Τουρκική πίεση με όπλο τη νεκρή ζώνη και τις ε/κ περιουσίες

Ο πρώτος άξονας είναι οι συνεχείς και συστηματικές παραβιάσεις στη νεκρή ζώνη και ο δεύτερος αφορά τις μεθοδεύσεις που γίνονται με τις ελληνοκυπριακές περιουσίες. Οι τουρκικές κινήσεις παρακολουθούνται από κοντά από την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία και λαμβάνει αποτρεπτικά μέτρα και για τις δυο δράσεις της κατοχικής πλευράς.

Στη νεκρή ζώνη συνεχίζονται οι τουρκικές κινήσεις, με προέλαση του κατοχικού στρατού εντός της περιοχής. Τούτο γίνεται σε όλο το μήκος της γραμμής καταπαύσεως του πυρός και όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, η τακτική της Άγκυρας είναι να καταλάβει έδαφος και να συντηρεί κλίμα έντασης. Τούτη η τακτική, εκτιμά η τουρκική πλευρά, θέτει υπό συνεχή πίεση την Κυπριακή Δημοκρατία. Κι αυτό γιατί αφορά κατάληψη εδαφών και προέλαση στρατιωτικά του τουρκικού κατοχικού στρατού.

Παράλληλα, δημιουργείται και μια ανησυχία στους κατοίκους, που διαμένουν σε περιοχές που γειτνιάζουν με τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός. Σημειώνεται συναφώς ότι στο θέμα αυτό τα Ηνωμένα Έθνη δεν λειτουργούν με βάση τις υποχρεώσεις τους αλλά με τη λογική των “ίσων αποστάσεων”.

Η τακτική στο περιουσιακό

Στο περιουσιακό, η κατοχική πλευρά προωθεί σχέδιο ενθάρρυνσης Ελληνοκυπρίων να προσφύγουν στη λεγόμενη Επιτροπή Αποζημιώσεων, ώστε βαθμηδόν να περάσουν τις περιουσίες στα χέρια τους. Τούτο εντείνεται ιδιαίτερα αυτή την περίοδο και μετά τη σύλληψη του Τουρκοκύπριου δικηγόρου στη Ρώμη για σφετερισμό ελληνοκυπριακών περιουσιών. Πρόκειται για μια στρατηγική που ακολουθήθηκε από την περίοδο του Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος πρόταξε την πολιτική των αποζημιώσεων και της ανταλλαγής.

Σε σχέση με το τελευταίο, δεν θα πρέπει να θεωρείται τυχαίο το γεγονός ότι μετά την εισβολή, οι Τουρκοκύπριοι που μεταφέρθηκαν στις υπό κατοχή περιοχές, υποχρεώνονταν – για να πάρουν ελληνοκυπριακή περιουσία στα κατεχόμενα – να παραδώσουν στο κατοχικό καθεστώς το πιστοποιητικό ιδιοκτησίας που είχαν στις ελεύθερες περιοχές. Αυτό το «διαδικαστικό» ζήτημα αφορούσε την προοπτική της ανταλλαγής.

Σήμερα, η κατοχική πλευρά προωθεί τις υποθέσεις στην λεγόμενη επιτροπή με προτεραιότητα εκείνες τις αιτήσεις, που αφορούν την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου. Προ ημερών η πρόεδρος της “Επιτροπής Ακίνητων Περιουσιών” στα κατεχόμενα, Νοβμπέρ Φερίτ Βετζχί, αναφέρθηκε σε 506 αιτήσεις για την περίκλειστη Αμμόχωστο. Μάλιστα παρουσιάζοντας στοιχεία ανέφερε πως «μέχρι της 29 Ιανουαρίου 2024 έχουν υποβληθεί 7,842 αιτήσεις και ολοκληρώθηκαν οι 1,502 από αυτές. Η Επιτροπή μέχρι τώρα αποφάσισε αποζημίωση 422 εκατομμυρίων 109 χιλιάδων 211 στερλινών. Επιπλέον, για 5 αιτήσεις αποφασίστηκε επιστροφή, για 2 αιτήσεις ανταλλαγή και αποζημίωση και για 8 αιτήσεις επιστροφή και αποζημίωση. Για 1 αίτηση αποφασίστηκε επιστροφή μετά τη λύση και για 1 αίτηση μερική επιστροφή. Και 10 αιτήσεις ολοκληρώθηκαν με εξεύρεση του Ελληνοκύπριου ιδιοκτήτη της περιουσίας που βρίσκεται υπό ενοικίαση στο πλαίσιο του νόμου 13/2008, συμφωνίας μέσω της ΕΑΠ και πώλησης. […]».

