RF-4C εναντίον MiG-21 – H άγνωστη αερομαχία ΕΣΣΔ-Ιράν
04/01/2024
Ο Μοχάμεντ Σοκούνια συνέχισε να υπηρετεί στην ιρανική αεροπορία. Το 1982 καταρρίφθηκε από ιρακινό MiG-21 κατά τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Ο Γκενάντι Ελισέεφ το μόνο που κέρδισε… μετά θάνατο ήταν η ανακήρυξή του σε ήρωα της ΕΣΣΔ.
Στις 28 Νοεμβρίου 1973 σημειώθηκε ένα άγνωστο εν πολλοίς περιστατικό στον σοβιετικό εναέριο χώρο στα σύνορα με το Ιράν. Εκείνη την εποχή το Ιράν ανήκε στο δυτικό στρατόπεδο και το έδαφός του αποτελούσε την ιδανική βάση για κατασκοπευτικές πτήσεις στο “μαλακό υπογάστριο” της ΕΣΣΔ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος “Dark Gene” εκτελούντο τακτικά κατασκοπευτικές πτήσεις με αεροσκάφη RF-4 εφοδιασμένα και με ειδικές ακουστικές συσκευές. Εκείνο το πρωινό ένα RF-4 με πιλότο τον Ιρανό επισμηναγό Μοχάμεντ Σοκούνια και αξιωματικό ηλεκτρονικών συστημάτων τον Αμερικανό σμήναρχο Τζον Σόντερς απογειώθηκε για πτήση ελέγχου των δυνατοτήτων της σοβιετικής αεράμυνας, αλλά και εξοικείωσης του Ιρανού με τον τύπο και την αποστολή.
Το πρόγραμμα “Dark Gene” εξελισσόταν από τη δεκαετία του 1960 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 με την συνεργασία και της CIA. Το 1971 οι ΗΠΑ εφοδίασαν το Ιράν με 24 αναγνωριστικά RF-4C, τα οποία διέθεταν οπτικά και ακουστικά συστήματα. Το αεροσκάφος έφερε και τέσσερις πυραύλους αέρος-αέρος. Συνήθως οι κατασκοπευτικές πτήσεις των RF-4C εκτελούντο δύο φορές τον μήνα με μικρά αμερικανό-ιρανικά πληρώματα. Εκείνο το πρωινό τα σοβιετικά ραντάρ εντόπισαν τον εισβολέα και έδωσαν το σύνθημα του συναγερμού στην αεροπορική βάση του Βαζιανί, στη Γεωργία, όπου έδρευε το 982ο Σύνταγμα Μαχητικών.
Σοβιετική απάντηση
Ο 35χρονος σμηναγός Γκενάντι Ελισέεφ, υποδιοικητής μοίρας, απογειώθηκε αμέσως με ένα μαχητικό MiG-21 και κατευθύνθηκε προς τον στόχο. Το σοβιετικό μαχητικό υστερούσε δραματικά έναντι του αμερικανικού. Πρόλαβε πάντως το RF-4C την ώρα που ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει τον σοβιετικό εναέριο χώρο.
Ο Σοβιετικός χειριστής εκτόξευσε δύο πυραύλους Κ-13 κατά του Phantom, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Περιέργως ο Ελισέεφ δεν χρησιμοποίησε το πυροβόλο του, πιθανώς διότι είχε υποστεί εμπλοκή. Έτσι αποφάσισε να εμβολίσει το αντίπαλο αεροσκάφος. Έτσι και έκανε. Η σύγκρουση ήταν τρομερή. Το MiG-21 εξαϋλώθηκε στον αέρα μαζί με τον πιλότο του.
Το RF-4C χτυπήθηκε επίσης σοβαρά και εισήλθε σε περιδίνηση. Οι δύο χειριστές του όμως πρόλαβαν να το εγκαταλείψουν ασφαλώς και να σωθούν, αν και συνελήφθησαν από τους Σοβιετικούς συνοριακούς φρουρούς. Παρέμειναν υπό κράτηση δύο εβδομάδες και επέστρεψαν στο Ιράν, κατόπιν ανταλλαγής με σοβιετικό δορυφόρο που είχε πέσει σε ιρανικό έδαφος.
