H κληρονομιά του Τραμπ στοιχειώνει το πείραμα του Νέου Κόσμου

Έξι μήνες πριν είχα γράψει δύο άρθρα για τον Νέο Κόσμο και την κατάσταση που αντιμετωπίζει ο Δυτικός άνθρωπος με τα δημιουργηματά του. Σήμερα πέραν από το φυλετικό πρόβλημα έχουμε μπροστά μας αυτό που είχα πει: «Ο Δυτικός κόσμος είναι ένα βήμα πριν το τρελοκομείο ή τον αυτοχειριασμό του».

Η αναφορά στο τρελοκομείο είναι μια παρομοίωση της αστάθειας, σύγχυσης και αδυναμίας λήψεως αποφάσεων που διακατέχει τις δυτικές ηγεσίες και μάζες. Η κατάληξη μιας συνεχούς, ανεξέλεγκτης αδυναμίας να παρθούν διαχειρίσιμες αποφάσεις και να γίνουν αποδεκτέs μη-σχετιστικιστικές ηθικές αρχές θα οδηγήσει –μάλλον έχει ήδη γίνει– μοιραία στην παρακμή του Δυτικού τρόπου ζωής και αξιών.

Στις ΗΠΑ μετά τις φυλετικές ταραχές του καλοκαιριού είχαμε μια επεισοδιακή εκλογική αναμέτρηση, μια βλακώδη προσπάθεια να αμφισβητηθεί η νομιμότητα του αποτελέσματος και η βίαιη διαμαρτυρία κατά της απόφασης, να ανακηρυχθεί νέος πρόεδρος ο Τζο Μπάιντεν. Τα γεγονότα αυτά, έφεραν στο φως τους δαίμονες που ελλοχεύουν, όταν οι πολιτικές αντιπαραθέσεις ξεφύγουν από τον έλεγχο της κοινής λογικής και τη βάσανο της αλήθειας.

Το 1991 μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, ένα εξωγενές γεγονός ως προς τις ΗΠΑ, ακούστηκε η άποψη πως ήρθε “Το τέλος της Ιστορίας” από τον F. Fukuyama, διαπρεπή καθηγητή και μαθητή του Huntington. Η πρόταση αυτή γελοιοποιήθηκε αρκούντως ώστε να καταλήξει ως παράδειγμα προς αποφυγήν για τέτοιες γενικότητες που ονομάζονται μετά-αλήθειες. Η μετά-αλήθεια του Fukuyama γελοιοποιήθηκε αλλά δυστυχώς οι μετά-αλήθειες των πολιτικών των άκρων, έγιναν δάσος που θα πνίξει τη δημοκρατία.

Πολλοί στις ΗΠΑ πήραν στα σοβαρά πως η ιστορία τελείωσε και πως τις όποιες διαφορές μεταξύ κρατών ή εντός τους, οι ΗΠΑ μπορούσαν να λύσουν με υψιπετείς ηθικολογίες και χρήση της ισχύος τους.Η ιδεολογία της ελευθερίας και της φιλελεύθερης οικονομίας μετετράπει σε θεολογικού περιεχομένου ιδεολόγημα, το οποίο άρχισε να προβάλλεται ως η νέα χιλιετία του παραδείσου επί της γης, όπως είχε προβληθεί ο σοβιετικός μαρξισμός τις προηγούμενες δεκαετίες.

Επεμβάσεις και πόλεμοι

Μετά το χτύπημα της 11/9. Από εκεί και πέρα η ορμή της ρήσης του Fukuyama παρέσυρε τις ΗΠΑ στις επεμβάσεις στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Στη συνέχεια στη Λιβύη, τη Συρία, στον πόλεμο στην Υεμένη, στο Ιράν, στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας και στον Ειρηνικό σε κινήσεις περιορισμού της Κίνας. Η καταστροφή της ΕΣΣΔ είχε μετατραπεί σε μια χυδαία αντίληψη δυνάμεως. Η Αμερική είχε μετατραπεί σε ένα κράτος το οποίο προσπαθούσε να κυριαρχήσει σε όλο τον πλανήτη με ένοπλες παρεμβάσεις και στρατιωτικές βάσεις.

