Η “ανταρσία” στο Ocean Viking και η συντεταγμένη μετανάστευση της Μέρκελ

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης κήρυξε το πλοίο Ocean Viking, τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, μετά την ανεξέλεγκτη κατάσταση που δημιουργήθηκε από τους καβγάδες ανάμεσα σε ομάδες μεταναστών και τις απόπειρες αυτοκτονίας. Κάποιοι από τους ευεργετηθέντες μετανάστες τα έβαλαν ακόμα και με τα μέλη του πληρώματος, απειλώντας τη σωματική τους ακεραιότητα.

Το Ocean Viking έχει ναυλωθεί από την ανθρωπιστική οργάνωση SOS Μεσόγειος και είναι η πρώτη φορά, στα τεσσεράμισι χρόνια της δράσης της, που ένα από τα πλοία της κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το πλωτό ασθενοφόρο, το οποίο επέστρεψε τον περασμένο μήνα στη δράση, διέσωσε 180 μετανάστες, σε τέσσερις  διαφορετικές επιχειρήσεις, από τις 25 έως τις 30 Ιουνίου.

Από την Πέμπτη όμως, ξέσπασαν στη γέφυρα του πλοίου φιλονικίες, κυρίως μεταξύ εθνοτικών ομάδων. Η ένταση έφτασε στα άκρα την Παρασκευή, όταν  δύο άνδρες έπεσαν στη θάλασσα και άλλος ένας αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει δι’ απαγχονισμού. Ακολούθησαν νέες συμπλοκές, στις οποίες ενεπλάκησαν αρκετοί από τους μετανάστες που επιβαίνουν στο πλοίο.

Η “ανταρσία” του Ocean Viking

Από εκείνη τη στιγμή, το πρωί της Παρασκευής, η κατάσταση πάνω στο πλοίο έχει επιδεινωθεί και, όπως εξήγησε η SOS Μεσόγειος, δεν μπορεί να σιασφαλιστεί η ασφαλής διαμονή των 180 διασωθέντων και του πληρώματος. Στο πλοίο επιβαίνει και ένας δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου, για τον οποίο η ΜΚΟ ζητά άμεση αποβίβαση.

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της Οργάνωσης, οι μετανάστες  έχουν χωριστεί σε δύο μεγάλες ομάδες. Η πρώτη αποτελείται από 130 άτομα, τα οποία, κατά την ΜΚΟ, υπομένουν καρτερικά να μπορέσουν να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές. Η δεύτερη περιλαμβάνει 44 μετανάστες από την Τυνησία, το Μαρόκο και την Αίγυπτο, οι οποίοι αποτελούν και την «ανήσυχη μειονότητα». Μάλιστα, για αυτήν την δεύτερη ομάδα, η SOS Μεσόγειος ζήτησε να γίνει ιατρική διακομιδή λόγω «νευρικού κλονισμού».

Είναι εκπληκτικό πάντως και άξιο σχολιασμού το πώς αυτοί οι “κατατρεγμένοι” από τα καθεστώτα των χωρών τους και “καταπιεσμένοι” κατά την παραμονή τους στη Λιβύη, το πρώτο πράγμα που θυμήθηκαν, μόλις βρέθηκαν σε συνθήκες “ευρωπαϊκής ελευθερίας” ήταν οι “εθνοτικές” διαφορές τους. Είναι επίσης αξιοσημείωτο το ότι η ΜΚΟ διπλασίασε το προσωπικό της στη γέφυρα για να επιβάλει συνθήκες ασφάλειας και αρκετοί από τους ευεργετηθέντες μετανάστες στράφηκαν ακόμα και εναντίον εκείνων που τους διέσωσαν και τους φροντίζουν.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Ocean Viking, το οποίο ανήκει στην ίδια ΜΚΟ με το επίσης γνωστό Aquarius, έχει κατευθυνθεί στα ανοιχτά της Σικελίας και περιμένει σινιάλο για αποβίβαση. Πρόκειται για δύο από τα πλοία, τη δράση των οποίων είχε εμποδίσει ο Σαλβίνι, όταν ήταν υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας, καταγγέλλοντας τις ΜΚΟ ότι λειτουργούν ως «θαλάσσια ταξί».

Πιανει δουλειά ο Ζεεχόφερ 

Το θέμα των διασώσεων προσφύγων και μεταναστών στη θάλασσα επανέφερε πάντως, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών. Ο Ζεεχόφερ, όπως μετέδωσε το γερμανικό πρακτορείο Ειδήσεων, υπογραμμίζει σε έγγραφο του υπουργείου του, ότι εδώ και πολύ καιρό οι διασώσεις στη θάλασσα είναι συνώνυμο με τις αναβολές και ότι «εξαιτίας αυτής της κατάστασης οι πρόσφυγες-μετανάστες περιμένουν επί εβδομάδες πάνω στα πλοία».

