Δεν είναι ποτέ βιώσιμη λύση η ταπείνωση της πιο αδύναμης πλευράς

Παρακολουθούμε με ανησυχία τα όσα διαδραματίζονται στη γειτονιά μας. Αγωνία για τις ζωές που χάνονται, για τους κινδύνους γενίκευσης των συγκρούσεων, που μεγαλώνει όσο ο πόλεμος συνεχίζεται και δεν είναι ορατό το ενδεχόμενο να σταματήσει. Άλλωστε κάθε πρόταση στα Ηνωμένα Έθνη για εκεχειρία “μπλοκάρεται” πρωτίστως από τους Αμερικανούς!

Η Κύπρος δεν βρίσκεται μόνο στην περιοχή και γειτνιάζει με το θέατρο του πολέμου, αλλά έχει και η ίδια πρόβλημα με τη συνεχιζόμενη κατοχή εδαφών της από την Τουρκία. Η “ανήσυχη ηρεμία”, που υπάρχει από το 1974 διαταράσσεται κάθε φορά που η Τουρκία θέλει να αρπάξει κι άλλα, από όσα εν πολλοίς απέμειναν. Η δική μας πορεία έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτή των Παλαιστινίων αλλά και διαφορετικές διαδρομές. Η ελληνική πλευρά στην Κύπρο παρουσιάσθηκε κάτω από το βάρος της στρατιωτικής ήττας, να δίνει “γην και ύδωρ” για να υπάρξει… ειρήνη.

Ένα ανεξάρτητο κράτος, που δέχθηκε στρατιωτική επίθεση, εισβολή και κατέχονται από το 1974 και εντεύθεν εδάφη του, συζητά μερική ή και πλήρη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της κατοχής. Ξεκίνησε μια συζήτηση, που οδηγεί βαθμηδόν σε αυτό, το οποίο και πριν την εισβολή επιδίωκε η Τουρκία. Να καταργήσει την Κυπριακή Δημοκρατία ή να την υποβαθμίσει σε ισότιμη οντότητα με το κατοχικό καθεστώς. Μόνιμος στόχος να ελέγξει όλο το νησί.

Σε όλο αυτό βοηθούν και τρίτοι, κατά κύριο λόγο οι έχοντες την… πατέντα στο Κυπριακό, Βρετανοί, οι οποίοι ενίοτε επεξεργάζονται φόρμουλες. Όπως για παράδειγμα, αυτό λέγεται αρμοδίως από το Φόρειν Όφις ότι «το Ηνωμένο Βασίλειο πιστεύει πως η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) είναι ένα αρκετά ευρύ πλαίσιο ώστε αμφότερες οι πλευρές να εκπληρώσουν τις αντίστοιχες επιδιώξεις τους».

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει από αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας, του ίσου διεθνούς καθεστώτος μέχρι εκείνο που αναφέρθηκε «για αμοιβαία αναγνώριση των κοινοτήτων και να είναι η ‘’Βόρεια Κύπρος’’ μέρος της ΕΕ, αλλά να μην έχει διεθνή αναγνώριση» (το είπε ο τότε Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ).

Ταπείνωση της πιο αδύνατης πλευράς…

Εάν δεν λυθεί το Κυπριακό πάντα θα υπάρχει ο κίνδυνος νέου πολέμου. Αυτό είναι μια άποψη, που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Παρόλο, που υπάρχει και η άλλη προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία η κατοχική Τουρκία κερδίζει αυτά που επιδιώκει βαθμηδόν και χωρίς πόλεμο. Κι αυτό οφείλεται και στη διαχείριση που γινόταν για δεκαετίες. Διαχείριση με μια λογική μίζερη και ηττοπαθή. Τι μπορεί να γίνει; Έχοντας ως δεδομένο ότι οι συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου ήταν προβληματικές κι αυτό που συζητείται σήμερα είναι χειρότερο και πιο δυσλειτουργικό μοντέλο, θα πρέπει να αναζητηθεί φόρμουλα που θα διασφαλίζει ότι το μέλλον θα είναι ασφαλές. Ναι, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τι έγινε το 1974, την εισβολή και την κατοχή.

Ποιος είναι, όμως, ο στόχος; Να λυθεί το Κυπριακό και να έχει μέλλον η χώρα ή να νομιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της συνεχιζόμενης κατοχής; Είναι στόχος η διαιώνιση της σημερινής κατάστασης πραγμάτων μέσα από τη… βελτίωση του κατοχικού στάτους κβο; Διαπιστώνεται μια φοβία στο να ανοίξει θέμα αναζήτησης εναλλακτικής πορείας. Και όταν κάνουμε λόγο για εναλλακτική πορεία, επιλογή, σε καμία περίπτωση αυτό ΔΕΝ μπορεί να σημαίνει δυο κράτη ή μια μορφή συνομοσπονδίας, που θα προσφέρει στην Τουρκία τον έλεγχο του νησιού.

Πρέπει, επιβάλλεται, να συζητηθεί ένα πλαίσιο, που θα έχει μόνο ενοποιητικά στοιχεία και όχι διαχωριστικά. Υπάρχουν ιδέες, οι οποίες στηρίζονται στην προσπάθεια διαμόρφωσης ενός διαφορετικού από αυτά που συζητούνται μοντέλου, το οποίο θα λειτουργεί χωρίς διακρίσεις. Μοντέλο, που θα καταργεί τις διακρίσεις, τις παραβιάσεις δικαιωμάτων. Μια λύση, που θα διαιωνίζει το πρόβλημα, θα είναι ρατσιστική, θα χωρίζει τους πολίτες με βάση την εθνική καταγωγή, δεν θα λειτουργήσει. Θα συντηρεί τον κίνδυνο για νέες συγκρούσεις και περιπέτειες. Η η ταπείνωση της πιο αδύνατης πλευράς δεν είναι ποτέ βιώσιμη λύση…