Στα βήματα των Ερυθρών Ταξιαρχιών το ΚΕΕΛΠΝΟ!

Αν οι πρώην υπεύθυνοι του ΚΕΕΛΠΝΟ, που σκαρφίστηκαν την κρυψώνα πίσω από τη γυψοσανίδα, είχαν μελετήσει προσεκτικά την υπόθεση Μόρο, ή τουλάχιστον την ιστορία των Ερυθρών Ταξιαρχιών, θα είχαν αποφύγει αυτό το λάθος. Η μέθοδος της εντοιχισμένης κρύπτης καλυμμένης με γυψοσανίδα χρησιμοποιήθηκε και από την ιταλική τρομοκρατική οργάνωση. Και μάλιστα η ανακάλυψή της αποτελεί ένα από τα πολλά μυστήρια της υπόθεσης Μόρο.

Η κρυψώνα ανακαλύφθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1990 από έναν εργάτη που έκανε εργασίες ανακαίνισης σε διαμέρισμα στη Via Montenevoso του Μιλάνου. Καθώς καθάριζε τον τοίχο, ο οικοδόμος παρατήρησε μια ανωμαλία κάτω από το παράθυρο. Κατάλαβε ότι επρόκειτο για γυψοσανίδα που είχε στερεωθεί με καρφιά. Πίσω της κρυβόταν ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος με τέσσερα όπλα, 65 πυροκροτητές, μια τσάντα με 60 εκατομμύρια λιρέτες σε χαρτονομίσματα εκτός κυκλοφορίας και ένα μεγάλο ντοσιέ γεμάτο φωτοαντίγραφα. Αυτό το τελευταίο ήταν και το πιο σημαντικό εύρημα.

Ήταν 421 σελίδες με το δακτυλογραφημένο κείμενο που είχε γράψει ο πρόεδρος της Χριστιανοδημοκρατίας Άλντο Μόρο στις 55 ημέρες της απαγωγής του, δώδεκα χρόνια πριν την ανακάλυψη της κρύπτης. Κατά την περίοδο της απαγωγής του Μόρο, το 1978, το διαμέρισμα στη Via Montenevoso ήταν γιάφκα των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Οι καραμπινιέροι του αντιτρομοκρατικού σώματος του στρατηγού Κάρλο Αλμπέρτο Ντάλα Κιέζα την είχαν ανακαλύψει λίγους μήνες μετά τη δολοφονία του χριστιανοδημοκράτη πρόεδρου στις 9 Μαΐου 1978.

Αφού παρακολούθησαν για πολλές εβδομάδες το διαμέρισμα, την 1η Οκτωβρίου 1978 εισέβαλαν και συνέλαβαν τους ενοίκους, τρία ηγετικά στελέχη των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Το πιο σημαντικό εύρημα όμως ήταν οι εκατοντάδες σελίδες γραμμένες από τον όμηρο των τρομοκρατών. Από εκείνο το γραπτό, δεν έγιναν γνωστές παρά μόνο καμιά εξηνταριά σελίδες.

Όταν, όμως, δώδεκα χρόνια αργότερα, βρέθηκε και το δακτυλογραφημένο κείμενο, οι δικαστικές αρχές παρέδωσαν στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή έρευνας το πλήρες κείμενο, που οι Ιταλοί δημοσιογράφοι γρήγορα βάπτισαν «Απολογία του Μόρο». Όπως διαπιστώθηκε, κατά τη διάρκεια της ομηρίας του, ο χριστιανοδημοκράτης πολιτικός κατέγραφε σε ένα μπλοκ τις απαντήσεις του σε ερωτήσεις που του έκαναν οι απαγωγείς του. Ερωτήσεις που δεν ήταν γραμμένες αλλά συμπεραίνεται, στη βάση των απαντήσεων, ότι ήταν συνολικά 16.

Πρώτης τάξεως ντοκουμέντα

Μετά την ανακάλυψη της κρύπτης οι εισαγγελείς του Μιλάνου θεώρησαν ότι η εισβολή των καραμπινιέρων το 1978 είχε διακόψει τη διαδικασία δακτυλογράφησης της «Απολογίας του Μόρο». Το πιο σημαντικό, όμως, ήταν ότι στο δακτυλογραφημένο κείμενο της κρύπτης υπήρχαν εκτενείς αναφορές σε θέματα που ήταν παντελώς απόντα από το χειρόγραφο κείμενο που είχαν κατασχέσει οι καραμπινιέροι. Θέματα καθόλου ανώδυνα ή ήσσονος σημασίας: ένα μεγάλο σκάνδαλο που αφορούσε τον χριστιανοδημοκράτη Τζούλιο Αντρεότι, ο οποίος το 1978 ήταν πρωθυπουργός. Ή, ακόμη πιο λεπτό θέμα, η έμμεση αναφορά του Μόρο στη μυστική νατοϊκή στρατιά Stay Behind, πιο γνωστή ως Γκλάντιο.

