Ο πρώτος απολογισμός της Όμικρον – Εκτίναξη κρουσμάτων, λιγότεροι θάνατοι

Το ρεκόρ των κρουσμάτων προαναγγέλλετο από το πρωί, αφού μέχρι τις 11π.μ. είχαν ήδη καταγραφεί 15.000 κρούσματα. Ενώ η κυβέρνηση και ο κόσμος προσπαθεί να διατηρήσει την ψυχραιμία του, τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν μοιάζουν ήδη “χλωμά” και η μεταφορά τους κατά λίγες μέρες νωρίτερα, δεν φαίνεται να αποτελεί ασφαλές ανάχωμα. Μουδιασμένοι οι πολίτες, σκέφτονται να κάνουν χρήση των selftest, τα οποία στην πρώτη φουρνιά (στις 6 Δεκεμβρίου) σνόμπαραν και τα παρέλαβαν μόλις τρία εκατομμύρια από τα εφτά εκατομμύρια των δικαιούχων!

Αύριο το πρωί συσκέπτεται ο πρωθυπουργός με τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα (στις 09:30) και στις 11 ή στις 12 το μεσημέρι συσκέπτεται η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων. Ενώ όλοι οι ειδικοί (και η κυβέρνηση) περίμεναν εκτίναξη των κρουσμάτων, δεν φαίνεται να ήταν προετοιμασμένοι για 300% αύξηση κατά περιοχές! Το πιθανότερο είναι ότι όχι μόνον θα μεταφερθούν νωρίτερα τα μέτρα, αλλά και θα γίνουν εισηγήσεις για επιπλέον, χωρίς να θιγεί καίρια το εμπόριο και χωρίς να “μηδενιστεί” η εστίαση, αλλά και δίχως να κλείσουν τα σχολεία. Οι ακροβασίες για όλα αυτά θα ανακοινωθούν αύριο.

Ο καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος εν τω μεταξύ, προσπαθεί να προσφέρει μια… αχτίδα ελπίδας, μεταφέροντας μια όντως παρήγορη μελέτη. σύμφωνα με την οποία η προσβολή από την μάλλον ηπιότερη Όμικρον, πιθανόν και να μας προστατεύσει από την πιο επιθετική παραλλαγή Δέλτα. Το μόνο που ξέρουν οι ειδικοί για τη νέα μορφή του ιού πάντως, την Όμικρον, είναι ότι πολλαπλασιάζεται πιο έντονα στο ρινοφάρυγγα και λιγότερο στους πνεύμονες.

Αντιθέτως οι μεταλλάξεις Άλφα, Βήτα και Δέλτα “κάθονταν” λίγο στο ανώτερο αναπνευστικό και εν συνεχεία αναπαράγονταν με “πάθος” στους πνεύμονες. Αυτό είναι γεγονός, η διαφορά ως προς τους πνεύμονες, αλλά κανείς δεν ξέρει ακόμη με σιγουριά αν αυτή αρκεί για να νιώθει κάποιος ασφαλής, ειδικά αν είναι ευπαθής ή ηλικιωμένος.

Ακατανόητη απόφαση

Μέσα σε όλα, πάνω που μας βρήκε η μετάλλαξη Όμικρον, η κυβέρνηση είχε και την έμπνευση να μειώσει αψυχολόγητα την διάρκεια της καραντίνας των φορέων από τις δέκα μέρες στις πέντε, μιμούμενη την αμερικανική. Ο λόγος είναι κυρίως οικονομικός στις ΗΠΑ, καθώς “γκρινιάζουν” οι μεγάλες εταιρείες. Στην Ελλάδα ίσως προνόησαν για να είναι πιο λειτουργικά τα νοσοκομεία, καθώς προβλέπεται να κολλήσουν και πολλοί ιατρονοσηλευτές, που αν μείνουν σε καραντίνα δέκα μέρες αυτοί και οι ενδονοσοκομειακές επαφές τους, τα νοσοκομεία… θα βάλουν λουκέτο.

Όμως αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη και είναι πραγματικά παράδοξο σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή η Ελλάδα να είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που μειώνει στις πέντε μέρες την καραντίνα, όσων φορέων έχουν ελάχιστα συμπτώματα. Και θα πρέπει βεβαίως να προσδιοριστεί από ειδικούς και αυτό το ασαφές “ελάχιστα” ή να οριστεί με λεπτομέρειες αν οι φορείς την πέμπτη μέρα θα κάνουν μοριακό τεστ ή όχι. Επίσης θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να ρωτήσει και την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για το θέμα, καθώς έλαβε την απόφαση αναφέροντας ως πηγή… την αντίστοιχη απόφαση του αμερικανικού υπουργείου Υγείας!

Προστατεύει το εμβόλιο

Είναι γνωστό πάντως ότι και οι ασυμπτωματικοί εμβολιασμένοι (και μη) μεταδίδουν, πολύ δε περισσότερο την μετάλλαξη Όμικρον που “προτιμά” τη μύτη και το λαιμό. Η “έδρα” της στο ρινοφάρυγγα σημαίνει ότι μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα με την εκπνοή ή τον βήχα και την ομιλία σε σύγκριση με τις άλλες παραλλαγές του ιού. Όσον αφορά στη σημερινή εικόνα, το σχετικά μη δυσάρεστο είναι ότι έγιναν 340 εισαγωγές για νοσηλεία, δηλαδή δεν είχαμε κάποια εκτίναξη νοσηλειών, παρότι το τελευταίο τριήμερο τα κρούσματα αυξάνονται αλματωδώς. Βέβαια το αποτύπωμα στις ΜΕΘ και στις νοσηλείες θα φανεί το επόμενο δεκαήμερο και όχι μέσα σε λίγα 24ωρα.

Στην Βρετανία οι νοσηλείες αυξήθηκαν κατά 50%, όμως παρότι η χώρα πλήττεται από την μετάλλαξη Όμικρον εδώ και 20 ημέρες, οι θάνατοι δεν έχουν αυξηθεί. Και έχει, επίσης, σημασία ότι η Βρετανία έχει στηριχθεί σε μεγάλο ποσοστό στην εμβολιαστική της κάλυψη στο AstraZeneca, που μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματικό από το σκεύασμα της Pfizer ως προς τους μεταλλαγμένους ιούς.

Ένα θετικό στοιχείο για τους εμβολιασμένους με τρίτη δόση στην Ελλάδα, είναι ότι μειώνεται σταθερά το ποσοστό των εμβολιασμένων σε ΜΕΘ. Ενώ δηλαδή προτού αρχίσει η μαζική διάθεση τις τρίτης δόσης, οι διασωληνώσεις εμβολιασμένων είχαν φθάσει να συνιστούν το 21% επί του συνόλου, εδώ και ένα μήνα μειώνονται διαρκώς και έχουν φθάσει στο 15% επί του συνόλου. Παρότι τελικά το εμβόλιο δεν προστατεύει από την λοίμωξη καθαυτή, φαίνεται ότι εξακολουθεί να προστατεύει από την βαριά νόσηση.

Υπάρχει περίπτωση για lockdown;

Οι περισσότεροι φοβούνται ότι θα αναγγελθεί lockdown, αλλά η κυβέρνηση (για πολλούς λόγους) δεν θέλει να προχωρήσει μέχρι εκεί. Πέραν του οικονομικού κόστους, υπάρχει η κουρασμένη νεολαία, αλλά και οι ταλαιπωρημένοι εργαζόμενοι ηλικίας μέχρι 40-45 ετών που δεν κινδυνεύουν εξίσου με τους ηλικιωμένους και που πιθανόν δεν αντέχουν άλλους περιορισμούς. Κάποιοι ειδικοί επιμένουν ότι η μόνη λύση είναι το lockdown, ή πάντως η κάθετη μείωση της κινητικότητας. Η πλειοψηφία στην Επιτροπή όμως, όχι.

Όσον αφορά την “παρηγοριά” που προσπαθεί να μεταφέρει ο κ. Μόσιαλος, γράφει για ερευνητές στη Νότια Αφρική που θέλησαν να διαπιστώσουν αν μετά την μετάλλαξη Όμικρον είναι εύκολη η επαναλοίμωξη από άλλη παραλλαγή του ιού και κυρίως από την παραλλαγή Δέλτα. Στη μελέτη συμμετείχαν εμβολιασμένοι και μη εμβολιασμένοι που είχαν μολυνθεί με τον ιό στο κύμα της Όμικρον στη Νότια Αφρική και χωρίστηκαν σε ομάδες, ανάλογα με τον μολύνθηκαν από την παλιά ή την νέα παραλλαγή του ιού.

Απομόνωσαν, λοιπόν, πλάσμα αίματος από 15 συμμετέχοντες. Οι 11 από αυτούς χρειάσθηκε μεν να εισαχθούν στο νοσοκομείο λόγω συμπτωμάτων Covid-19, αλλά κανένας δεν χρειάστηκε παροχή οξυγόνου, που σημαίνει ότι οι πνεύμονες συνέχισαν να λειτουργούν επαρκώς ή και καλά. Η δειγματοληψία των συμμετεχόντων έγινε αμέσως μετά την έναρξη των συμπτωμάτων αλλά και περίπου 15 μέρες μετά. Δύο από τους 15 δεν ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα και αποκλείστηκαν από την ανάλυση. Από τους 13 που απέμεναν, οι εφτά ήταν εμβολιασμένοι (τρεις με δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer και τέσσερεις με της Johnson).

Οι μετρήσεις έδειξαν αυξανόμενη απόκριση αντισωμάτων (14 φορές) στην παραλλαγή στο διάστημα της ανάλυσης. Ωστόσο, τα ίδια άτομα, ειδικά όσοι εμβολιάστηκαν, ανέπτυξαν παράλληλα και ενισχυμένη δυνατότητα εξουδετέρωσης έναντι της παραλλαγής Δέλτα (η οποία δυνατότητα εξουδετέρωσης επίσης στο διάστημα των δύο εβδομάδων αυξήθηκε κατά 4,4 φορές ή τετραπλασιάσθηκε).

Προστατεύει έμμεσα από την Δέλτα;

«Δηλαδή, φαίνεται πως η λοίμωξη στα άτομα που έχουν μολυνθεί από την Όμικρον μπορεί να οδηγήσει σε προστασία επαναμόλυνσης από την Δέλτα. Αυτά είναι προφανώς καλά νέα, αλλά πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερο δείγμα εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων και θα ήταν ακόμα πιο ενδιαφέρον να δούμε εάν αυτό ισχύει στους μεγαλύτερους σε ηλικία, αλλά και στους ασυμπτωματικούς φορείς της Όμικρον», γράφει ο κ. Μόσιαλος.

«Εάν αυτή η μελέτη αντικατοπτρίζει την εικόνα που θα αντιμετωπίσουμε, τότε θα μειώσει τα ποσοστά επαναλοίμωξης από την Δέλτα. Τα αναδυόμενα επιδημιολογικά δεδομένα – επί του παρόντος – υποδεικνύουν πως η Όμικρον οδηγεί σε ηπιότερη συμπτωματολογία στους εμβολιασμένους. Αυτά μαζί δείχνουν πως ίσως η λοίμωξη με την Όμικρον να έχει θετικές επιπτώσεις όσον αφορά την πιθανότητα σοβαρής νόσησης εάν κάποιος κολλήσει μετέπειτα τη Δέλτα που συνεχίζει να κυκλοφορεί και τελικά να επιφέρει μικρότερο βάρος από το αναμενόμενο στο σύστημα υγείας», καταλήγει.

Και ενώ είναι ολοφάνερο πια ότι η μετάλλαξη Όμικρον είναι “εντός portas” και όχι ante. Ήδη βγήκε ανακοίνωση ότι «επιβεβαιώθηκαν 87 κρούσματα της Όμικρον στην Αττική». Οι ειδικοί που κάνουν γονιδιωματικές αναλύσεις ορθά ενημερώνουν, αλλά ακόμα και ο πιο αδαής πολίτης αντιλαμβάνεται ότι τα κρούσματα που από 7.000 μέσα σε δυο μέρες έγιναν 21.000, κρύβουν πάνω από 10.000 Όμικρον!

Η γονιδιωματική ανάλυση δεν παύει να παραμένει απαραίτητη και χρήσιμη, καθώς δείχνει ότι σε αντίθεση με την Αθήνα, όπου το 42% των ύποπτων για Όμικρον κρουσμάτων επαληθεύονται, στην επαρχία “βγαίνει” Όμικρον τελικά (μέχρι στιγμής) μόνον το 7,7 % των ύποπτων δειγμάτων. Ύποπτα δείγματα θεωρούνται όσα στον αρχικό έλεγχο PCR φαίνεται να υπάρχουν μόνον δύο από τις τρεις αναζητούμενες πρωτεΐνες του ιού, ενώ στην παραλλαγή Δέλτα εντοπίζονται και οι τρεις. Η γονιδιωματκή ανάλυση είναι χρήσιμη πάντως και για άλλους λόγους, καθώς υπάρχουν και χειρότερες παραλλαγές του ιού από την μετάλλαξη Όμικρον ως προς την επιθετικότητα και πρέπει να παρακολουθούνται. Ευτυχώς μέχρι στιγμής ενώ αυτές “σέρνονται” διεθνώς, δεν έχουν κατισχύσει πουθενά.

Οι πολίτες φοράνε πια μάσκες μανιωδώς και κάνουν ουρά για εμβολιασμό. Και όπως έγραφε και ο Έλιοτ στα κουαρτέτα του, «εμείς κάνουμε αυτό που πρέπει, τα άλλα δεν είναι δική μας δουλειά». Ο Έλιοτ σημειωτέον, πίστευε βαθιά στο Θεό, όπου και εναπόθετε τις ελπίδες του. Όμως ακόμα κι αν δεν πιστεύει κανείς στον Θεό, τι άλλο μπορεί να κάνει, εκτός από όσα είναι στο χέρι του;