Η διαπραγματευτική σχοινοβασία του Λονδίνου με ΕΕ και ΗΠΑ

Η Βρετανία βρίσκεται από την αρχή του μήνα στην περίπλοκη περίοδο μετάβασης, η οποία, μετά από πρόταση της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον υιοθετήθηκε από το Κοινοβούλιο. Η μεταβατική περίοδος θα πρέπει να κλείσει στο τέλος του τρέχοντος έτους και να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία με την ΕΕ αναφορικά με τις νέες διμερείς σχέσεις. Δηλαδή εντός 11 μηνών θα πρέπει όχι μόνο να κλείσει η διαπραγμάτευση, αλλά και να τεθεί σε εφαρμογή η νέα συμφωνία!

Αυτό φαντάζει ακατόρθωτο αν σκεφτούμε ότι η πιο γρήγορη διαπραγμάτευση της ΕΕ με την Νότιο Κορέα διήρκεσε 2,5 χρόνια και χρειάστηκε άλλα δύο χρόνια για να τεθεί σε εφαρμογή. Στη μεταβατική περίοδο το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει στην τελωνειακή ένωση και στην ενιαία αγορά. Οι εμπορικές σχέσεις με την ΕΕ δεν θα μεταβληθούν. Θα συνεχίσει να ακολουθεί τους κανονισμούς της ΕΕ, να σέβεται τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και να συνεισφέρει στον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Η Βρετανία στοχεύει σε μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με τις Βρυξέλλες που θα προβλέπει “μηδέν δασμούς, μηδέν ποσοστώσεις”, αλλά δεν θα ακολουθεί το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, το οποίο θα δημιουργούσε προβλήματα στη προσπάθεια νέων εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες. Ο διακηρυγμένος στόχος του Τζόνσον είναι η ενδυνάμωση της παγκόσμιας διάστασης της βρετανικής οικονομικής πολιτικής.

Από τη πλευρά της, η ΕΕ υποστηρίζει ότι θα μπορούσε να συζητήσει ένα τέτοιο σχέδιο με την προϋπόθεση της τήρησης του κανονιστικού πλαισίου που βρίσκεται σε ισχύ στην Ένωση. Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι θα υπάρξει μια διελκυστίνδα κατά τη διαπραγμάτευση της ακόλουθης μορφής: όσο περισσότερες θα είναι οι υποχωρήσεις του Λονδίνου ως προς το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, τόσο θα αυξάνει η διάθεση της ΕΕ για μείωση ή αποκλεισμό δασμών και ποσοστώσεων των βρετανικών προϊόντων που εξάγονται σε αυτή.

Οι κανονισμοί για τις εμπορικές συναλλαγές

Οι υφιστάμενοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τις εμπορικές συναλλαγές, ωστόσο, εμπεριέχουν υψηλά standards ειδικά για τα υψηλής τεχνολογίας προϊόντα, κάτι που οι βρετανικές εξαγωγικές επιχειρήσεις θα πρέπει να εξασφαλίσουν. Επίσης, θα πρέπει να σεβαστούν τον κανονισμό της προέλευσης (rules of origin), δηλαδή να μπορούν να αποδείξουν ότι τα προϊόντα που εξάγονται στην ΕΕ παράγονται πραγματικά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Οι Βρετανοί εξαγωγείς θα πρέπει να εξασφαλίσουν όλα εκείνα τα ιατρικά έγγραφα που απορρέουν από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Μόνο για τα προϊόντα “χαμηλού κινδύνου” οι Βρετανοί αγρότες μπορούν να συμπεριφέρονται όπως οι υπόλοιπες τρίτες χώρες. Συνεπώς, οι υπάρχοντες ευρωπαϊκοί κανονισμοί αποτελούν σημαντικό εμπόδιο στο σχέδιο του Τζόνσον για μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, χωρίς δασμούς και χωρίς ποσοστώσεις.

Φαντάζει λογικό να υπάρξει κάποιος βαθμός προσαρμογής του Ηνωμένου Βασιλείου στις απαιτήσεις των Ευρωπαίων. Κι αυτό, επειδή οι εμπορικές συναλλαγές με τις χώρες της ΕΕ αγγίζει το 50% του συνόλου του διεθνούς εμπορίου της Βρετανίας το 2018, ενώ ένα 40% των διεθνών εμπορικών συναλλαγών της γίνεται με χώρες που έχουν εμπορικές συμφωνίες με την ΕΕ.

Οι αντιρρήσεις των ΗΠΑ

Εάν συμβεί αυτό, όμως, αυξάνονται οι δυσκολίες υπογραφής μιας εμπορικής συμφωνίας του Ηνωμένου Βασιλείου με τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η Ουάσιγκτον δεν δέχεται να υπογράψει τέτοιου είδους συμφωνία, αν η Βρετανία δεν χαμηλώσει πάρα πολύ τα ποιοτικά standards παραγωγής τόσο των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων (χρήση ορμονών για πάχυνση των βοοειδών, κοτόπουλα πλυμένα με χλωρίνη, μεταλλαγμένα τρόφιμα κτλ).

Επίσης, εάν δεν λυθούν προβλήματα σε άλλους τομείς, όπως η φορολογία των αμερικανικών κολοσσών Facebook, Google και Amazon και το πλαίσιο για τον φαρμακευτικό τομέα. Οι ΗΠΑ θέλουν μια αγορά πιο ελεύθερη για τα προϊόντα τους, κάτι που σημαίνει ότι το Λονδίνο θα πρέπει να εγκαταλείψει τον έλεγχο των τιμών. Δεδομένου ότι πολλά φάρμακα ευρείας κατανάλωσης πωλούνται στις ΗΠΑ τρεις φορές υψηλότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν φόβοι για μεγάλη άνοδο των τιμών.

Από όλα τα παραπάνω γίνονται εμφανείς οι δυσκολίες της επερχόμενης διαπραγμάτευσης της Βρετανίας με την ΕΕ, αλλά και της Βρετανίας με τις ΗΠΑ. Παράλληλα, βέβαια, υπάρχει και η έντονη αντίδραση της Σκωτίας στο Brexit, η οποία συνιστά εκ των πραγμάτων έναν ακόμη πονοκέφαλο για την κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον.