Ποιές αλλαγές φέρνει η κυβέρνηση στον Ποινικό Κώδικα

Παρουσιάστηκαν στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, τα όσα θα περιλαμβάνει ο νέος Ποινικός Κώδικας από τον αρμόδιο υπουργό Κώστα Τσιάρα, ενώ ακολούθησε ενημέρωση για το ζήτημα από την κυβερνητική εκπρόσωπο Αριστοτελία Πελώνη. Οι ρυθμίσεις που φέρνει το υπουργείο Δικαιοσύνης αφορούν τρεις βασικούς άξονες που η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι θα λάβει δράση ώστε να διορθωθούν «λάθη του παρελθόντος» κατά τα λεγόμενα του πρωθυπουργού.

Αρχικά μπαίνουν στο στόχαστρο τα εγκλήματα που θίγουν τη γενετήσια ελευθερία, αλλά και άλλα ιδιαίτερης ηθικής απαξίας. Συγκεκριμένα για εγκλήματα όπως είναι ο βιασμός, η ανθρωποκτονία, η ληστεία κ.α. θα απαιτείται πλέον πραγματική παραμονή σε σωφρονιστικό κατάστημα ίση με τα 3/5 της ποινής (έναντι των 2/5 που ισχύουν σήμερα). Αντίστοιχα, με ρύθμιση ευεργετικού υπολογισμού της ποινής η πραγματική διάρκεια παραμονής θα πρέπει να είναι ίση με 4/5, αντί των 3/5 που ισχύουν σήμερα.

Σε ό,τι αφορά την ισόβια κάθειρξη, το κατώτατο όριο της πραγματικής παραμονής του καταδικασθέντα στη φυλακή θα ανέρχεται πλέον στα 18 χρόνια, έναντι των 16 που ισχύουν σήμερα, ενώ δεν προβλέπεται πλέον η απόλυση υπό τον όρο της κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με το σύστημα της ηλεκτρονικής επιτήρησης. Η ποινή των ισοβίων επανέρχεται επίσης ως η μόνη ποινή για τα εγκλήματα που συνοπτικά ονομάζονται ως «ειδεχθή» και συμπεριλαμβάνουν τον βιασμό ανηλίκου, τον ομαδικό βιασμό, τη θανατηφόρα ληστεία, την ανθρωποκτονία κ.λπ.

Λοιπές αλλαγές στον Κώδικα

Στο “στόχαστρο” του νέου Ποινικού Κώδικα μπαίνουν και οι γενετήσιες πράξεις μεταξύ συγγενών, καθώς περιλαμβάνει αυστηροποίηση των ποινών για το σύνολο των πράξεων αιμομιξίας. Συγκεκριμένα επανέρχεται για το συγκεκριμένο αδίκημα η κακουργηματική μορφή, που με την τελευταία τροποποίηση του 2019 είχε μετατραπεί σε πλημμέλημα για όλους τους τρόπους τέλεσης. Αναιρείται επίσης η προηγούμενη αλλαγή στον Κώδικα, που έδινε τη δυνατότητα καταδίκης με πρόσκαιρη κάθειρξη για αδικήματα ιδιαίτερης απαξίας.

Η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας και η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας ανηλίκου θα διώκονται πλέον αυτεπάγγελτα, εν αντιθέσει με το υπάρχον πλαίσιο που προβλέπει δίωξη κατ’ έγκληση για ενηλίκους και ανηλίκους. Το ίδιο ισχύει και για τα περιστατικά προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας που τελούνται εντός σχέσης εξάρτησης (επί παραδείγματι σε έναν εργασιακό χώρο), ενώ πλέον η ποινή για αυτά τα αδικήματα περιλαμβάνει μόνο φυλάκιση και όχι διαζευκτική τιμωρία σε συνδυασμό με χρηματική ποινή όπως συμβαίνει στον ισχύοντα Κώδικα.

Τέλος, για τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας που διαπράττονται σε βάρος ανηλίκων, σε περίπτωση που πρόκειται για πλημμέλημα η παραγραφή του αδικήματος αναστέλλεται έως και έναν χρόνο μετά την ενηλικίωση του θύματος, ενώ εάν πρόκειται για κακουργηματική πράξη, αναστέλλεται έως και τρία χρόνια μετά την ενηλικίωση.

Περνώντας στα εγκλήματα που λογίζονται ως “περιβαλλοντικά”, το σχέδιο νόμου προβλέπει διεύρυνση των αξιόποινων πράξεων, ενώ στις προβλεπόμενες ποινές συμπεριλαμβάνεται πλέον η πρόσκαιρη κάθειρξη έως 10 χρόνια εάν αποδειχθεί ότι ο δράστης είχε ίδιο όφελος από την πράξη που τέλεσε, αλλά και ανεξαρτήτως αυτού, σε περίπτωση που ο εμπρησμός φέρει επιβαρυντικές περιστάσεις στο περιβάλλον.

Ο νέος Ποινικός Κώδικας και η Χάγη

Αλλαγές προβλέπονται και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, καθώς ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου θα δύναται να διατάσσει διεξαγωγή ανάκρισης αλλά και «Εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο κατά απόλυτη προτεραιότητα για υποθέσεις εξαιρετικής φύσης ή επί κακουργημάτων που αφορούν εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής» όπως αναφέρει η ενημέρωση από την κυβερνητική εκπρόσωπο.

Ο τρίτος άξονας που σχετίζεται με το σχέδιο νόμου αφορά τη Σύμβαση της Χάγης που αφορά τη διεθνή προστασία ενηλίκων. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου από τη Βουλή, θα κυρωθεί και η Σύμβαση που υπεγράφη το 2000 και που αφορά την προστασία ενήλικων φυσικών προσώπων σε διεθνείς καταστάσηeiς. Συγκεκριμένα, προστατεύονται τα δικαιώματα ανθρώπων που για λόγους σωματικούς ή νοητικούς, δεν δύνανται να διαχειριστούν οι ίδιοι υποθέσεις προσωπικές ή περιουσιακές-ιδιοκτησιακές.

Η συγκεκριμένη Σύμβαση αποτελεί μέσο μέριμνας κυρίως για τις περιπτώσεις όπου τα εν λόγω άτομα δεν διαμένουν στο κράτος όπου έχουν υπηκοότητα. Ανάμεσα στους στόχους που αναμένεται να επιφέρει η κύρωση της εν λόγω Σύμβασης συνυπολογίζονται η αποφυγή αντιφάσεων μεταξύ των νομικών συστημάτων των εμπλεκόμενων κρατών που χειρίζονται τις υποθέσεις ευάλωτων ενηλίκων, η τόνωση της πληθυσμιακής κινητικότητας εντός Ε.Ε. αλλά και η ευκολότερη πρόσβαση σε δικαστική προστασία και νομική εκπροσώπηση των ατόμων αυτών.