Δύο χαρούμενοι πρωθυπουργοί, δύο διχασμένοι λαοί

Μεγάλο καλάθι κρατά η Αθήνα για τα αποτελέσματα της σημερινής επίσκεψης του πρωθυπουργού και πολυμελούς υπουργικής αποστολής στα Σκόπια. Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στη γειτονική χώρα, η οποία, δύο μήνες μετά την ενεργοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών, έρχεται να εγκαινιάσει μια νέα εποχή στις σχέσεις Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές.

Μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζόραν Ζάεφ και τις κοινές δηλώσεις, ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για τα τα αποτελέσματα της συνεδρίασης του πρώτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών, αλλά και για το κοινό επιχειρηματικό φόρουμ που θα γίνει το απόγευμα, παρουσία των δύο πρωθυπουργών.

Το κλίμα μπορεί να θεωρηθεί καλό, καθώς η εικόνα δυο χαρούμενων πρωθυπουργών μεταδίδεται από το πρωί από τα ΜΜΕ των δύο χωρών, αλλά και από διεθνή Μέσα. Η σημερινή κατάσταση ωστόσο προέκυψε μέσα από πολιτική κρίση και μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις και στις δύο χώρες. Οι πολύμηνες συνομιλίες και η ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών ήταν επώδυνες για το πολιτικό σύστημα και των δύο χωρών και προκάλεσαν έντονες διχαστικές τάσεις και στους δύο λαούς.

Ο Αλέξης Τσίπρας πάντως παρουσίασε, για άλλη μία φορά, την συμφωνία με τα Σκόπια ως πηγή έμπνευσης για την επίλυση διαφορών «με αμοιβαίο σεβασμό». Με το που πάτησε μάλιστα το πόδι του στο αεροδρόμιο των Σκοπίων  έγραψε στο Twitter  ότι πρόκειται για μια «ιστορική επίσκεψη» και ότι «Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία οφείλουν να είναι εταίροι και σύμμαχοι».

Στις κοινές δηλώσεις μάλιστα με τον Ζάεφ, ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε και στις αντιδράσεις, τονίζοντας ότι η αντιπολίτευση, σε Αθήνα και Σκόπια, χρησιμοποίησε τα ίδια επιχειρήματα κατά της Συμφωνίας. Αν και παρατήρησε ότι η διαφωνία είναι δικαίωμα και στοιχείο των δημοκρατιών, τόνισε ότι «υπάρχουν και οι διαδικασίες που πρέπει να τηρούνται». Η Συμφωνία των Πρεσπών, είπε, είναι πλέον μια Διεθνής Συμφωνία, η οποία θα εφαρμοστεί.

Ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε επίσης καλοδεχούμενο το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων για την περιοχή, αναφερόμενος μάλλον στην υπόθεση της ρωσικής ανάμιξης, τόνισε όμως ότι αυτό δεν μπορεί να εκφράζεται «με όρους του παρελθόντος». Ανάλογες αναφορές έκανε και ο Ζάεφ, χαρακτηρίζοντας ευπρόσδεκτο το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων για την περιοχή, αλλά εκφράζοντας παραλλήλως την χαρά του για την αναγνώριση από την Μόσχα της συνταγματικής ονομασίας της χώρας του  ως Βόρεια Μακεδονία.

Σέλφι και αλλαγές

Κατά την άφιξή του στο κυβερνητικό κτίριο της Βόρειας Μακεδονίας, στο οποίο πριν λίγες ώρες είχε αλλάξει και η πινακίδα, ο Ζάεφ  επιφύλαξε θερμή υποδοχή στον πρωθυπουργό. Οι δύο ηγέτες, μετά την χειραψία, προχώρησαν προς τους φωτορεπόρτερς και τους υπουργούς των δύο χωρών, όπου έβγαλαν σέλφι με το κινητό τηλέφωνο του Ζάεφ. Αμέσως μετά, οι δύο πρωθυπουργοί χαιρέτησαν έναν έναν τους υπουργούς, ενώ ακολούθησε φωτογραφία με τα δύο κυβερνητικά κλιμάκια.

Νωρίτερα, στο αεροδρόμιο των Σκοπίων, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας υποδέχτηκαν η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα και ο υπουργός Οικονομίας Κρέσνικ Μπεκτέσι.

Τον Αλέξη Τσίπρα συνοδεύουν στην αποστολή ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σταύρος Αραχωβίτης, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών Σία Αναγνωστοπούλου, ο υφυπουργός Εξωτερικών Μάρκος Μπόλαρης και η υφυπουργός Εσωτερικών, Μακεδονίας – Θράκης Ελευθερία Χατζηγεωργίου.

Οι κοινές δηλώσεις

Για μια νέα αφήγηση για τις σχέσεις Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας έκανε λόγο ο Αλέξης Τσίπρας στις κοινές δηλώσεις μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής του με τον Ζάεφ. Χαρακτηρίζοντας την σημερινή ημέρα σημαντική όχι μόνο για την Αθήνα και τα Σκόπια, αλλά για όλα τα Βαλκάνια ο πρωθυπουργός είπε ότι σήμερα γίνεται πραγματικότητα αυτό που φαινόταν αδιανόητο, πριν ελάχιστα χρόνια, η  σύγκληση δηλαδή ενός Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.

