Πως το ευρώ θα διαλύσει την ΕΕ

Ο Βλαδίμηρος Πούτιν προέβλεψε πρόσφατα μετά βεβαιότητος, λένε, ότι εντός μιας δεκαετίας η ΕΕ θα έχει διαλυθεί. Δεν γνωρίζω εάν είναι αλήθεια αλλά και ούτε που στηρίζει αυτή τη βεβαιότητά του ο πρόεδρος της Ρωσίας. Αυτό όμως που γνωρίζω είναι, ότι ο Πούτιν έχει απόλυτο δίκιο. Πολλοί θα αναρωτηθούν, από που αντλείται τέτοια βεβαιότητα. Η ΕΕ μέσα από δυσκολίες πάντα βρίσκει τον τρόπο της. Φυσικά! Μέχρι την οριστική της κατάρρευση!

Ο λόγος είναι ένας και μοναδικός και βρίσκεται στην ίδια της την αρχιτεκτονική.Το ευρώ και η Ευρωζώνη. Ξεκίνησε ως ο πυρήνας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ο οποίος εξελίχθηκε σε παραλυτικό μηχανισμό της ίδιας της Ένωσης.

Βεβαίως το ευρώ χρησιμοποιείται ως κοινό νόμισμα. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε. Ως προϊόν μιας σύμβασης για να αντικατασταθούν τα νομίσματα των χωρών που συμφώνησαν, ή που εντάχθηκαν αργότερα στην Ευρωζώνη. Ενώ και οι χώρες της ΕΕ που δεν εντάχθηκαν, ουσιαστικά εξαρτώνται έμμεσα από αυτήν και τις εξελίξεις στο εσωτερικό της.

Ποιος εκδίδει το ευρώ; Ένας υπερεθνικός ανεξάρτητος οργανισμός που δημιουργήθηκε γι’ αυτόν τον σκοπό και ονομάστηκε Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Που το βρίσκει η ΕΚΤ για να το κυκλοφορήσει; Μα στο πουθενά! Ούτε μπορεί το ευρώ να αντιστοιχηθεί στην οικονομία τόσων διαφορετικών χωρών μεταξύ τους, με εντελώς διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης, μεγέθους, παραγωγικής βάσης κτλ. Γι’ αυτό έπρεπε να εξευρεθεί το μέσον που θα του έδινε αξία. Αυτό βρέθηκε και είναι το χρέος!

Το χρέος ως κινητήρια δύναμη

Ποιο είναι το βασικό μέλημα, με βάση το καταστατικό του οργανισμού αυτού (της ΕΚΤ), που απέχει πολύ από το να είναι μια πραγματική κεντρική τράπεζα; Να διατηρεί την αξία του ευρώ σταθερά υψηλή στις διεθνείς χρηματαγορές. Επιπλέον, να μην κινδυνεύσει η αξία αυτή από τον πληθωρισμό, έτσι ώστε να διασφαλίζονται τα συμφέροντα αυτών που το κατέχουν. Όσο λοιπόν αυξάνεται το χρέος, τόσο το νόμισμα σταθεροποιείται, στο βαθμό που οι οφειλέτες μπορούν αενάως να εξυπηρετούν τους τόκους των δανείων που έχουν λάβει, ή λαμβάνουν.

Συνεπώς, οι οικονομίες των χωρών και η δημοσιονομική πολιτική τους έχει τον μοναδικό αυτόν στόχο. Τη δυνατότητα μιας αέναης αποπληρωμής τόκων. Σε αυτό στοχεύουν και οι περίφημες μεταρρυθμίσεις, με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, την υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους, τις ιδιωτικοποιήσεις, την σταδιακή μείωση των κρατικών επενδύσεων και την αύξηση της φορολογίας. Την τελευταία δε, όταν δεν υπάρχουν αιτιολογήσεις για αύξηση της τότε εφευρίσκουν, όπως καλή ώρα η κλιματική αλλαγή!

Όλα αυτά τα μέτρα, προκειμένου να εξυπηρετούνται απρόσκοπτα τα συνεχώς αυξανόμενα τοκοχρεολύσια. Διότι, με βάση αυτή τη θεμελιώδη καταστατική αρχή της ΕΚΤ, δεν είναι δυνατόν σε ένα κράτος μέλος να αποταθεί απ’ ευθείας για χρηματοδότηση στην ΕΚΤ προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του.

