Ο βαθύς πόνος του μαφιόζου που έσπασε την ομερτά…

Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε πως υπάρχει μία χρονική περίοδος κατά την οποία συγκεκριμένα γεγονότα έρχονται σε αντιπαράθεση μέσα στην ψυχή του ανθρώπου, ώστε να θέλει να τα ανατρέψει όλα. Αυτό συνέβη στον Τομάζο Μπουσκέτα, έναν από τους πιο αμείλικτους αρχηγούς της μαφίας που είχε σχεδόν αποκτήσει συνολική επιρροή σε όλη την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή όπου δραστηριοποιούταν τα μέλη της.

Αν και η ένταση μεταξύ των “νονών” παρέμενε συνεχής διαδικασία αντιπαλότητας για την πρωτοκαθεδρία, ο Μπουσκέτα ξεχώριζε ιδιαίτερα για το θάρρος, αλλά και τη δυνατότητα του να δίνει εντολές, ώστε συγκεκριμένα άτομα να δολοφονούνται, χωρίς ίχνη. Κανένας δεν γνωρίζει με απόλυτη ακρίβεια πόσα άτομα ο ίδιος δολοφόνησε ή οι συνεργάτες του. Ο πόνος που προκάλεσε στις οικογένειες παρέμεινε αβάσταχτος και εξιστορείται ακόμη και σήμερα.

Κανένας μέσα από τον κύκλο του Μπουσκέτα και της πανίσχυρης μυστικής οργάνωσης που ο ίδιος βοήθησε να γίνει, δεν μπορούσε να υποψιαστεί αυτό που θα ερχόταν. Το γεγονός που άλλαξε για πάντα την ιστορία ήταν το εξής: Οι αντίπαλοι του Μπουσκέτα κατάφεραν να απαγάγουν τα δύο νεαρά παιδιά του. Ο νόμος της σιωπής (ομερτά) σήμαινε πως καμία απολύτως απειλή δεν ήταν τόσο ικανή, ώστε να αναγκάσει ένα μέλος να δώσει πληροφορίες.

Ακόμη και αν θα έπρεπε να δουν συγγενείς του να κολυμπούν στο αίμα, κανένα μέλος δεν ήθελε να σπάσει την ομερτά ή να προδώσει την εμπιστοσύνη συνεργατών. Ο νόμος της σιωπής παρέμενε η ακέραια ζώνη διαφύλαξης και προστασίας, ώστε η οργάνωση να μπορεί να λειτουργεί αποδοτικά. Ο Μπουσκέτα στην αρχή θεώρησε πως η απαγωγή των γιών του θα ήταν ένα μέσο εκβιασμού και πως θα τους άφηναν ελεύθερους. Άλλωστε, τα νεαρά παιδιά δεν ήταν υπεύθυνα για τις συμφωνίες ή την αντιπαλότητα μεταξύ των μελών.

Στην χειρότερη περίπτωση θα τους σκότωναν ξαφνικά με ένα συμβατικό πιστόλι ενώ κοιμόντουσαν. Εξάλλου, ως ηγετικό στέλεχος έπρεπε να αποδεχτεί πως μία τέτοια εξέλιξη ήταν τελείως “λογική”, από την στιγμή που και αυτός είχε γίνει εντολοδόχος για την δολοφονία άλλων ατόμων. Όμως, το γεγονός που κάνει την διαφορά στην εμπειρία του Μπουσκέτα δεν ήταν μόνο πως δεν θα έβλεπε ξανά τους γιους του, αλλά πως θα έπρεπε να ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του την σκηνή του μαρτυρίου. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της ιταλικής μαφίας που ένας τέτοιος άγριος τρόπος εκδίκησης θα γινόταν πραγματικότητα. Σε προηγούμενες περιπτώσεις, τα μέλη της μαφίας δεν δολοφονούσαν νεαρά παιδιά αντιπάλων.