Ο Βαυαρός πολιτικός, ο οποίος προκάλεσε τουλάχιστον τρεις κυβερνητικές κρίσεις στη Γερμανία με αφορμή το μεταναστευτικό, απειλώντας ακόμη και την θέση της Μέρκελ, θέλει, με την ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από το Βερολίνο, να δώσει «νέα ώθηση στο θέμα». Θεωρώντας μάλιστα δεδομένο ότι θα αυξηθούν οι αφίξεις, λόγω του καλοκαιριού, επισημαίνει στο έγγραφό του, ότι «χρειαζόμαστε μια μεγαλύτερη συμμετοχή των κρατών-μελών της ΕΕ», τις επόμενες εβδομάδες.

Ο Ζέεχοφερ, ο οποίος θα φέρει το θέμα προς συζήτηση στην τηλεδιάσκεψη με τους ομολόγους του, την Τρίτη, με το έγγραφό του, καλεί τα κράτη της ΕΕ «να υποστηρίξουν τις μεσογειακές χώρες στο να αντιμετωπίσουν τις αποβιβάσεις μεταναστών-προσφύγων». Παραλλήλως εκφράζει και την επιθυμία «να αποφευχθούν κίνητρα που προσελκύουν» τους μετανάστες. Ο Γερμανός υπουργός, υπογραμμίζει επίσης ότι «οι διακινητές εξακολουθούν να προσπαθούν να εκμεταλλευθούν τους κανόνες διάσωσης στη θάλασσα» και ότι εφαρμόζουν για αυτόν τον σκοπό ένα «αδίστακτο επιχειρησιακό μοντέλο».

Αν και ο Ζεεχόφερ τονίζει ότι η διάσωση είναι «ευρωπαϊκή υπόθεση», υιοθετεί θέσεις με αποτρεπτικό χαρακτήρα. Επισημαίνει για παράδειγμα την συνεργασία με τις Αρχές των χωρών προέλευσης και των χωρών διέλευσης, τονίζοντας ιδιαίτερα τη συνεργασία με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Μεσογείου για την προστασία των θαλάσσιων εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

Κυρίως όμως, ο Βαυαρός πολιτικός θέτει στους ομολόγους του δύο βασικά ερωτήματα, τα οποία απορρέουν από τα προβλήματα που προέκυψαν από την ιδιαίτερα αποτρεπτική πολιτική του Σαλβίνι. Πρώτον, τους ζητά να δηλώσουν τι είδους υποστήριξη μπορούν να παράσχουν  στην καταπολέμηση των λαθροδιακινητών  και την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Δεύτερον, να δηλώσουν τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα ήταν διατεθειμένοι να υποστηρίξουν τον “μηχανισμό της Μάλτας”, να υποδέχονται δηλαδή διασωθέντες στη θάλασσα.

Με σφραγίδα Μέρκελ 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η γερμανική προεδρία έχει θέσει ως προτεραιότητα το μεταναστευτικό, παρότι το μείζον ζήτημα είναι η ανάκαμψη της Ευρώπης από τις συνέπειες της πανδημίας. Η Μέρκελ, άλλωστε, πλήρωσε αδρά την πολιτική του 2015 και φέρεται αποφασισμένη να λύσει το ζήτημα, ακροβατώντας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές αξίες και τις ευρωπαϊκές διαφωνίες.

Υπό το πρίσμα αυτό προωθεί ένα πλέγμα μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνει τον σεβασμό του Κράτους Δικαίου, ένα λειτουργικό σύστημα ασύλου, ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην κατανομή των διασωθέντων, αλλά και «υποχρεωτικές διαδικασίες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ» για να μπορεί να γίνει μια πρώτη αξιολόγηση των περιπτώσεων. Το πλέγμα αυτό, προβλέπει άλλωστε και την άρνηση εισόδου, όταν δεν συντρέχουν λόγοι διεθνούς προστασίας, αλλά και την θέσπιση «αποτελεσματικών και ανθρώπινων» διαδικασιών επαναπατρισμού.

Η γερμανική προεδρία, όπως η ίδια ανέφερε στον προγραμματικό σχεδιασμό της, επιδιώκει μια «συντεταγμένη διαχείριση της μετανάστευσης». Και όπως εξήγησε στο ίδιο κείμενο «η Ευρώπη χρειάζεται καλύτερες ευκαιρίες μετανάστευσης, για να αντιμετωπίσει την έλλειψη εξειδικευμένων εργατών». Με απλά λόγια δηλαδή, το 2020 δεν είναι 2015, αφού η πανδημία άλλαξε πολλά.