Η οδυνηρή είσοδος της Ελλάδας στην εποχή του aircondition

Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) τo πρώτο κύμα καύσωνα του καλοκαιριού βρίσκεται προ των πυλών και συγκεκριμένα από την ερχόμενη Τετάρτη με κορύφωση την Παρασκευή που εξέδωσε έκτακτο δελτίο.  Σύμφωνα με αυτό, ο υδράργυρος σταδιακά θα ξεπεράσει τους 40 βαθμούς Κελσίου, με τις ανώτατες τιμές να αναμένονται το επόμενο σαββατοκύριακο, όπου ο υδράργυρος προβλέπεται να φτάσει ακόμη και πάνω από τους 43 βαθμούς τοπικά στα ηπειρωτικά της χώρας.

Το εκτεταμένο πεδίο υψηλών πιέσεων που καλύπτει τις ακτές της Αφρικής και τη Δυτική και Κεντρική Μεσόγειο και συνοδεύεται από πολύ θερμές αέριες μάζες επεκτείνεται σταδιακά ανατολικότερα και προκαλεί συνθήκες καύσωνα από την Τετάρτη (12/7) έως και τις αρχές της επόμενης εβδομάδας, σύμφωνα με έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που εξέδωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ).

Ο καύσωνας αυτός λαμβάνει την ονομασία “CLEON” (“Κλέων”) και εντάσσεται στα Επικίνδυνα Καιρικά Φαινόμενα με διάρκεια τουλάχιστον έξι ημερών με θερμότερες ημέρες την Παρασκευή (14/7) και το Σάββατο (15/7). Για παρατεταμένο “κύμα” υψηλών θερμοκρασιών προειδοποιεί σε νέα ανάρτησή του το meteo, καθώς ο καύσωνας “Κλέων” αναμένεται να επηρεάσει τη χώρα μας αρχής γενομένης από την Τρίτη 11/07. To υπουργείο Εργασίας ήδη ανακοίνωσε μέτρα, συστήνοντας τηλεργασία και να αποφεύγονται εργασίες τις ώρες αιχμής.

Το τραγικό καλοκαίρι

Πάντως, πέρασαν 36 χρόνια, όταν τον Ιούλιο του 1987 οι Έλληνες είχαν βρεθεί ξαφνικά, χωρίς να είναι προετοιμασμένοι, αντιμέτωποι με ένα πρωτοφανές σε διάρκεια κύμα καύσωνα, που στέρησε μέσα σε λίγες μέρες τη ζωή σε πολύ περισσότερους από 1.300 ανθρώπους, κυρίως ηλικιωμένους ανθρώπους, αλλά και σε νεότερους καρδιοπαθείς, που δεν άντεξαν την αποπνικτική ατμόσφαιρα. Η κυβέρνηση τότε παρότρυνε οι συγγενείς «να έχουν το νου τους στους ηλικιωμένους».

Πλην όμως υπήρχαν και χιλιάδες άνθρωποι χωρίς συγγενείς ή απλά οι συγγενείς δεν ήξεραν ότι μπορεί η καρδιά να λυγίσει από την πολλή ζέστη, ακόμα και σε ένα “δροσερό σπίτι” με ανεμιστήρα… Τότε ήταν αποπνικτική η ατμόσφαιρα και λόγω υγρασίας, οι δε ανεμιστήρες “δεν έκαναν τίποτα” για την απελπιστική κατάσταση της θερμοκρασίας.

Μέχρι τότε το aircondition στον τόπο μας ήταν σπάνια πολυτέλεια, όχι μόνον λόγω της τιμής του, αλλά κυρίως επειδή το κλίμα δεν παρουσίαζε εκείνη την εποχή τόσο έντονα φαινόμενα, όπως είναι οι παρατεταμένες περίοδοι με επίμονη άπνοια, υγρασία και υψηλή θερμοκρασία. Μέχρι που ήρθε το 1987, που οι νεκροί δεν χωρούσαν στα νεκροτομεία και στοιβάζονταν σε βαγόνια με πάγους. Πολλοί συγγενείς έβρισκαν τους ανθρώπους τους νεκρούς μέρες μετά, καθώς οι ίδιοι έλειπαν σε διακοπές και δεν υποψιάζονταν ότι μπορούσε κάποιος να πεθάνει από τη ζέστη…

Οι αλλαγές που έφερε το κλίμα

Όπως όλη η Ελλάδα έχει πλέον μάθει την ακίδα και την πρωτεΐνη και την δέλτα ή το mRNA και την θρομβοπενία, τότε μάθαινε οδυνηρά την θερμοπληξία και την ανακοπή από τις υψηλές θερμοκρασίες. Πολύς κόσμος έβαζε βρεγμένα πανιά μπροστά σε ανεμιστήρες και άλλοι έκαναν πατέντες με παγάκια. Στις 22 Ιουλίου του 1987 είχαν σημειωθεί οι πρώτοι θάνατοι, όμως τις επόμενες μέρες οι ηλικιωμένοι πέθαιναν στα σπίτια τους ή σε οίκους ευγηρίας…

Η παρατεταμένη υψηλή θερμοκρασία σταμάτησε και τα τρένα, καθώς διεστάλησαν οι ράγες. Παράλληλα σημειώνονταν και διακοπές ρεύματος, αλλά και υδροδότησης, κάτι που έφερνε σε αδιέξοδο όσους στηρίζονταν σε ανεμιστήρα ή διέθεταν aircondition.

Από τους 1.300 (επίσημα δηλωμένους) νεκρούς, οι 1.100 ήταν στην Αττική, καθώς ο νομός επλήγη από τον καύσωνα περισσότερο ως αστικό κέντρο με πολλή άσφαλτο και ελάχιστο πράσινο. Ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι στην επαρχία έδειξαν ενδιαφέρον για τους γείτονες και τους συγγενείς, σε αντίθεση με τις μεγάλες πόλεις…

Οι νεκροί μέσα από αριθμούς

Θεωρείται βέβαιο ότι οι νεκροί είχαν ξεπεράσει τους 3.000 ή ίσως κατά άλλες πηγές ειδικών και τους 4.000, αν και η κυβέρνηση επέμεινε στον αριθμό 1.300, αποδίδοντας τους υπόλοιπους θανάτους σε φυσικά αίτια. Ο ανελέητος καύσωνας κράτησε οκτώ μαρτυρικές ημέρες. Καύσωνες είχαμε και άλλες χρονιές, αλλά όχι τέτοιας έντασης και διάρκειας. Θάνατοι πάντως είχαν σημειωθεί και τον Αύγουστο του 1958 ειδικά στα Τρίκαλα (ανέφεραν 500 νεκρούς τότε οι εφημερίδες), αλλά και το 1977 και το 1982. Το 1982 δηλώθηκαν 40 νεκροί.

Κανένας από αυτούς τους καύσωνες όμως δεν είχε την φονική διάρκεια του 1987. Από εκείνη τη χρονιά άρχισαν οι αγορές aircondition, αλλά και η πώληση παγωμένων νερών στα φανάρια.  Η άνοδος της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με τον πολλαπλασιασμό των κύκλων της ξηρασίας και των κυμάτων καύσωνα, που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, δημιουργούν ατυχώς και τις ιδανικές συνθήκες και για τον πολλαπλασιασμό των πυρκαγιών, πλέον όχι μόνο στην Μεσόγειο, καθώς το καλοκαίρι του 2021 είχαν καταγραφεί 191 πυρκαγιές στην Σιβηρία(!) μέσα σε ένα 48ωρο.