Η διάρρηξη της ομερτά

Μετά από καιρό κάποιος φίλος του έμαθε πληροφορίες και εξομολογήθηκε στον Μπουσκέτα τι συνέβη πραγματικά: Είχαν τοποθετήσει τους γιούς του σε μία μπανιέρα γεμάτη υδροχλωρικό οξύ. Η σκηνή που περιεργαζόταν στο μυαλό του γινόταν τόσο τραγική και τόσο βαθιά ριζοσπαστική στα σπλάχνα του, ώστε ο Μπουσκέτα βρήκε το κουράγιο να πραγματοποιήσει το ακατόρθωτο: Να σπάσει τον νόμο της σιωπής και να γίνει αυτός ο σημαντικός κρίκος πληροφορίας. Εξαιτίας του η μαφία δεν θα μπορούσε να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο.

Στιγμές από τις καταθέσεις του στα δικαστήρια συνεχίζουν και σήμερα να κόβουν την ανάσα. Ο αριθμός που συμμετείχαν στην μαφία έφταναν τις πολλές εκατοντάδες άτομα. Τα άτομα που είχαν προσκολληθεί στο στενό κύκλωμα της μαφίας ήταν πάρα πολλά. Βίντεο τους δείχνουν να βρίσκονται μαζεμένοι σε μεγάλα κελιά.

Τα κεφάλια τους βρίσκονται στραμμένα στα σταθερά βήματα του Μπουσκέτα, καθώς έμπαινε στο δικαστήριο για πρώτη φορά ως μάρτυρας. Κάποιοι έκαναν χειρονομίες πως θα του έκοβαν τον λαιμό αν μιλούσε. Aυτός, όμως, με ένα παράξενο συναίσθημα σιγουριάς και χωρίς να επηρεάζεται από όλους όσοι τον κοιτούσαν και του φώναζαν, προχωρούσε, υπό αστυνομική προστασία, στο σημείο όπου θα έδινε τις μαρτυρίες του για το επόμενο χρονικό διάστημα.

Το ιταλικό σύστημα εκδίκασης των μελών της μαφίας παραμένει συναρπαστικό και πολύ μπροστά από την εποχή του. Φαίνεται πως σχεδόν όλα τα μέλη που βρίσκονταν πίσω από τα κελιά, είχαν απευθείας πρόσβαση σε αυτά που έλεγε ο Μπουσκέτα. Μπορούσαν ακόμα, αυθαίρετα κάποιες φορές, να διεκδικήσουν το δικαίωμα να απαντήσουν. Πολλοί προσπάθησαν να αντικρούσουν τους ισχυρισμούς του Μπουσκέτα, χωρίς όμως να γνωρίζουν όλες τις πληροφορίες και λεπτομέρειες που αυτός ήδη είχε δώσει στις αρχές.

Χτύπημα από ψηλά

Ο Μπουσκέτα παραμένει ξεχωριστός, όχι για τις δολοφονίες του, αλλά για αυτό που έπραξε, με μακροχρόνιες συνέπειες για την ιστορία της ιταλικής μαφίας: Ένας ορκισμένος αρχηγός της μπόρεσε και έπραξε το αδιανόητο! Εξαιτίας του αμέτρητοι μαφιόζοι συνελήφθησαν και οι δολοφονίες σταμάτησαν, σε σημείο που η οργάνωση δεν μπορούσε να συνεχίσει το σκοτεινό ρόλο της. Η αλλαγή που ήρθε εξαιτίας του Μπουσκέτα έγινε πηγή για ταινίες και ιστορίες. Ήταν ο άνθρωπος που διαπέρασε τα ατσάλινα προστατευτικά μέτρα!

Το οξύμωρο της όλης υπόθεσης ήταν πως το καταστρεπτικό χτύπημα έγινε από ψηλά και από μέσα. Προέρχονταν από έναν μοιραία πληγωμένο ηγέτη, που μετά από πολλά χρόνια πάλης με τον εαυτό του δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με το γεγονός πως τα παιδιά του είχαν κυριολεκτικά υγροποιηθεί. Το υδροχλωρικό οξύ μετέτρεψε τα τρυφερά τους σώματα σε μία κόκκινη μάζα από λάσπη…

Το μαρτυρικό τέλος των παιδιών του

Στην περίπτωση του Μπουσκέτα η δύναμη της αλλαγής ήρθε από την αδυναμία του να συμβιβαστεί. Παρόμοια γεγονότα αντίστασης έγιναν και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Η διαδικασία του Μπουσκέτα για να προδώσει τους συνεργάτες του δεν ήταν τυχαία, ούτε διακατεχόταν από το σύνδρομο της φαντασιοπληξίας. Αντιθέτως, αποτελούσε μία αργή και σταθερή διαδικασία. Η εμπειρία της αλλαγής του Μπουσκέτα φαίνεται πως είχε και έχει σταθερές ρίζες σε αυτή την βαθιά προσωπική, μυστικιστική, διεργασία του εαυτού.

