Γιατί δεν παρέστη ο Σι στο δείπνο Πούτιν – Δήλωση-έκπληξη Ερντογάν για Άσαντ

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεν παρέστη σε ένα δείπνο με τους ηγέτες 11 χωρών που μετέχουν στην διάσκεψη Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης. Κυβερνητικός αξιωματούχος του Ουζμπεκιστάν (όπου γίνεται η διάσκεψη) που μίλησε στο Reuters, δήλωσε πως ο Κινέζος πρόεδρος ακολουθεί αυστηρό πρωτόκολλο για τον COVID-19. Η δεύτη είδηση ήρθε από την δήλωση-έκπληξη του Ερντογάν για τον Σύρο πρόεδρο Άσαντ.

Ο Κινέζος πρόεδρος πραγματοποιεί την πρώτη επίσκεψή του στο εξωτερικό από την έναρξη της πανδημίας (να σημειωθεί πως ακόμα πόλεις της Κίνας είναι σε lockdown) και λαμβάνει μέρος στην διάσκεψη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης, εντός του οποίου, έχουν ηγετικό ρόλο η Κίνα και η Ρωσία. Η διάσκεψη αυτή, πραγματοποιείται στην πόλη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν.

Ωστόσο, ο ίδιος απουσίασε και από τις ομαδικές φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν αργά χθες το βράδυ, όταν οι ηγέτες των χωρών της συνόδου, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήγαν στο δείπνο. Η κινεζική αντιπροσωπεία φέρεται να επικαλέστηκε και πάλι την πολιτική που εφαρμόζει για την COVID-19, δικαιολογώντας την απουσία του προέδρου Σι, την απουσία του οποίου δεν σχολιάσει το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.

Δήλωση έκπληξη από Ερντογάν

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με δημοσίευμα της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Hurriyet, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε πως θα συναντούσε τον Σύρο ομόλογο του Μπασάρ Αλ Άσαντ, αν αυτός βρισκόταν στη σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Πριν από το δημοσίευμα, τέσσερις πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών είχε πολλαπλές συναντήσεις με τον Σύρο ομόλογό του στη Δαμασκό τις τελευταίες εβδομάδες, μια ένδειξη των ρωσικών προσπαθειών για αναθέρμανση των σχέσεων ανάμεσα στις χώρες που υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στο συριακό πόλεμο.

Ο αρθρογράφος της Hurriyet Αμπντουλκαντίρ Σελβί έγραψε ότι ο Ερντογάν έκανε τα σχόλια αυτά για τον Άσαντ σε συνεδρίαση του κυβερνώντος κόμματός του ΑΚΡ, η οποία διεξήχθη την Δευτέρα κεκλεισμένων των θυρών. «Μακάρι να είχε έρθει ο Άσαντ στο Ουζμπεκιστάν, θα του είχα μιλήσει. Αλλά δεν μπορεί να πάει εκεί», φέρεται να δήλωσε ο Ερντογάν, σύμφωνα με τον Σελβί στη συνεδρίαση του κόμματός του.

Τυχόν εξομάλυνση στις σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και την Δαμασκό θα διαφοροποιούσε τον πόλεμο στη Συρία που μετράει πάνω από μια δεκαετία. Η τουρκική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση των θέσεων των Σύρων ανταρτών στο Ιντλίμπ τα τελευταία μεγάλης έκτασης εδάφη που διατηρούν υπό τον έλεγχό τους οι αντάρτες μετά την ήττα των δυνάμεών τους από τον Άσαντ και τους συμμάχους του, Ρωσία και Ιράν. Την ίδια στιγμή ο Ερντογάν πασχίζει να εξασφαλίσει την ανοχή των ΗΠΑ, της Ρωσίας και άλλων περιφερειακών δυνάμεων, για μία νέα τουρκική εισβολή στην Συρία, εις βάρος των Κούρδων του YPG, οι οποίοι όμως διατηρού επαφές και με την κυβέρνηση Άσαντ.

“Ανησυχίες” για την Ουκρανία

Κατά τη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη ο Πούτιν και ο Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε πως κατανοεί το γεγονός ότι ο ομόλογός του έχει ερωτήσεις σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία. «Καταλαβαίνουμε τα ερωτήματά σας και τις ανησυχίες σας. Θα εξηγήσουμε λεπτομερώς τη θέση μας πάνω σε αυτό το ζήτημα, αν και έχουμε μιλήσει για αυτό στο παρελθόν», είπε.