Όμως, όλη αυτή η εξάπλωση της ισχύος των ΗΠΑ παγκοσμίως είχε τραγικά και άμεσα καταστροφικά αποτελέσματα στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Η αμερικανική οικονομία ομνύοντας στην παγκοσμιοποίηση επένδυε σε όλες τις ανερχόμενες οικονομίες και κυρίως στην Κίνα, αλλά όχι στις ΗΠΑ. Η οικονομία άρχισε να συρρικνούται δίχως επενδύσεις στις υποδομές, δίχως δουλειές με ένα ικανοποιητικό εισόδημα και με το χρηματιστήριο να αποτελεί τον κύριο μοχλό της οικονομίας. Η φούσκα έσκασε το 2007 και από τότε τίποτα δεν πήγε πια καλά ούτε στην οικονομία, ούτε στις επεμβάσεις.

Οι πόλεμοι δεν γίνονται εν κενώ αλλά έχουν ηθικές και πολιτισμικές διαστάσεις. Οι σκοτωμοί αμάχων, οι δολοφονίες, οι αγριότητες κατά ενός αόρατου εχθρού όπως η τρομοκρατία, η χρήση κάθε μέσου για την εξωτερική και εσωτερική ασφάλεια υπέσκαψαν τα ηθικά και πολιτιστικά θεμέλια μιας αυτοκρατορίας η οποία νόμιζε πως μπορούσε να επιβάλει σε έναν κόσμο 7.7 δισεκατομμυρίων τις θελήσεις της και τις αξίες της.

Στο εσωτερικό των ΗΠΑ μεταπολεμικά υπήρχαν τρία κοινωνικά κινήματα, το φεμινιστικό το οποίο ήταν πάντα ισχυρό αλλά με εξάρσεις και ηρεμίες, το κίνημα των Αφρό-Αμερικανών από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 και ένα αντιπολεμικό κίνημα το οποίο ξεκινούσε από τους απομονωτιστές πριν από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αντιπολεμικό κίνημα έφτασε στο απόγειο του με τον πόλεμο του Βιετνάμ και έχασε την ορμή του, όταν ο Νίξον μετέτρεψε τον αμερικανικό στρατό σε μισθοφορικό.

Τα αμερικανικά κινήματα

Το κίνημα για τα δικαιώματα των μαύρων πέρασε κι αυτό από πολλές φάσεις. Από την ηθική καταδίκη του ρατσισμού από τον Martin Luther King, έως τον ένοπλο ακτιβισμό από τους Μαύρους Πάνθηρες και το Έθνος του Ισλάμ. Τέλος το φεμινιστικό κίνημα για την ισότητα των δύο φύλων εξελίχθη σε ένα αγώνα για το δικαίωμα στην άμβλωση κάτι το οποίο επετεύχθη με την απόφαση Roe vrs Wade.

Σήμερα, το αντιπολεμικό κίνημα είναι ασήμαντο, το φεμινιστικό κίνημα πήρε τον μανδύα του MeToo και τροποποιήθηκε με το ισχυρό κίνημα των ΛΟΑΤ+. Το κίνημα των Αφρό-Αμερικανών πήρε τον μανδύα του Black Lives Matter ενός κινήματος με πολλά ακραία συνθήματα, τα οποία επικεντρώνονται κατά της λευκής κυριαρχίας στην αμερικανική ζωή. Υπήρχε και το κίνημα Occupy Wall Street μετά το οικονομικά κραχ του 2007, αλλά αυτό απορροφήθηκε, διαλύθηκε σε μικρά μαρξιστικά ιδεολογήματα στα άλλα κινήματα.

Και όμως ξαφνικά το κίνημα αυτό ξαναεμφανίστηκε με ένα νέο πρόσωπο, μικροί επενδυτές εναντίον Hedge Funds, στο παράδοξο στη στρατοσφαιρική αύξησης της αξίας της μετοχής του GameStop, μιας σχεδόν πτωχευμένης εταιρείας. Τα κεφάλαια που σόρταραν τη μετοχή έχασαν αρκετά δις και άρχισαν να ζητούν τη βοήθεια της Κεντρικής Τράπεζας. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είχε μάθει από το 2007 πως ήταν πολύ μεγάλο για να αποτύχει.!!!

Με την εμφάνιση Τραμπ αλλά και προηγουμένως υπήρξαν διάφορα κινήματα, ακραία δεξιά έως φασιστικά, λευκής κυριαρχίας, σε πολιτείες του Νότου αλλά και σε μεσοδυτικές και δυτικές. Έτσι επανεμφανίστηκε και το αριστερό-αναρχικό κίνημα Antifa το οποίο όμως υπήρχε και πριν τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και το οποίο βρίσκεται σε βίαιη αντιπαράθεση με τα διάφορα ακραία δεξιά κινήματα.