Αντιθέτως, υποχρεώνεται να δανειστεί την ποσότητα χρήματος που χρειάζεται από τις “αγορές”. Δηλαδή από τις μεγάλες τράπεζες, οι οποίες για τα το δανείσουν το παίρνουν με κάποιο προκαθορισμένο επιτόκιο από την ΕΚΤ, έναντι ομολόγων και άλλων χρεογράφων που κατέχουν και παραδίδουν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ. Κατόπιν το δανείζουν στις μεγάλες επιχειρήσεις και τα κράτη, έναντι μεγαλύτερου επιτοκίου και κερδίζουν από τη διαφορά. Στην πράξη η διαδικασία αυτή γίνεται ταυτόχρονα.

Πως παράγεται το ευρώ;

Απολύτως λογιστικά, με το “πάτημα ενός κουμπιού”! Στην πραγματικότητα το ευρώ δημιουργείται τη στιγμή της χορήγησης του δανείου στον ενδιαφερόμενο (κράτος, ή επιχείρηση), από την τράπεζα με τη λογιστική κατάθεση του ποσού του δανείου στον λογαριασμό του δανειζόμενου. Με την ΕΚΤ να επιβλέπει ώστε να διασφαλίζεται η ύπαρξη από την χορηγούσα τράπεζα του αναγκαίου και προκαθοριζόμενου (κλασματικού) αποθεματικού άλλων περιουσιακών στοιχείων σε καταθέσεις, ομόλογα, ή άλλα παράγωγα προϊόντα.

Τα χρήματα που δανείζει μια τράπεζα δεν τα έχει στο θησαυροφυλάκιό της εύκαιρα στην πρώτη ζήτηση, όπως πολύς κόσμος νομίζει. Συνεπώς το ευρώ είναι το κατ’ εξοχήν παραστατικό χρήμα (fiat money) που στερείται κάποιας έστω έμμεσης εσωτερικής αξίας. Δημιουργείται λογιστικά μέσω του δανεισμού και παράγει αποκλειστικά χρέος, από το οποίο αντλεί την αξία του.

Η διαφορά με άλλα νομίσματα που έχουν εθνικό χαρακτήρα, όπως πχ το δολάριο, το γιεν, το ρούβλι κτλ, ή και παλιότερα τη δική μας δραχμή, έγκειται στο γεγονός, ότι η αξία τους ανακλά πάντα την “ευρωστία” της εθνικής οικονομίας που αναφέρονται. Η αξία τους αυτή στηρίζεται στα περιουσιακά στοιχεία της συγκεκριμένης χώρας, στην παραγωγικότητα της οικονομίας, τις προσδοκίες ανάπτυξής της κτλ. Διαθέτει η αξία τους, δηλαδή, υλική βάση – αντίκρισμα, που το ευρώ δεν διαθέτει.

Οι “δανειστές τελευταίας καταφυγής”

Ταυτόχρονα οι κεντρικές τράπεζες των κρατών λειτουργούν ως “δανειστές τελευταίας καταφυγής”. Δηλαδή, παράγουν χρήμα ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε επί μέρους εθνικής οικονομίας, χωρίς τη διαμεσολάβηση των “αγορών” και την κερδοσκοπία από την πλευρά τους. Τουναντίον, το χρέος που δημιουργείται είναι άμεσα εξυπηρετήσιμο με την κοπή νέου χρήματος. Εξ αιτίας του γεγονότος αυτού, καμία χώρα με δικό της εθνικό νόμισμα, μη εξαρτώμενο από άλλα, δεν πτωχεύει.

Δείτε το χρέος των ΗΠΑ. Είναι πραγματικά τεράστιο. Όμως κανείς δεν σκέπτεται ότι η Αμερική μπορεί να χρεοκοπήσει. Σε τι νόμισμα αναφέρεται το χρέος αυτό; Στο δολάριο. Ποιος εκδίδει το δολάριο; Η Fed, δηλαδή η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ. Τουτέστιν οι ΗΠΑ δεν χρωστούν σε κανέναν άλλον παρά στον εαυτόν τους τον ίδιο. Δεν μπορεί να λεχθεί το ίδιο για της χώρες της Ευρωζώνης.

