Η ελληνική οικονομία με αριθμούς – Το ΑΕΠ

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ το 2022 σε όρους όγκου ανήλθε σε 192,1 δισ. ευρώ έναντι 181,3 δισ. το 2021, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 5,9%.Η συνεισφορά των επί μέρους συνιστωσών από τη μεριά της ζήτησης ήταν η ακόλουθη: για ακόμη μια φορά (πάγια κατάσταση στην ελληνική οικονομία) κυρίαρχος ήταν ο ρόλος της εγχώριας ζήτησης, της οποίας η συμμετοχή στην ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ ανήλθε σε 8,6 ποσοστιαίες μονάδες.

Οι επιμέρους συνιστώσες της εγχώριας ζήτησης προσέθεσαν ως ακολούθως στην αύξησή της: ιδιωτική κατανάλωση +5,3 μονάδες, δημόσια κατανάλωση -0,3 μονάδες, μεταβολή αποθεμάτων +2,1 μονάδες, επενδύσεις παγίων +1,5 μονάδες. Αντιθέτως ο εξωτερικός τομέας αφαίρεσε περίπου 2,5 μονάδες (καθαρές εξαγωγές αγαθών -3,5 μονάδες, και καθαρές εξαγωγές υπηρεσιών +0,9 μονάδες). Για ακόμη μια φορά την παρτίδα έσωσε η ιδιωτική κατανάλωση (ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ανήλθε στο 7,8%). Όπως πολλάκις έχουμε υποστηρίξει οι καθαρές εξαγωγές, παρά την αύξησή τους, σε μια οικονομία όπως η ελληνική, δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος της μεγέθυνσης.

Για την ακρίβεια, συμμετέχουν αρνητικά σε αυτή. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπογραμμίζει το θετικό γεγονός ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας ήταν πάνω από το μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης. Παραλείπει, όμως, να αναφέρει ότι αυτό επιτεύχθηκε με μεγάλη αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο και για τα τέσσερα έτη της διακυβέρνησης Μητσοτάκη παρουσιάζει έντονη αύξηση (Γραφική παράσταση 1).

Άξιο προσοχής είναι ότι όλες οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης (αυτές που ονομάζουμε αναπτυγμένες) παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα: μικρότερο ρυθμό μεγέθυνσης, αλλά με ισορροπημένο εξωτερικό τομέα για το έτος 2022, όπως φαίνεται στην Γραφική παράσταση 2.

Μόνο η Ελλάδα (και η Κύπρος) παρουσιάζουν αυτή την εικόνα του υψηλού ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Οι υπόλοιπες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης επίσης παρουσιάζουν υψηλά ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, σε συνδυασμό με θετική μεγέθυνση του ΑΕΠ (έτος 2022). Τελικά, μήπως συμφέρει για λόγους επικοινωνίας να συγκρινόμαστε με αυτές τις χώρες; Και να αφήσουμε κατά μέρος ρήσεις όπως «η Ελλάδα ταξιδεύει στο πρώτο βαγόνι»;

Πολλά ερωτήματα χρειάζονται περαιτέρω ανάλυση. Το πρώτο και βασικό είναι ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (και στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη) έχει αρχίσει να χτυπάει καμπανάκι κινδύνου. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στα μνημόνια.

Το δεύτερο ερώτημα ιεραρχικά αφορά στον στέρεο αναστοχασμό για τους τρόπους διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας σε τομείς που πραγματικά υπάρχουν δυνατότητες. Όχι με φενακισμένες και αιθεροβάμονες αντιλήψεις, με πολιτικές πομφόλυγες και ιδεολογισμούς που οδηγούν σταθερά στη χειροτέρευση της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

---

ΥΓ: Για του λόγου το αληθές παραθέτω τη συμβολή των βασικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας στην Προστιθέμενη Αξία το 2022 (δες: Eurobank Research, 7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ,10 Μαρτίου 2023, Τεύχος 454):

• Οι κατασκευές κατέγραψαν τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας (26,0%, συνεισφορά 0,5 μονάδες).
• Τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία (24,9%, 0,8 μονάδες).
• Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (13,5%, 0,7 μονάδες),.
• Εμπόριο, μεταφορά και αποθήκευση, υπηρεσίες παροχής καταλύματος και υπηρεσίες εστίασης (12,6%, 2,9 μονάδες).
• Ενημέρωση και επικοινωνία (4,5%, 0,1 μονάδες).
• Χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (2,4%, 0,1 μονάδες).
• Βιομηχανία πλην κατασκευών (1,6%, 0,3 μονάδες).
• Γεωργία, δασοκομία και αλιεία (1,3%, 0,1 μονάδες).
• Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (0,3%, 0,1 μονάδες).
• Δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, εκπαίδευση, δραστηριότητες σχετικές με την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα (-0,9%, -0,2 μονάδες).

Η αλλαγή της παραγωγικής βάσης συνίσταται στην επανάληψη του ίδιου υποδείγματος …με λίγη χρυσόσκονη ψηφιοποίησης.