων, με βασικό τη δημιουργία μιας ειδικής τράπεζας δράσης, που εκτιμάται ότι θα μπορούσε να παράσχει χρηματοδότηση άνω των 100 δισεκατομμυρίων € στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, χωρίς όμως, να έχουν γνωστοποιηθεί λεπτομέρειες. Πάντως, συλλογικοί φορείς εφοπλιστών, ευρωπαϊκών λιμανιών και ναυπηγείων επισημαίνουν ακόμα τα εξής στοιχεία:

• Tην έναρξη εντός του έτους ενός νέου μηχανισμού υπό την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου, με προϋπολογισμό ενός δισεκατομμυρίου € για χαμηλού κινδύνου επενδύσεις στα ναυτιλιακά καύσιμα.
• Τη χρήση μηχανισμών επιχορηγήσεων και δημοπρασιών (δικαιωμάτων άνθρακα) ως υπηρεσία, που μπορούν να βοηθήσουν στη συγκέντρωση εθνικών εσόδων «για τη δημιουργία βιομηχανικής ικανότητας στην Ευρώπη και τη γεφύρωση του τεράστιου χάσματος τιμών μεταξύ συμβατικών και καθαρών καυσίμων που μπορεί να είναι έως και πέντε φορές ακριβότερα τα [δεύτερα]», όπως αναφέρει η ECSA.

Ειδικά, για τη ναυπηγική βιομηχανία σημειώνονται:

• Πρόταση εντοπισμού και εστίασης σε βιομηχανικά clusters, για τη ναυπηγική βιομηχανία.
• Πρωτοβουλίες σχετικά με την κυκλική οικονομία.
• Τα σχέδια μείωσης των τιμών της ενέργειας.

Aντιμετώπιση της γραφειοκρατίας στη ναυτιλία

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει- και για το ναυτιλιακό κλάδο- η καταγεγραμμένη βούληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απλουστεύσει τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας από πλευράς επιχειρήσεων, καθώς εκτιμά ότι μια τέτοια διαδικασία θα εξοικονομήσει συνολικά 6,3 δισ. ευρώ και μπορεί να αποφέρει έως και 50 δισ. ευρώ σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.
Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνει την επανεξέταση διαφόρων σχετικών οδηγιών λόγω σχετικών “πιέσεων” από τις βιομηχανίες, όπως εκείνη του μηχανισμού προσαρμογής των συνόρων άνθρακα (CBAM) και της ταξινόμησης της Ε.Ε.

Οι ευρωπαίοι εφοπλιστές θεωρούν ότι «είναι βασικό για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας να εφαρμοστεί η δέσμευση της Επιτροπής και να μειωθεί ο φόρτος υποβολής εκθέσεων κατά τουλάχιστον 25% για όλες τις εταιρείες και τουλάχιστον 35% για τις μικρομεσαίες, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής βιομηχανίας. Από αυτή την άποψη, το πρώτο πακέτο απλούστευσης είναι ένα καλό βήμα προς τα εμπρός».

Ωστόσο, επισημαίνουν πως «η αναθεώρηση της Ταξινόμησης θα πρέπει επίσης να καταστήσει τα κριτήρια βιωσιμότητας κατάλληλα για τον σκοπό της ναυτιλίας» και «οι επόμενες δέσμες απλούστευσης θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την πρόοδο που έχει σημειωθεί και την εφαρμογή της στρατηγικής του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG) με στόχο την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της ΕΕ και τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο»

Η ECSA

«Η σημερινή Clean Industrial Deal αναγνωρίζει την ανταγωνιστικότητα και την απαλλαγή από τον άνθρακα ως επιτακτική ανάγκη ασφάλειας», υπογράμμισε σε δήλωσή του ο γενικός γραμματέας της ECSA Σωτήρης Ράπτης. Και πρόσθεσε, «Χαιρετίζουμε θερμά την αναγνώριση της ναυτιλίας ως ενός από τους τομείς προτεραιότητας του Clean Industrial Deal. Η ναυτιλία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας της ενεργειακής και εφοδιαστικής αλυσίδας της Ευρώπης και στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης. Αυτή είναι η ώρα για επείγουσα δράση για να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες και καύσιμα, να διατηρηθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα του κλάδου μας και να ενισχυθεί η ασφάλεια της ηπείρου μας».