This is remarkable. Xi is not supporting Putin. No weapons, no ammo, no chips, no real words of solidarity. Just a willingness to buy Russian energy at very discounted prices. https://t.co/dk7fZcgL5l

— Michael McFaul (@McFaul) September 15, 2022

Ο Πούτιν πρόσθεσε ότι «η Ρωσία εκτιμά την ισορροπημένη στάση της Κίνας στην ουκρανική κρίση». Ο Σι Τζινπίνγκ απάντησε ότι «η Κίνα είναι διατεθειμένη να εργαστεί με την Ρωσία για να αναλάβει τις ευθύνες της ως μεγάλης δύναμης, να διαδραματίσει ρόλο πρώτου μεγέθους και για να εισαγάγει σταθερότητα και θετική ενέργεια σε έναν κόσμο κυριαρχείται από χάος».

Η τοποθέτηση του Βλαντίμιρ Πούτιν υπονοεί ότι το Πεκίνο ανησυχεί για την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς μάλιστα καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες η υποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων σε σημεία στη βορειοανατολική Ουκρανία, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιδράσεις την ίδια την Ρωσία. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε αργότερα στους δημοσιογράφους ότι οι συνομιλίες ήταν εξαιρετικές και ότι «δεν υπάρχουν καθόλου αποκλίσεις» μεταξύ των δύο μερών.

Σε δηλώσεις του ο Κινέζος πρόεδρος ανέφερε πως «οι προσπάθειες δημιουργίας ενός μονοπολικού κόσμου έχουν πρόσφατα λάβει μια απολύτως άσχημη μορφή και είναι απολύτως απαράδεκτες για τη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών στον πλανήτη». Παράλληλα, ο Ρώσος πρόεδρος πήρε θέση και στο ζήτημα της Ταϊβάν, σημειώνοντας ότι η Μόσχα «εμμένει σταθερά, στην πράξη, στην αρχή της μίας Κίνας και καταδικάζει τις προκλήσεις των ΗΠΑ και των δορυφόρων τους στα στενά της Ταϊβάν».

Ένταση Κιργιστάν-Τατζικιστάν

Η σύσκεψη επισκιάζεται από την νέα πολεμική ένταση στην Κεντρική Ασία, μεταξύ Κιργιστάν και Τατζικιστάν. Οι αρχές του Κιργιστάν κατήγγειλαν σήμερα πως ο στρατός του Τατζικιστάν εξαπέλυσε πυροβολισμούς κατά συνοριακών φυλακίων, αναφέροντας τουλάχιστον έξι περιστατικά. Την περασμένη Τετάρτη Κιργίζιοι και Τατζίκοι συνοριακοί φρουροί είχαν επίσης ανταλλάξει πυρά.

Tanks are being used in the ongoing fierce clashes between Tajikistan and Kyrgyzstan https://t.co/Z2iTNjUThW pic.twitter.com/q2EUBOoc9r

— Faytuks News Δ (@Faytuks) September 16, 2022

Το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν είναι σύμμαχοι της Ρωσίας και φιλοξενούν ρωσικές στρατιωτικές βάσεις, αλλά οι συγκρούσεις για συνοριακά θέματα είναι συχνές και λίγο έλειψε πέρυσι να οδηγήσουν σε γενικευμένη σύρραξη. Οι πρόεδροι του Κιργιστάν, Σαντίρ Τζαπάροφ και του Τατζικιστάν, Εμομάλι Ραχμόν συμμετέχουν στην διάσκεψη Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης και μάλιστα φωτογραφήθηκαν από κοινού στην ομαδική φωτογραφία την Πέμπτη.

Οι συγκρούσεις για τα κακώς οριοθετημένα σύνορα μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών είναι συχνές, αλλά συνήθως αποκλιμακώνονται γρήγορα, αν και πέρυσι παραλίγο να οδηγήσουν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Η Ρωσία προέτρεψε για κατάπαυση των εχθροπραξιών και για αποκλιμάκωση.