Για τον Μπουσκέτα η εμπειρία περιείχε την εσωτερική αντιπαλότητα για όλα αυτά που αντιπροσώπευε και είχε κάνει ως τότε ως ηγέτης, αλλά και ως πατέρας. Έφτασε σε εκείνη τραγική συνειδητοποίηση, ώστε να αποδεχτεί πως αυτή η προδοτική στάση του, αντίθετα με όλα εκείνα που είχε συμφωνήσει στον νόμο της σιωπής, θα έφερνε καρπούς. Οι πράξεις του θα γίνονταν ένας συμβολικός πρόδρομος εκδίκησης για τους γιους του και για ένα πέρασμα προς το καλύτερο.

Πριν εκπληρωθεί αυτό το αποτέλεσμα της ομολογίας και της προδοτικής στάσης του στους φίλους και συνεργάτες του, η διαδικασία της αλλαγής αφορούσε την προσωπική, εσωτερική, διεργασία αξιολόγησης για όλα αυτά που είχε κάνει με την στρατολόγηση στην Μαφία. Η εξιστόρηση του φέρνει στην προσοχή πως ο μοιραίος θάνατος των παιδιών του σηματοδοτούσε κάτι πολύ μεγαλύτερο για την ίδια έννοια της “ζωής”, της “ελευθερίας”, της “ανθρώπινης αξιοπρέπειας”.

Ο Μπουσκέτα κατεχόταν από ένα παράξενο αίσθημα ειρήνης, καθώς εξιστορούσε τις συμφωνίες που είχε κάνει με τα άλλα μέλη, δίνοντας τις μαρτυρίες του. Η ήρεμη στάση του μπροστά στην ομάδα των δικαστών εκδηλώνει με ποικίλο τρόπο πως η εσωτερική πάλη με τον εαυτό του είχε φτάσει σε κάποιο άλλο “επίπεδο”.

Ο πληροφοριοδότης Μπουσκέτα

Ο Μπουσκέτα έφτασε σε εκείνο τον ψυχολογικά βαθμό, συνειδητοποιώντας πως όλο το απαύγασμα της οργάνωσης και ιδιαίτερα το μοιραίο γεγονός που έπραξαν στους γιούς του, φαινόταν μεμονωμένο γεγονός, αλλά στην πραγματικότητα δεν ήταν. Ήταν το αποτέλεσμα μίας ευρύτερης ιδεολογίας και αντίληψης. Ήταν η συνεχής επιτακτική δράση ενός οργανισμού, που μάλλον δεν είχε το σθένος να κοιτάξει κατάματα τι πραγματικά “κέρδιζε” και τι “έχανε”.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πολλά από τα άτομα που συγκροτούσαν την οργάνωση για όλο το ενεργό της διάστημα, χαίρονταν με τις επιτυχίες των δολοφονιών. Ιδιαίτερα χαίρονταν με τις μεγάλες οικονομικές απολαβές από την προστασία που πωλούσαν στους φοβισμένους μικρό-μαγαζάτορες.

Όμως, αυτή η απάνθρωπη και συνάμα γοητευτική δύναμη της πολύπλοκης μαφιόζικης λειτουργίας που συνάρπασε αμέτρητους θεατές του κινηματογράφου, παρέμεινε μία κοινωνία η οποία δεν μπορούσε να δει ποια ήταν η “πραγματικότητα”. Η πορεία της είχε αναπτύξει τόσο μεγάλη ταχύτητα, που στο διάβα της θα συνέτριβε ακόμα και κάθε τι τρυφερό που αντιπροσώπευαν οι γιοί του Μπουσκέτα.