Επίσης, «Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα 9 δισεκατομμύρια των εσόδων του ETS ναυτιλίας για να στηρίξουν την παραγωγή καθαρών καυσίμων. Προτρέπουμε επίσης την Επιτροπή να μειώσει τη γραφειοκρατία και να εξασφαλίσει διεθνείς ισότιμους όρους ανταγωνισμού», κατέληξε ο κ. Ράπτης.

Παγκόσμιο Συμβούλιο-ESPO-Eυρωπαϊκά ναυπηγεία

Θετικά αντιμετωπίζει και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ναυτιλίας (WSC) το “Clean Industrial Deal” χαρακτηρίζοντάς το ως μια ευκαιρία για την Ευρώπη να γεφυρώσει το χάσμα στις τιμές των ορυκτών καυσίμων με τα πράσινα καύσιμα και να δημιουργήσει βασικές υποδομές που απαιτούνται για την προώθηση της “πράσινης” μετάβασης. «Εάν η Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας υλοποιηθεί πλήρως, αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία για την Ευρώπη να ενισχύσει τη θέση της ως παγκόσμιου ναυτιλιακού κόμβου. Ως ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο, η οικονομική δύναμη και η παγκόσμια επιρροή της ΕΕ εξαρτώνται από τη ναυτιλία. Ωστόσο, χωρίς τις απαραίτητες επενδύσεις η ΕΕ κινδυνεύει να μείνει πίσω», υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ο Joe Kramek, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της WSC.

Η WSC προειδοποιεί ότι οι τρέχουσες επενδύσεις στην ΕΕ ήταν πολύ λίγες σε βασικά στοιχεία που απαιτούνται για πράσινα καύσιμα πλοίων, όπως το πράσινο υδρογόνο και σημειώνει πως η μελλοντική δέσμευση χρηματοδότησης στη σημερινή συμφωνία πρέπει να ξεπεράσει σημαντικά τις προηγούμενες προσπάθειες για την κάλυψη των αναγκών του κλάδου.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO) χαιρετίζει το Clean Industrial Deal, θεωρώντας το σχέδιο «ως ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα για την πρόοδο στον δρόμο της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, καθιστώντας παράλληλα την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική και ισχυρή»

«Τα λιμάνια δεν είναι μόνο κόμβοι στην εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά μέσω της λειτουργίας τους συγκεντρώνουν πολλές βιομηχανικές δραστηριότητες. Βλέπουμε στο Clean Industrial Deal μεγάλη κατανόηση των προκλήσεων που συνδυάζονται με την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη. Το έγγραφο είναι από αυτή την άποψη είναι ένα καλό πρώτο βήμα, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από την εφαρμογή του», λέει η Isabelle Ryckbost, Γενική Γραμματέας της ESPO.

Τέλος, η SEA Europe, η ένωση που εκπροσωπεί ευρωπαϊκά ναυπηγεία και κατασκευαστές ναυτιλιακού εξοπλισμού ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει σθεναρά αυτήν την πρωτοβουλία. «Ο κλάδος μας είναι κεντρικής σημασίας στην επιτυχία του Clean Industrial Deal: είναι ταυτόχρονα ενεργοβόρος – αντιμετωπίζει υψηλό ενεργειακό κόστος, αθέμιτο παγκόσμιο ανταγωνισμό και περίπλοκους κανονισμούς – και βασικός παράγοντας στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας, που οδηγεί τον βιομηχανικό μετασχηματισμό, την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στην οποία προστίθεται:

«Η ναυπηγική βιομηχανία και η ναυτιλιακή βιομηχανία είναι απαραίτητες για την προώθηση λύσεων υψηλής τεχνολογίας που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα ολόκληρου του κλάδου της ναυτιλίας και της γαλάζιας οικονομίας. Επιπλέον, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση της ναυτικής άμυνας και της θαλάσσιας ασφάλειας της Ευρώπης».