Τόνισε επίσης ότι στο διπλωματικό επίπεδο οι δύο χώρες ιδρύουν πρεσβείες που θα αντικαταστήσουν τα Γραφεία Συνδέσμου και μετά την επικύρωση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ,  σήμερα υπογράφουν Μνημόνιο Συνεργασίας για την προώθηση της ενταξιακής πορείας στην ΕΕ.

Οι δύο πρωθυπουργοί συζήτησαν επίσης θέματα συνεργασίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και στην Τετραμερή με την Βουλγαρία και την Αλβανία, η οποία συγκαλείται σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, καθώς και στο σχήμα συνεργασίας με την Βουλγαρία, την Ρουμανία και την Σερβία, που συγκαλείται σε επίπεδο ηγετών. Άλλα ζητήματα που συζητήθηκαν ήταν η συνεργασία στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, των Κινεζικών Πρωτοβουλιών 1+16 και One Belt One Road, καθώς και των αμερικανικών πρωτοβουλιών στον επιχειρηματικό και ενεργειακό τομέα.

Στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών συζητήθηκε και η αξιοποίηση ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, ύψους σχεδόν 200 εκατομμυρίων, το οποίο αφορά την επέκταση της ελληνικής επιχειρηματικότητας στη Βόρεια Μακεδονία. Η υπογραφή άλλωστε Μνημονίου Συνεργασίας για τη διάνοιξη δεύτερης, μέσα σε λίγους μήνες, συνοριακής διόδου αποσκοπεί στην ενίσχυση του εμπόριο, του τουρισμού και γεινκώς των επαφών μεταξύ των δύο λαών.

Ο πρωθυπουργός υπερασπίστηκε για άλλη μία φορά την συμφωνία των Πρεσπών, τονίζοντας  ότι με αυτήν Αθήνα και Σκόπια «χτίζουν γέφυρες και γκρεμίζουν τείχη», καταλογίζοντας και πάλι υποκρισία στους επικριτές της. Πρόσθεσε επίσης ότι η υπογραφή Συμφωνίας συνεργασίας στον αμυντικό τομέα έχει ιδιαίτερη σημασία για τις σχέσεις των δύο χωρών και αφορά πολλού τομείς, όπως η εκπαίδευση, η αμυντική βιομηχανία, οι στρατιωτικές πληροφορίες και κυρίως, η επιτήρηση του εναέριου χώρου.

Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε, σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα, στον τομέα των μεταφορών και των υποδομών, καθώς αποφασίστηκε η αναβάθμιση των οδικών και σιδηροδρομικών διασυνδέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Τα δίκτυα αυτά αφορούν κυρίως την σιδηροδρομική σύνδεση Πειραιά- Θεσσαλονίκης- Σκοπίων- Βελιγραδίου και την διασύνδεση των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης με την  Κεντρική Ευρώπη, μέσω της Βόρειας Μακεδονίας.

Απόβαση επιχειρηματιών

Κατά τις διμερείς επαφές, σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπογραφούν σημαντικές συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας. Αναλυτικά αναμένεται να υπογραφούν:

• Σχέδιο δράσης για την εμβάθυνση και τον ενίσχυση της συνεργασίας των δύο μερών – το οποίο θα περιλαμβάνει ευρύ κατάλογο τομέων συνεργασίας.
• Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου ‘Αμυνας της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.
• Συμφωνία σχετικά με την εγκατάσταση συνοριακού σημείου διέλευσης μεταξύ των δύο χωρών, συνδέοντας τους Πρόμαχους στην Ελληνική Δημοκρατία με το Majden στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
• Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Γραμματείας Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
• της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας για την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Πρώτη Προσθήκη στο Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της εταιρείας ΔΕΣΦΑ και της εταιρείας MER της 14ης Οκτωβρίου 2016.
• Μνημόνιο Συνεργασίας Υπουργείων Μεταφορών.
• Μνημόνιο Κατανόησης για την Ανάπτυξη της Οδικής και Σιδηροδρομικής Σύνδεσης Θεσσαλονίκης- Σκόπια-Ταμπανόφτσε.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν επίσης οι περιφερειακές εξελίξεις και οι αλλαγές στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες συναναπτυξης και οικονομικής συνεργασίας των δύο χωρών.

Τον Έλληνα πρωθυπουργό συνοδεύουν άλλωστε περισσότερα από 140 στελέχη και εκπρόσωποι 100 και πλέον μεγάλων και μικρομεσαίων  επιχειρήσεων. Τα στελέχη αυτά θα συμμετέχουν στο επιχειρηματικό φόρουμ που θα γίνει το απόγευμα, στο οποίο θα απευθύνουν  χαιρετισμό οι δύο πρωθυπουργοί. Ανάμεσα στις εταιρείες, περιλαμβάνονται επιχειρήσεις όπως οι Mitilineos Group, Intracom, Motor Oil, Promitheus Gas, ΓΕΚ Τέρνα, Ελληνικά Πετρέλαια, ‘Ακτωρ, Apitivita, ΔΕΗ, ΔΕΣΦΑ, ΤΙΤΑΝ, Βιοχάλκο, Sidenor S.A, Alpha Digital, Alumil S.A., Malamatinas & Son S.A., Ohonos Snack S.A.