Ο απογαλακτισμός των Τουρκοκυπρίων από την Άγκυρα, όρος για λύση του Κυπριακού

Μπορούμε να κάνουμε τριμερείς και τετραμερείς συμφωνίες και κοινούς στρατηγικούς σχεδιασμούς για την περιοχή, και να αφήνουμε τους τρίτους να “ρουφούν” υδρογονάνθρακες και πλούτο; Μπορούμε να κάνουμε συμφωνίες και να τις ακυρώνουμε, συζητώντας έστω και δια αντιπροσώπου με την Τουρκία ποιο ρόλο θα έχει ύστερα από μια συμφωνία; Το Κυπριακό, όπως και ο κόσμος ολόκληρος, έχει αλλάξει. Συζητώντας με όρους της δεκαετίας του ’70, ακυρώνονται οι προοπτικές στο πεδίο της ενέργειας, η εδραίωση της ευρωπαϊκής ιδιότητας, η στρατηγική μας υπεραξία. Τούτο είναι σε βάρος Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων Αρμενίων και Μαρωνιτών, Λατίνων. Είναι, όμως, υπέρ της Τουρκίας.

Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ έχει συνεισφέρει στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική διεύρυνση της ΕΕ προς τη Μέση Ανατολή. Αποτέλεσε εναλλακτική δίοδος πρόσβασης στην περιοχή, προκαλώντας την αντίδραση της Άγκυρας, που είχε φροντίσει να δημιουργήσει προβλήματα με τις χώρες της γειτονιάς μας. Αυτό, εάν αξιοποιείτο σωστά και στο έπακρο από πλευράς του ελληνισμού, θα μείωνε τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας.

Υπενθυμίζεται ότι με το Σχέδιο Ανάν εξουδετερωνόταν πλήρως η δυνατότητα της Κύπρου να καταστεί εναλλακτικό σημείο πρόσβασης στην περιοχή κάτι που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Τουρκίας. Η λύση που προτάθηκε το 2004 με το σχέδιο Ανάν, εξυπηρετούσε βασικά τα στρατηγικά συμφέροντα και τους σχεδιασμούς της Άγκυρας και του Λονδίνου. Δια της μόνιμης παρουσίας τους στην Κύπρο, τους πρόσφερε σημαντικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Τόσο πολιτικά, όσο και στρατιωτικά (παρουσία, έλεγχος, Βάσεις, χωρικά ύδατα, FIR).

Το σχέδιο απορρίφθηκε ενώ στο μεταξύ η Κύπρος εντάχθηκε στην ΕΕ. Η Ένωση, μπορεί να αξιοποιήσει τη γεωγραφική θέση της Κύπρου (γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων, Ασία, Ευρώπη, Αφρική) και τη γεωπολιτική της σημασία. Υπό την προϋπόθεση, πάντα, ότι η λύση του Κυπριακού δεν θα καθιστά τη χώρα προτεκτοράτο καμίας τρίτης δύναμης και το κράτος δεν θα λειτουργεί με εξαρτήσεις, οι πολίτες δεν θα ζουν με μειωμένα δικαιώματα.

Είναι προφανές πως το αδιέξοδο και η μη-λύση δεν είναι λύση. Για να μπορέσουν οι διαπραγματεύσεις να προσανατολισθούν προς το στόχο της επίτευξης μιας συμφωνίας θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση της ακολουθούμενης στρατηγικής. Έτοιμες νέες συνταγές δεν υπάρχουν κι οι παλιές είναι κακές.

Χρειάζονται, συνεπώς, πρωτοβουλίες παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις (χωρίς διαχωριστικά χαρακτηριστικά) στο πλαίσιο μιας αναθεωρημένης στρατηγικής. Κι αυτό μπορεί να γίνει από την Αθήνα και τη Λευκωσία σε πανεθνικό επίπεδο. Με κοινό στόχο να βρεθεί διέξοδος και λύση. Η συμβίωση Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων έχει νόημα εάν δεν έχει εσωτερικούς φραγμούς και παρεμβατικά δικαιώματα.

Πρέπει να πεισθούν οι Τουρκοκύπριοι

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να πεισθούν οι Τουρκοκύπριοι, να αναθεωρήσουν την σχέση τους με την Τουρκία, να απεξαρτηθούν απ’ αυτήν και να επιλέξουν μέσω Κύπρου την ένταξη τους στην ΕΕ. Οι Τουρκοκύπριοι είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν ή την Τουρκία και την απομόνωση τους ή, με τους Ελληνοκύπριους, να προχωρήσουν μαζί προς το κοινό μέλλον. Το διπλοπόρτι δεν αποτελεί επιλογή και δεν πρέπει να το επιτρέψουμε. Δηλαδή, και την Τουρκία και τα οφέλη από την Κυπριακή Δημοκρατία, και μέσω αυτής, και τα οφέλη από την ΕΕ.

Η μορφή της λύσης που επιδιώκεται δεν θα αντέξει στο χρόνο. Η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία είναι ένα πλαίσιο το οποίο έχει χωριστικά χαρακτηριστικά και στοχεύει στην λειτουργία μιας νέας κατάστασης πραγμάτων, που θα αναδεικνύει το διαχωρισμό στη βάση της εθνικής προέλευσης. Είναι προφανές πως αυτό θα παράγει εθνικισμό και θα γεννά συγκρούσεις.

Η ανατροπή αυτού του πλαισίου συζήτησης, το οποίο αποτελούσε έκπαλαι επιδίωξη της Τουρκίας για έλεγχο της Κύπρου, μπορεί να γίνει όταν ως ελληνική πλευρά απαλλαχθούμε από φοβικά σύνδρομα και ταμπού ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε μια αδιέξοδη πορεία συζητήσεων, που κρατούν 45 συν χρόνια. Η διαμόρφωση μιας νέας στρατηγικής δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα, αλλά είναι επείγον να γίνει καθώς διαφορετικά δεν θα προλάβουμε να αποτρέψουμε τους τουρκικούς σχεδιασμούς ( αναβάθμιση ενσωμάτωση, ταβαϊνοποίηση ή προσάρτηση).

Τα πλεονεκτήματα της Κύπρου

Η νέα στρατηγική θα πρέπει να αξιοποιήσει τα εργαλεία πολιτικής που έχει αποκτήσει η Λευκωσία από το 1974 και εντεύθεν, εξισορροπώντας τη στρατιωτική ήττα:

1. Πρώτο, τη διατήρηση του αναγνωρισμένου κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά τις υπονομεύσεις από την Τουρκία καθώς κι άλλους διεθνείς παράγοντες.
2. Δεύτερο, η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
3. Τρίτο, η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ και η εμπλοκή διεθνών κολοσσών που δραστηριοποιούνται στα θέματα Ενέργειας.

Οι τρεις αυτοί βασικοί άξονες αποτελούν τα πλεονεκτήματα που απέκτησε η Κυπριακή Δημοκρατία και τα οποία παράγουν στρατηγική υπεραξία. Αυτούς θα πρέπει να αξιοποιήσουμε για να διαμορφωθεί μια νέα στρατηγική στο Κυπριακό. Αυτοί οι άξονες πρέπει απαραιτήτως να καθορίσουν και το περιεχόμενο μιας συμφωνίας στο Κυπριακό.

Η αδυναμία αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων αυτών οδηγεί σε μίζερες και αδιέξοδες πορείες. Τα πλεονεκτήματα μπορούν να αξιοποιηθούν για να προσδιορίσουν και το περιεχόμενο μιας συμφωνίας με τα αυτονόητα αυτά που ισχύουν σε όλα τα δημοκρατικά κράτη. «Βάσει λοιπόν ποιας ηθικής και βάσει ποιού δικαίου, ποιου δημοκρατικού δικαιώματος και ποιας λογικής μπορεί μια μειονότητα της τάξης του 18%, που ήταν διασκορπισμένη σε ολόκληρη την Κύπρο, να διεκδικεί την ανακήρυξή της δια πυρός και σιδήρου σε ηγεμονική κοινότητα ενός νέου τουρκοκυπριακού κράτους, την ίδια στιγμή που η τουρκική άρχουσα τάξη αρνείται και αυτή την ύπαρξη πλέον των 15.000.000 Κούρδων, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού στη ΝΑ Μικρά Ασία; (Λουκάς Αξελός, Κύπρος η ανοικτή πληγή του Ελληνισμού, εκδόσεις Στοχαστής, σελίδα 94).

Βαθμηδόν η Άγκυρα κατάφερε να δημιουργήσει διεθνώς την εικόνα πως στα κατεχόμενα υπάρχει μια διοίκηση των Τουρκοκυπρίων, στην οποία λειτουργούν «θεσμοί». Όταν για παράδειγμα η Κυπριακή Δημοκρατία συζητά με τον κατοχικό ηγέτη άνοιγμα διόδων, την εγκατάσταση οδοφραγμάτων, που παραπέμπουν αυτές οι συζητήσεις;

Σημειώνεται συναφώς πως στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων έχουν ξεκινήσει συζητήσεις της Κομισιόν με το κατοχικό καθεστώς για την εναρμόνιση με το κοινοτικό κεκτημένο, στις νομοθεσίες και τις εν γένει λειτουργίες του ψευδοκράτους. Παρά τις ενστάσεις που προβάλλονται κατά καιρούς από τη Λευκωσία, η δομή των συζητήσεων στα πλαίσια του δικοινοτικού διαλόγου, μεταξύ των δυο κοινοτήτων, οδηγούν τη μετεξέλιξη δυο οντοτήτων.

Εδραίωση τουρκικού αφηγήματος

Η ελληνική πλευρά στην Κύπρο κάνει λόγο για μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι Τούρκοι για μετεξέλιξη του ψευδοκράτους. Όμως, η Πενταμερής «Διάσκεψη για την Κύπρο», σε Γενεύη και Κραν Μοντάνα, άφησαν εκτός νυμφώνος την Κυπριακή Δημοκρατία όπως άλλωστε δείχνουν ακόμα και οι ανακοινώσεις των Ηνωμένων Εθνών που ήταν και οι οργανωτές της Διάσκεψης και οι παρέχοντες “καλές υπηρεσίες”.

Για την Τουρκία, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι “εκλιπούσα”. Από το 1974 και εντεύθεν η τουρκική πλευρά εδραιώνει το δικό της αφήγημα. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να τεθεί εκτός της μεγάλης εικόνας και όλος ο κόσμος στρουθοκαμηλίζει ότι το πρόβλημα στην Κύπρο είναι μια εσωτερική διαμάχη μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και ότι, όταν συμφωνήσουν μεταξύ τους, τότε το πρόβλημα θα λυθεί.

Ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας είναι η παγίωση των κατοχικών δεδομένων και διά μιας συμφωνίας ο στρατηγικός έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου και μέσω αυτής, της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου. Αυτός ο σχεδιασμός μπορεί να ανατραπεί, φτάνει να προσπαθήσουμε.

Η πεπατημένη, είναι η εύκολη οδός, καθώς δεν ταράζει τα νερά, ούτε και την γραμμή Αττίλα, ή την κατοχή, αλλά είναι αδιέξοδη. Υπάρχει η αντίληψη πως οτιδήποτε ταράζει τα νερά οδηγεί στη διχοτόμηση. Στη διχοτόμηση οδηγεί η πεπατημένη. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος Νίκος Κοτζιάς, που είχε βάλει στην ατζέντα του Κυπριακού την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση των στρατευμάτων, απαντώντας στους επικριτές του είχε πει τα εξής:

«Το να επιμένεις στην κατάργηση των εγγυήσεων και την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής είναι εθνικισμός ενώ είναι σύγχρονος ευρωπαϊσμός η κατοχή από την Τουρκία ευρωπαϊκών εδαφών; Είπε πως κατηγορούν την πατριωτική αριστερά για εθνικισμό, αυτοί οι ίδιοι είναι φορείς του εθνικισμού της άλλης πλευράς». (ομιλία στη Θεσσαλονίκη, 23 Νοεμβρίου 2016).