Το βιβλίο του Νίκου Κοτζιά για το Μακεδονικό

Το βιβλίο του Νίκου Κοτζιά «Η Λογική της Λύσης: Πολιτική Θεωρία και Πρακτική στις Διεθνείς Σχέσεις – Αλήθειες για το Μακεδονικό και τη Διαπραγμάτευση», που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Gutenberg στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Καθημερινή, που κάνει προδημοσίευση, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και αρχιτέκτονας της συμφωνίας των Πρεσπών αξιοποιεί απόρρητα τηλεγραφήματα και άλλα έγγραφα του υπουργείου Εξωτερικών για να τεκμηριώσει συμπεράσματα με τα οποία κατηγορεί το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της δεκαετίας του ’90 για «ανεπαρκή θεωρητική συγκρότηση, περιορισμένη αντίληψη των γεωπολιτικών εξελίξεων και έλλειψη πνευματικής προετοιμασίας ενόψει των παγκόσμιων αλλαγών».

Ο  συγγραφέας παραδέχεται ότι το τέλειο δεν μπορεί να γίνει πράξη στη ζωή, αλλά αναζητεί  τούς όρους ώστε κατά την επώδυνη διαδικασία της πραγματοποίησης να διατηρήσει το «ιδανικό», όσο γίνεται περισσότερα από τα ιδεώδη χαρακτηριστικά του.

Οι πρώην

«Ο Μητσοτάκης ήταν άνθρωπος της λύσης αλλά δεν είχε κατανοήσει επαρκώς τη λογική της», γράφει ο πρώην υπουργός. «Η πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου είχε ισχυρή ανισορροπία», προσθέτει. «Επίδειξη σκληρής πολιτικής με το εμπάργκο που κήρυξε μονομερώς η Ελλάδα στις 16.2.1994 και όπισθεν ολοταχώς με την Ενδιάμεση Συμφωνία που επιβλήθηκε απέξω και δεν πέρασε από την ελληνική Βουλή».

Αποκαλεί την περίοδο Σημίτη «περίοδο μυστικής διπλωματίας στο ζήτημα του Ονοματολογικού» και αναφέρεται σε απόρρητα τηλεγραφήματα του πρέσβη στην Ουάσιγκτον Χρήστου Ζαχαράκη το 1994 αλλά και στα τέλη 1996. Το 1996 ο τότε υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος φέρεται να δηλώνει στον κ. Ζαχαράκη ότι η Αθήνα προτιμά το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια».

Στην ίδια λογική φέρεται να κινήθηκε και η κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, αν και ο συγγραφέας θεωρεί ότι με την παρεμπόδιση της ένταξης της τότε ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, το 2008 στο Βουκουρέστι ακυρώθηκε στην πράξη η Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 που προέβλεπε ακριβώς αυτό (ένταξη ως ΠΓΔΜ χωρίς λύση του Ονοματολογικού). Μετά το Βουκουρέστι, τα Σκόπια άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι θα πρέπει να προσχωρήσουν σε μια «λογική λύσης».

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών θέλει να αποδείξει ότι η δική του συμφωνία των Πρεσπών, με το ένα όνομα για πάσα χρήση σε εξωτερικό και εσωτερικό (erga omnes) και με αλλαγή του συντάγματος της Βόρειας Μακεδονίας με κατάργηση συμβόλων και διατυπώσεων που καλλιεργούσαν τον αλυτρωτισμό, ακόμα κι αν έχει ατέλειες, αποτελεί μια επιτυχία μεγαλύτερη από εκείνη που διεκδικούσαν ως εφικτή όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις και οι υπουργοί.

Η περιγραφή του χρονικού της διαπραγμάτευσης είναι εκτενέστατη με ανέκδοτα περιστατικά, ψυχολογικά πορτρέτα των πρωταγωνιστών, αλλά και μια συστηματική ανατομία των όρων της συμφωνίας. Δεν λείπει, η σκληρή κριτική στην κυβέρνηση Τσίπρα και στην κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τη συμφωνία από το 2018 έως σήμερα.