Το στρίμωγμα του Ερντογάν και οι διερευνητικές

Με τον αέρα της ελληνογαλλικής στρατηγικής συμφωνίας και το στρίμωγμα του Ερντογάν από τον Μπάιντεν προσέρχεται η Αθήνα στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία. Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος πηγαίνει ακόμη πιο κοντά στη Μόσχα, προαναγγέλλοντας νέες αμυντικές συνεργασίες, ενώ ο Μητσοτάκης του στέλνει το μήνυμα ότι δεν θα μπει σε «κούρσα εξοπλισμών».

Ο νέος γύρος διερευνητικών επαφών με την Τουρκία ανακοινώθηκε σήμερα από τα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών και είναι προγραμματισμένος για την Τετάρτη 6 Οκτωβρίου στην Άγκυρα. Η Αθήνα δεν περιμένει και πολλά από αυτόν τον νέο γύρο συνομιλιών, εκτιμά ωστόσο, ότι γίνεται ένα βήμα για τη βελτίωση του κλίματος στις σχέσεις των δύο χωρών.

Έξι μήνες άλλωστε, μετά την τελευταία συνάντηση που έγινε στην Αθήνα, η Τουρκία δεν έχει παραιτηθεί από την επιθετική ρητορική της, ενώ συνεχίζει τις προκλήσεις σε όλα τα πεδία. Οι υπερπτήσεις στο Αιγαίο συνεχίζονται, όπως και οι προκλητικές και παράνομες navtex στην Ανατολική Μεσόγειο. Προκλητικές είναι οι αντιδράσεις της Άγκυρας και στα μέτρα που παίρνει η ελληνική κυβέρνηση στο Έβρο για την φύλαξη των συνόρων από ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές, όπως και οι απόπειρές της να παρέμβει σε ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.

Με άλλον αέρα η Αθήνα

Η Αθήνα ξεκαθαρίζει, πάντως, για άλλη μία φορά, ότι οι διμερείς επαφές με την Άγκυρα αφορούν μόνον την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, δηλαδή τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Από την πλευρά της η Τουρκία, σύμφωνα με την πάγια τακτική της, επιχειρεί να ανοίξει την ατζέντα, προσθέτοντας τις παράνομες και παράλογες αξιώσεις της, που απορρέουν μόνον από την δική της ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συμβάσεων.

Η σημαντικότερη εξέλιξη, ωστόσο, είναι ότι αυτός ο νέος γύρος των διερευνητικών επαφών γίνεται στον απόηχο της ελληνογαλλικής στρατηγικής συμφωνίας. Μια συμφωνία, η οποία εκτός από την προμήθεια των γαλλικών φρεγατών  Belharra, προβλέπει και την στρατιωτική εμπλοκή, εάν τα δύο μέρη «διαπιστώσουν από κοινού ότι μία ένοπλη επίθεση λαμβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο». Το ελληνογαλλικό Σύμφωνο, ωστόσο, όπως τουλάχιστον καταγγέλλει ο ΣΥΡΙΖΑ, αφήνει εκτός Αμυντικής Συμφωνίας τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες που ορίζονται από το Διεθνές Δίκαιο. Τη μόνη δηλαδή διαφορά με την Τουρκία που επισήμως δέχεται η ελληνική κυβέρνηση.

Η Άγκυρα δείχνει, πάντως, να φεύγει πλέον από το αρχικό μούδιασμα που προκάλεσε η ανακοίνωση αυτής της συμφωνίας και να αναζητεί περαιτέρω στηρίγματα στη Μόσχα. Η συνάντηση του Ερντογάν με τον Πούτιν είχε βέβαια ανακοινωθεί πριν γίνει γνωστή η ελληνογαλλική συμφωνία. Στις δηλώσεις του όμως, μετά την συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε, μονομερώς για την ώρα, μέχρι και διαστημική συμφωνία με τη Ρωσία.

Η “μοναξιά” του Ερντογάν

Ο Ερντογάν πήγε άλλωστε στη Μόσχα, μετά την “πόρτα” που του έριξε ο Μπάιντεν κατά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο “σουλτάνος” ευελπιστούσε σε μια πρόσκληση στην Ουάσιγκτων, ο Μπάιντεν όμως, λόγω και των εξελίξεων στο “μέτωπο” Ινδικού-Ειρηνικού (συμφωνία AUKUS με Αυστραλία και Ηνωμένο Βασίλειο), είχε άλλες προτεραιότητες.

Παραλλήλως προχώρησε όμως σήμερα και στην πρώτη επίσημη αντίδραση για την ελληνογαλλική συμφωνία, με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών να κατηγορεί την Ελλάδα για «μαξιμαλιστικές θέσεις» σε ό,τι αφορά στις θαλάσσιες ζώνες και τον εναέριο χώρο και να ισχυρίζεται ουσιαστικά ότι “τα ελληνικά δίκαια” είναι αντίθετα με το διεθνές δίκαιο.

Ειδικά για την ελληνογαλλική συμφωνία, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών έκανε λόγο για «μάταιες προσπάθειες». Υποστήριξε μάλιστα, ότι αυτές οι εξελίξεις «θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο την αποφασιστικότητα» της Τουρκίας στο να «προστατεύσει τα δικαιώματά της, αλλά και τα δικαιώματα της ΤΔΒΚ στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο».

Κατηγόρησε τέλος την Ελλάδα ότι επιλέγει την πολιτική των εξοπλισμών, αντί για την συνεργασία. Λίγες ώρες νωρίτερα, ωστόσο, ο Ερντογάν είχε μιλήσει για νέες συνεργασίες με τη Ρωσία που αφορούν αεροσκάφη, πλοία και υποβρύχια, αλλά μάλλον “κατάπιε” τη νέα παραγγελία S-400, καθώς δεν έκανε καμία ευθεία αναφορά, μετά τις αμερικανικές απειλές για νέες κυρώσεις. Ο Μητσοτάκης πάντως του έστειλε το μήνυμα, ότι δεν προτίθεται να μπει σε μια «κούρσα εξοπλισμών».

Επίσης, ο  Ερντογάν προχώρησε σε ακόμα μια προκλητική δήλωση, επικαλούμενος το έμβλημα του Βυζαντίου, δηλαδή τον δικέφαλο αετό, τον οποίο χαρακτήρισε ως τουρκικό σύμβολο. Όπως υποστήριξε, το έμβλημα, το οποίο χαρακτήρισε «τουρκική κληρονομιά», κοιτά τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή, όπως κι η χώρα του.