Οι ξένοι κάτοχοι αμερικανικών ομολόγων δεν έχουν λόγο να ανησυχούν. Οι ΗΠΑ μπορούν να τους εξοφλήσουν οποιαδήποτε στιγμή με το πάτημα ενός κουμπιού! Το ίδιο συμβαίνει και με την Ιαπωνία. Τεράστιο χρέος, κοντά στο 280% του ΑΕΠ της, αλλά σε γιέν! Κι εδώ στην μικρή Ελλάδα, επί δραχμής το 80 – 85% του δημόσιου χρέους ήταν σε δραχμές κι εξυπηρετείτο απρόσκοπτα, χωρίς τον παραμικρό κίνδυνο για τους κατόχους του. Όσον αφορά τον πληθωριστικό κίνδυνο, αυτός εξαλείφονταν μέσω του υψηλού επιτοκίου.

Μηχανισμός μεταφοράς πλούτου

Αντίθετα στο καθεστώς ευρώ, όλες οι χώρες δανείζονται για να ικανοποιούν τις ανάγκες τους από τις μεγάλες τράπεζες που συγκροτούν τις “αγορές”, αυξάνοντας αενάως το χρέος τους σε νόμισμα που δεν εκδίδουν και δεν μπορούν να ελέγχουν. Ενώ οι χώρες που δεν διαθέτουν ισχυρή παραγωγική βάση, έτσι ώστε μέσω πλεονασμάτων να εξυπηρετούν την αποπληρωμή των τόκων των δανείων τους, είναι καταδικασμένες να “φυτοζωούν” σε ένα καθεστώς χρεοδουλείας.

Οδηγούνται να επιβάλλουν εξαντλητικά μέτρα λιτότητας στους λαούς τους, όπως συνέβη στην Ελλάδα με τα μνημόνια, για να μη χρεοκοπήσουν ολοκληρωτικά και χάσουν οι τράπεζες τα λεφτά τους και το ευρώ την αξία του. Βλέπουμε πως το ευρώ δεν λειτουργεί ως μέσο διευκόλυνσης των συναλλαγών. Δεν λειτουργεί ως νόμισμα με αναφορά σε ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας πραγματικής οικονομίας, από την οποία θα αντλούσε την αξία του.

Λειτουργεί ως μηχανισμός μεταφοράς πλούτου από την βάση της πραγματικής οικονομίας, απομυζώντας την, προς τις τράπεζες, και μέσω αυτών από τις πιο αδύναμες οικονομικά χώρες προς τις πιο ισχυρές. Με τις επί μέρους κοινωνίες να γίνονται ολοένα πιο φτωχές και πιο άνισες στην κατανομή του πλούτου και με τις τράπεζες να αποτελούν πάντα την αρχή και το τέλος της αλυσίδας.

“Κουτσό άλογο” και γεωπολιτική “τρύπα”

Να γιατί η Ευρωζώνη συνολικά δεν μπορεί να ξεφύγει από την χρόνια στασιμότητα. Με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο στο εσωτερικό της και τις φυγόκεντρες τάσεις που αναπτύσσονται (Brexit, Ιταλία, κοινωνική αναταραχή στη Γαλλία και αλλού, άνοδος ευρωσκεπτικιστών κτλ), όσο και σχετικά με τις άλλες χώρες ή ομάδες χωρών σε Αμερική και Ασία, που προηγούνται κατά πολύ σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, με την Ευρώπη να ακολουθεί ασθμαίνουσα, ως φτωχός συγγενής.

Η Ευρωζώνη εξ αιτίας της αρχιτεκτονικής της, αποκύημα της νεοφιλελεύθερης φαντασίωσης σε συνδυασμό με τη γερμανική βουλιμία, είναι ήδη σε παρακμή, με την κοινωνική, πολιτική και εν τέλει οικονομική “ύφεση” να μην μπορεί πλέον να αποκρυβεί. Εν τέλει, συμπαρασύροντας το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιστώντας την “κουτσό άλογο”.

Μια γεωπολιτική “τρύπα”, την οποία ο Πούτιν και ο Τράμπ (ακόμη και ο Ερντογάν) αντιλαμβάνονται και αναγνωρίζουν, με τον Μακρόν να προσπαθεί σαν τον πνιγμένο να πιαστεί από τα μαλλιά του. Θα καταρρεύσει παίρνοντας μαζί της στην καταστροφή και όλους όσους με απρονοησία ευελπιστούν στην μακροημέρευση της.