Κοίτα ποιος μιλάει! – Μάθημα τουρκικής ιστορίας στον Τσαβούσογλου

Στις 27 Ιουλίου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε στην Ισπανίδα ομόλογό του: «Αφού πετάξαμε τους Έλληνες στη θάλασσα, σεβαστήκαμε την ελληνική σημαία, ειδικά ο Κεμάλ Ατατούρκ. Τέτοιο έθνος είμαστε. [Ενώ] οι Έλληνες κάνουν ό,τι τους ταιριάζει, [δηλαδή] καίνε την τουρκική σημαία». Δράττοντας την ευκαιρία που μας δίνουν οι λέξεις “τουρκικό έθνος” και “Ατατούρκ” ας μεταφερθούμε σε αχανή σκαμμένα χωράφια, γεμάτα… ασβέστη στην ανατολική Τουρκία. Εκεί ξεκινάει το σύγχρονο τουρκικό έθνος-κράτος.

Πριν πολλές δεκαετίες, στη θέση που βρίσκεται σήμερα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, καθόταν ο Τεβφίκ Ρουστού Αράς, ο μακροβιότερος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Ο Αράς, είχε προ πολλού προσφέρει στο τουρκικό έθνος. Την περίοδο της αρμενικής γενοκτονίας, ως γιατρός, είχε χρηματίσει Γενικός Επιθεωρητής της Υγειονομικής Υπηρεσίας επιφορτισμένος με την πιο δύσκολη αποστολή που συνοδεύει μια σύγχρονη γενοκτονία: να ξεφορτωθεί τα αναρίθμητα πτώματα. «Το πρόβλημα δεν είναι πως να τους σκοτώσεις αλλά, πως να εξαφανίσεις τα πτώματα…» ήταν ο προβληματισμός ενός διοικητή γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης στην ταινία Νυρεμβέργη του 1961. Ο Αράς, λοιπόν, το είχε καταφέρει είκοσι χρόνια πριν τους Γερμανούς.

Οι οργανωτικές του ικανότητες έκαναν τον Ερυθρό Σταυρό και ξένους ανταποκριτές να φρίξουν από τις μεθόδους του. Είχε δώσει διαταγή, αφού ρίξουν τα πτώματα σε πηγάδια ή τάφρους, στη συνέχεια να τα γεμίσουν με ασβέστη. Μετά θα σφράγιζαν τα πηγάδια με χώμα. Μέσα σε έξι μήνες τα πτώματα των σφαγιασμένων Αρμενίων είχαν εξαφανιστεί από προσώπου γης. O διακεκριμένος Jeremy Hugh Baron είχε δημοσιεύσει το 1999 σχετική έρευνα αναφέροντας τη μέθοδο του Αράς.

Ο δρ. Ρεσίτ Γκαλίπ, ένας παθιασμένος υποστηρικτής του Ατατούρκ, χαρακτήρισε την τουρκική «ανώτερη φυλή» περιγράφοντάς την ως «τον ψηλό, λευκό, με τη λεπτή μύτη, το σωστό χείλος, συχνά γαλανομάτη αλπικής ράτσας», γνωστός για αρετές όπως «ευγένεια, ηρωισμό, και καλλιτεχνικό και κοινωνικό ταλέντο». Ο Γκαλίπ χρημάτισε υπουργός Παιδείας της Τουρκικής Δημοκρατίας to 1933. Πάντως, αν μετρήσουμε τις μύτες των Τούρκων πολιτικών, ειδικά του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, θα είναι δύσκολο να βρούμε λεπτούλες μύτες. Τις μεθόδους του Γκαλίπ θα τις θεωρούσε ηλίθιες ακόμα και ο Ντόναλντ Τραμπ. «Θέλετε απόδειξη ότι είμαστε λευκοί; Κοιτάξτε γύρω σας ο ένας τον άλλον!» έλεγε σε ένα συνέδριο.