Δεν αναφέρθηκε σε πόσους δόθηκαν λεφτά στα πλαίσια αποζημιώσεων, μίλησε μόνο για αποφάσεις. Κι αυτό έχει να κάνει με την οικονομική διάσταση, που είναι πολύ σημαντική. Κι αυτό γιατί παρελθόν η Τουρκία “έκοψε” τη χρηματοδότηση της “επιτροπής”. Ωστόσο, πρόσφατα φαίνεται πως η κατοχική δύναμη αποφάσισε να δώσει χρήματα στην “επιτροπή”, παράλληλα, όμως, υποδεικνύει πως θα πρέπει το κατοχικό καθεστώς να βρει πόρους χρηματοδότησης. Είχε δε προταθεί να μπει 6% σε κάθε πράξη αγοραπωλησίας, ως φόρος ανάπτυξης. Σημειώνεται ότι στο θέμα του σφετερισμού ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα το υπουργείο Εξωτερικών έχει ετοιμάσει μέτρα, που θα προωθούν σύντομα.

Και η διπλωματία

Σε αυτή τη φάση κι ενώ στα κατεχόμενα η τουρκική πλευρά επιχειρεί την επιβολή τετελεσμένων, μεταξύ των οποίων και τα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, υπάρχει και διπλωματική κινητικότητα. Τούτο, οφείλεται στο διορισμό της απεσταλμένης των Ηνωμένων Εθνών και η έναρξη του πρώτου κύκλου των επαφών της. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως στον πρώτο γύρο των επαφών της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρίας Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, ούτε η ίδια ούτε και οι συνομιλητές της άνοιξαν τα χαρτιά τους. Κανένα “άνοιγμα” δεν έγινε, αν και ένα κάποιος ανέλυε τα όσα καταγράφηκαν, η Λευκωσία ήταν η μόνη που έδειξε διάθεση για συζήτηση, που θα οδηγούσε προς τα εμπρός την προσπάθεια. Το γεγονός ότι δεν υπήρξαν ενδείξεις για το επόμενο βήμα θεωρείται φυσικό και αναμενόμενο, καθώς είναι η αρχή.

Πάντως, στην γραπτή δήλωση της που εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή, η κ. Ολγκίν έκανε διαπιστώσεις που δεν κομίζουν οτιδήποτε το καινούργιο. Μάλλον οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα είναι “ένα από τα ίδια”. Κάνει λόγο για έλλειψη εμπιστοσύνης και τούτο προφανώς παραπέμπει στην αξιοποίηση από μέρους του ΟΗΕ του εργαλείου των ΜΟΕ. Ένα εργαλείο που προτάσσεται όταν δεν μπορεί να προχωρήσει η ουσία. Κι όταν δεν θέλει ο ΟΗΕ να ενοχλήσει την τουρκική πλευρά.

Αν και επιχειρείται, λοιπόν, να αναδειχθεί το θέμα της εμπιστοσύνης, είναι σαφές πως με τούτο τον τρόπο υποβαθμίζονται οι δυσκολίες. Το ζητούμενο για να προχωρήσει η διαδικασία είναι να τεθεί εκτός συζήτησης η τουρκική αξίωση για αναγνώριση εκ προοιμίου, κυριαρχικής ισότητας. Αν και αυτή η αξίωση, αναγνώριση δηλαδή της αποσχιστικής οντότητας, δεν μπορεί να συζητείται από το διεθνή παράγοντα, φαίνεται πως έχουν ξεκινήσει να διαμορφώνονται κάποιες ιδέες, που θα ικανοποιήσουν σε μεγάλο βαθμό την κατοχική πλευρά. Οι “πατεράδες” είναι γνωστοί ενώ έχει ξεκινήσει και στο εσωτερικό από κάποιους η προσπάθεια να τετραγωνιστεί ο κύκλος. Και σε αυτό το θέμα!