Όλα αυτά καταδεικνύουν πως η πολιτική ζωή των ΗΠΑ βρίσκεται σε εσωτερική διάλυση. Είναι προφανές πως το σχήμα των δύο πολιτικών κομμάτων που καθορίζουν την πολιτική ισχύ των κοινωνικών δυνάμεων χρειάζονται ανασύσταση. Οι αναλύσεις δείχνουν πως η διακομματική συναίνεση λειτούργησε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αλλά μετά το 1991 έφθινε προς ένα διαρκή ανταγωνισμό.

Νέος Κόσμος και διχασμός

Η άρνηση του Τραμπ να αποδεχθεί την ήττα του και η φήμη, που έχει μετουσιωθεί σε γεγονός, πως οι εκλογές εκλάπησαν με νοθεία, δημιούργησαν ένα κίνημα διαμαρτυρίας που κατέληξε στη βία που είδαμε στο Καπιτώλιο. Η καρδιά της οικονομίας δεν κατελήφθη το 2007, κατελήφθη όμως το Καπιτώλιο για λίγες ώρες και ο Τραμπ κατηγορείται ότι υπέθαλψε και παρότρυνε αυτήν την κατάληψη. Αθωώθηκε από τη Γερουσία αλλά οι εικόνες του Καπιτωλίου στα χέρια ενός οργισμένου όχλου δεν θα σβήσουν ποτέ.

Παρόλο που είναι μυστήριο πως οι δυνάμεις ασφαλείας δεν είχαν οργανωθεί για αυτή την περίπτωση, ενώ κάτι τέτοιο ήταν μάλλον εμφανές από εβδομάδες, η πράξη αυτή πραγματικά απέδειξε πως τριάντα χρόνια μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, ο χρόνος για την αναδιάρθρωση και την βελτίωση της ζωής στις ΗΠΑ πήγε χαμένος. Η επεκτατική πολιτική σε παγκόσμιο επίπεδο και η ιδεοληπτική θεώρηση του κόσμου πως ήρθε το τέλος της ιστορίας και πως το επίλεκτο έθνος οι ΗΠΑ θα οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε μια νέα χιλιετία, απεδείχθησαν άνθρακες.

Ο Νέος Κόσμος ως ευρωπαϊκό πείραμα βρίσκεται σε κίνδυνο να αποτύχει. Η αποτυχία αυτή, η οποία φαίνεται να είναι η φυλετική ειρηνική συμβίωση επιπρόσθετα συνίσταται στην αύξηση των κρουσμάτων απείθειας, αντίδρασης και ενδο-κοινωνικής βίας. Συνεπάγεται αδυναμία λήψης αποφάσεων και εφαρμογής των. Το ομοσπονδιακό σύστημα θα δοκιμαστεί και οι αποφάσεις των δικαστηρίων θα αμφισβητηθούν ευρέως, κάτι που μέχρι τώρα είχε αποφευχθεί.

Κληρονομιά Τραμπ

Όλα αυτά είναι χρήσιμα στα χέρια ακραίων λαϊκιστών, διψασμένων για εξουσία οι οποίοι μπορούν να εμφανιστούν και από τις δύο πλευρές του πολιτικού τόξου. Ο Τραμπ φάνηκε πως είναι τέτοιος. Η γνώμη μου είναι πως αυτή η τοποθέτηση είναι υπερβολική. Ο Τραμπ ήταν ακραία άξεστος και απαίδευτος για τη θέση που κέρδισε. Δεν είχε όμως τη στόφα κάποιου Χίτλερ ή Μουσολίνι.

Έχει όμως υποσκάψει τους θεσμούς και την κοινωνική συνοχή αρκετά, ώστε κάποιος άλλος με άλλα ακραία χαρακτηριστικά να μπορεί να πάρει τη σκυτάλη της αποσάθρωσης των ΗΠΑ. Και αποσάθρωση των ΗΠΑ σημαίνει αποσάθρωση του παγκόσμιου ιστού ασφάλειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιοχή μας και την Ελλάδα. Η προεδρία Μπάιντεν είναι μια ευκαιρία το πείραμα να προχωρήσει η να οπισθοδρομήσει. Στη δεύτερη περίπτωση το πείραμα του Δυτικού ανθρώπου θα έχει αποτύχει.