Ανάμεσα στους 150 νεαρούς Τούρκους που πήραν υποτροφία για σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου το 1923 ήταν ο Σαντί Ιρμάκ. Ο ίδιος ο Κεμάλ Ατατούρκ του έγραψε πριν αναχωρήσει για τις σπουδές του «Σε στέλνω σαν σπίθα, θα επιστρέψεις σαν φλόγα». Πράγματι έτσι έγινε. Ο Σαντί θα επέστρεφε υπερενθουσιασμένος με τις νέες του “γνώσεις”. Τελειοποίηση του είδους και στειρώσεις ανθρώπων ήταν μέθοδοι που ήρθε σε επαφή ο Σαντίκ στη Γερμανία, γοητεύτηκε και επέστρεψε να προσφέρει στο τουρκικό πανεπιστήμιο.

Όπως έγραψε και ο Τούρκος αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Koç στην Κωνσταντινούπολη Murat Ergin: «Ο Ιρμάκ ποτέ δεν έκρυβε τη γοητεία που του ασκούσαν οι ναζιστικές πολιτικές στείρωσης και εξολόθρευσης, είδε το Ολοκαύτωμα ως πολιτική προέκταση μιας ορθολογικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις φυλετικές προσμίξεις». Σε αυτή την προσωπικότητα οι Τούρκοι προσέφεραν την πρωθυπουργία τη δεκαετία του 1970.

Ο αντιφρονών στρατηγός και οι καλλονές

Φυσικά, όσοι Τούρκοι αντιτάχθηκαν στη ναζιστικοποίηση της Τουρκικής Δημοκρατίας -και δεν ήταν λίγοι- δεν τους βγήκε σε καλό, όπως συνέβη και στη ναζιστική Γερμανία. Ποιοί άραγε γνωρίζουν τον στρατηγό Mehmed Vehib που όταν πληροφορήθηκε τις μαζικές εξοντώσεις των Αρμενίων στην περιοχή του αηδιασμένος συνέταξε αναφορά και εκτέλεσε τους υπεύθυνους.

Ο στρατηγός έφυγε άρον άρον στο εξωτερικό μην έχοντας καμία σχέση με το καθεστώς της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Ζεκί Βελιντί Τογκάν πήγε κόντρα δημοσίως στη θετή κόρη του Κεμάλ Afet İnan και υποστηρίκτρια της λευκής ανωτερότητας των Τούρκων. Φυσικά, αναγκάστηκε και αυτός να βρει καταφύγιο στο εξωτερικό, όπως και σήμερα πολλοί Τούρκοι αντιφρονούντες.

Ο Κεμάλ έστειλε την Afet İnan να κάνει το διδακτορικό της στην Ελβετία, ώστε να μπορέσει οπωσδήποτε να πείσει επιστημονικά ότι οι Τούρκοι ανήκουν στη λευκή φυλή! Μέσα από ψευδοεπιστημονικά πειράματα, αναλύσεις αίματος και άλλα χιτλερικά εργαλεία πίστεψε ότι το κατάφερε. Η μανία του Ατατούρκ να εκμοντερνίσει και να εξευρωπαΐσει τους Τούρκους περνούσε μέσα από τη λευκή υπεροχή και ομορφιά. Μόλις το 1932 η Τουρκάλα καλλονή Keriman Halis Ece επιλέχτηκε ως η Μις Κόσμος ο Ατατούρκ πέταγε από τη χαρά του. «Είμαστε ευχαριστημένοι με τους κριτές [που επέλεξαν αυτό το τουρκόπουλο ως το πιο όμορφο], δείχνοντας ότι η υψηλή ομορφιά της τουρκικής φυλής πάντα προστατεύεται» είχε δηλώσει.