Η αποκάλυψη ότι η γυψοσανίδα έκρυβε πρώτης τάξεως μυστικά ντοκουμέντα προκάλεσε μεγάλες αναταράξεις. Ο τότε ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Μπετίνο Κράξι εξέφρασε δημοσίως την υποψία ότι τα ντοκουμέντα τα έβαλε στην κρυψώνα «κάποιο χεράκι», υπονοώντας τον πρωθυπουργό Αντρεότι. Ο Κράξι υποψιαζόταν ότι ο πανούργος χριστιανοδημοκράτης, με τον οποίο συγκυβερνούσε, του ετοίμαζε κάποια παγίδα. Ο Αντρεότι του ανταπάντησε λέγοντας ότι πιο πιθανό είναι να τα έβαλε «κάποια χερούκλα», υπονοώντας τον μεγαλόσωμο Κράξι. Τρεις μήνες αργότερα η κυβέρνηση παραιτήθηκε.

Οι τρεις ερυθροταξιαρχίτες που είχαν συλληφθεί στη Via Montenevoso ήταν πεπεισμένοι ότι η κρύπτη είχε βρεθεί ήδη το 1978. Και είχαν καταγγείλει δημοσίως ότι στον κατάλογο των ευρημάτων της γιάφκας απουσίαζαν τα λεφτά και τα όπλα. Πιο συγκεκριμένα, στη δίκη τους είχαν καταγγείλει τον συνταγματάρχη των καραμπινιέρων Ρομπέρτο Αρλάτι, που ήταν επικεφαλής της επιχείρησης για τη σύλληψη τους, ότι έκλεψε τα λεφτά και έκρυψε τα όπλα για να χρησιμοποιήσει για «κάποια προβοκάτσια εναντίον των Ερυθρών Ταξιαρχιών».

Επικίνδυνες οι γυψοσανίδες

Ο ίδιος ο Αρλάτι κατέθεσε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή και αποκάλυψε ότι τα φωτοτυπημένα χειρόγραφα του 1978 είχαν περάσει από την λογοκρισία του συναδέλφου του συνταγματάρχη των καραμπινιέρων Ουμπέρτο Μποναβεντούρα, που εκείνη την περίοδο ήταν ο σύνδεσμος ανάμεσα στην αντιτρομοκρατική υπηρεσία του Ντάλα Κιέζα και την υπηρεσία εσωτερικής ασφαλείας SISDE.

Ο Μποναβεντούρα, σύμφωνα με τον Αρλάτι, πήρε τα γραπτά από τη γιάφκα πριν καταγραφούν από τον εισαγγελέα δήθεν για να τα φωτοτυπήσει, ενώ στην πραγματικότητα αφαίρεσε τις σελίδες με τα πιο λεπτά σημεία. Η χήρα του Μποναβεντούρα μήνυσε τον Αρλάτι, αλλά ο τελευταίος αθωώθηκε: τα λεγόμενα του, αποφάνθηκαν οι δικαστές, είναι αληθινά.

Ο καθηγητής Μιγκέλ Γκοτόρ, που επιμελήθηκε το 2011 μια ογκώδη κριτική έκδοση της «Απολογίας του Μόρο», απέδειξε ότι και το κείμενο που έχουμε στα χέρια μας δεν είναι πλήρες κι ένα μέρος του εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο. Υπάρχουν σελίδες με φράσεις ή και λέξεις που δεν ολοκληρώνονται και που δεν συνεχίζονται στις επόμενες. Το συμπέρασμα του Γκοτόρ επιβεβαίωσε και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Φραντσέσκο Κοσίγκα. Σε συνέντευξή του απέδωσε στην «Απολογία του Μόρο» μια αναφορά στις μεθόδους που χρησιμοποιεί η βρετανική αστυνομία για την καταπολέμηση του IRA στη Βόρεια Ιρλανδία. Στο γνωστό σε εμάς κείμενο όμως δεν υπάρχει καμία αναφορά στην Ιρλανδία.

Συμπέρασμα: οι γυψοσανίδες είναι επικίνδυνες. Πίσω τους κρύβονται ντοκουμέντα και αντικείμενα που δεν θέλουμε να γίνουν γνωστά. Αλλά αργά ή γρήγορα ανακαλύπτονται και τα μυστικά τους παίρνουν μεγάλη δημοσιότητα. Πολύ μεγαλύτερη από μια απλή κατάσχεση σε κάποιο γραφείο, ή στο σκληρό δίσκο ενός υπολογιστή.