Από αυτό το σημείο και μετά ο πληροφοριοδότης Μπουσκέτα δεν ήταν ο ίδιος. Κατέθεσε για πολλούς μήνες τα πάντα. Η ζωή του θα άλλαζε τόσο για τον ίδιο, αλλά και για τους στενούς συνεργάτες του. Μετά από αυτό το συμβάν και για όλα τα χρόνια της ζωής του ο Μπουσκέτα θα παρέμεινε ένας τρεμάμενος φυγάς. Ίσως να φανταζόταν πως τώρα θα είχε το ίδιο τέλος, όπως τα νεαρά του παιδιά. Όμως, ακόμη και η περίπτωση του να βρεθεί να κολυμπά σε υδροχλωρικό οξύ, φαίνεται πως δεν τον ένοιαζε. Η εξιστόρηση των μαρτυριών του αποκαλύπτει πως η δύναμη της ψυχής του συστηματικά εμπνεόταν από τις θλιβερές κραυγές των νεαρών παιδιών που κράτησε στα χέρια του όταν είχαν γεννηθεί και έκανε όνειρα για το μέλλον τους.

Ο πόνος ως μεμονωμένος γεγονός

Δυστυχώς, η τραγική περίπτωση του Μπουσκέτα αποκαλύπτει μία παράδοξη αλήθεια που αφορά και την λειτουργία της ελληνικής κοινωνίας σήμερα: Ο προσωπικός πόνος του ανθρώπου παραμένει περιορισμένος. Βρίσκεται σε σημείο που η ένταση του περιοδικά να μην παρουσιάζεται και τόσο “μεγάλος”, ώστε να επηρεάζει και τους άλλους πολίτες. Ως αποτέλεσμα, η καταπόνηση της ατομικής προσπάθειας παραμένει περιορισμένη και μόνο στα ατομικά όρια, ώστε να κάνει την ομαδική προσπάθεια απραγματοποίητη.

Όπως και στην περίπτωση του Μπουσκέτα, έτσι και σήμερα, ο πόνος του “άλλου” παραμένει ένα μεμονωμένο γεγονός. Αυτή η επαναλαμβανόμενη εγωιστική αντιμετώπιση προβλημάτων “μας”, περιθωριοποιεί τελικά “όλους” εκείνους που θα μπορούσαν να συνεργαστούν συλλογικά ώστε να φέρουν την αλλαγή.

Φαίνεται πως “όλοι” μας σε καθημερινή βάση παραμένουμε αντιμέτωποι με το οξύμωρο ενός σημαντικού διλλήματος. Δηλαδή, την αναμονή μας μέχρι όταν θα έρθει η στιγμή που ο βαθύς πόνος διευρυνθεί ευρύτερα και σε τέτοιο βαθμό ώστε η προσωπική ένταση να γίνει αντιπροσωπευτική μέσα στις άλλες ομάδες ανθρώπων. Φαίνεται πως “τότε”, και μόνο “τότε” μπορεί να υπάρξει η πιθανότητα για να έρθει μία αυθεντική, αλλαγή στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.

Μία τέτοια περίπτωση παραμένει μια μακρινή πραγματικότητα, γιατί πολλές κοινωνικές ομάδες δεν θέλουν να χάσουν τις άμεσες οικονομικές απολαβές. Όμως, αυτή η μεμονωμένη, αλλά και παράλληλα μοναδική περίπτωση του Μπουσκέτα, εκδηλώνει ακόμη μία φορά πως η εμπειρία του είναι στεγνή αναφορά προς μία μεγαλύτερη αρχή. Δηλαδή, όσο περισσότερο, ηθελημένα ή άθελα, υπάρχει συνεχής αδιαφορία για όλες αυτές τις πτυχές που απαρτίζουν τις ζωτικές αξίες ενός λαού, τόσο περισσότερο θα υποφέρει, μέχρι να φτάσει σε εκείνο το σημείο ώστε να εξοντωθεί και να μην μπορεί να συμβιβαστεί άλλο.

Όσο περισσότερο μπορεί και συμβιβάζεται με αυτό που είναι ψυχοφθόρο, εξοντωτικό, απεχθές, τόσο περισσότερο η αίσθηση για το άδικο θα γίνεται ανεκτή σαν να ήταν μια φυσιολογική κατάσταση. Είναι αξιοσημείωτο πως ακόμη και μετά τα αρκετά χρόνια από τον θάνατο του, κανένας δεν ξέρει ποια είναι η πραγματική ταυτότητα με την οποία κηδεύτηκε στις ΗΠΑ.