Σε μια εκδήλωση, η Keriman Halis Ece τον πλησίασε, τον φίλησε και μετά χορέψαν. Ο Ατατούρκ τότε της είπε «Ακόμα και αν ξοδεύαμε δισεκατομμύρια, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε την προπαγάνδα που έκανες για εμάς». Περίπου είκοσι χρόνια μετά, το κατεστημένο θα δημιουργούσε άγαλμα αφιερωμένο στη νεότητα πάνω στο πρότυπο της Τουρκάλας Μις Ευρώπη, την Günseli Başar. Το σφρίγος και η ομορφιά του τουρκικού έθνους έπρεπε να προπαγανδιστεί, όπως ακριβώς συνέβαινε και τη δεκαετία του 1930 στη ναζιστική Γερμανία. Οι όμορφες και αψεγάδιαστες Τουρκάλες που κέρδιζαν διαγωνισμούς είχαν ενταχθεί ακριβώς σε αυτή τη ρατσιστική πολιτική της Τουρκικής Δημοκρατίας.

Ευγονική Τουρκική Δημοκρατία

Τα μέλη της Τουρκικής Ανθρωπολογικής Επιθεώρησης μέσω των επιστημονικών τους άρθρων τις δεκαετίες 1920-1930, προσπαθούσαν να ενισχύσουν την Τουρκική Δημοκρατία προβάλλοντας την τουρκική φυλετική ανωτερότητα. «Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης είναι μπάσταρδοι» ενώ οι «Έλληνες και οι Αιγύπτιοι είναι απόγονοι των Τούρκων» διάβαζε κανείς.

Χρησιμοποιούσαν τις ίδιες ευγονικές ανθρωπομετρικές πρακτικές των Γερμανών συγχρόνων τους. Μετρούσαν για παράδειγμα το βάρος ή το ύψος των παιδιών Ελλήνων, Εβραίων, Τούρκων κ.α. και έκαναν συγκρίσεις ώστε να βγάλουν αποτελέσματα που να πιστοποιούν την καλύτερη τουρκική κατασκευή. Οι Τούρκοι κατέληξαν: Τα τουρκόπουλα είναι πιο βαριά, οπότε είναι ανώτερα!

Δεν θα μπορούσε μια τέτοια σύμπτωση ιδεολογημάτων να μην εκθιαστεί από τους ναζιστές. Στα απομνημονεύματά του, ο Albert Speer, ο υπουργός Εξοπλισμών στη ναζιστική Γερμανία, σημείωσε ότι ο Χίτλερ εξέφρασε το θαυμασμό του για την αθωότητα των Μουσουλμάνων Τούρκων. Ο Χίτλερ ευχήθηκε οι Τούρκοι να είχαν κατακτήσει την Ευρώπη και να τη μετέτρεπαν σε ήπειρο του Ισλάμ. To Ισλάμ ταίριαζε γάντι στην ιδιοσυγκρασία του Γερμανού στρατιώτη υποστήριζε ο Χίτλερ.

Σήμερα, οι Εβραίοι δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους όταν γίνεται αναθεωρητική αναφορά στο Ολοκαύτωμα. Η γαλλογερμανική φιλία δεν έθεσε ποτέ ως προϋπόθεση τη λήθη στα ναζιστικά εγκλήματα. Αντίθετα, στην Ελλάδα γίνονται, ειδικά από τη δεκαετία του 1990 προσπάθειες -χρηματοδοτούμενες και από ΕΕ- να γνωρίσει δήθεν το ελληνικό κοινό τον εξωραϊσμένο ΑΛΛΟ, απαλείφοντας όμως τις συνεχόμενες βίαιες ναζιστικές πτυχές του τουρκικού κράτους. Στην ελληνοτουρκική περίπτωση, τα πράγματα κάπως πρέπει να σχετικοποιηθούν και ο Κεμάλ να περάσει ως σύμβολο ελληνοτουρκικής φιλίας. Όταν έχει κάνει τη δουλειά της η “ήπια ισχύς”, έρχεται και η ώρα της πολιτικής, καθώς το έδαφος είναι προετοιμασμένο.

Όλα τα κράτη έχουν ένα εξαιρετικά βίαιο παρελθόν, λιγότερο ή περισσότερο. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, τα πλέον επικίνδυνα είναι εκείνα που δεν παύουν να το εκθειάζουν και εμφανίζονται σήμερα ως δημοκρατικοί συνομιλητές… οριζοντιώνοντας ευθύνες, δικαιώματα και μοιρασιές κόντρα στην ιστορία.