Πόσο εξαρτημένη από την Κίνα είναι η αμερικανική οικονομία;

Παρά την αμερικανική επιθετική ρητορική κατά του Πεκίνου και τις πρόσφατες αντιδιπλωματικές δηλώσεις του Τζο Μπάιντεν εναντίον του Κινέζου προέδρου, στο παρασκήνιο σοβεί μία άλλη θλιβερή πραγματικότητα, που πιστοποιεί την αδυναμία των ΗΠΑ να απεξαρτηθούν από την κινεζική βιομηχανία. Το γενικό πρόβλημα πηγάζει από το γεγονός ότι οι αμερικανικές επενδύσεις στην βιομηχανία, μειώνονται απελπιστικά μετά την είσοδο στον νέο αιώνα, χωρίς να εμφανίζουν σημαντικά σημεία αντιστροφής της τάσης επί μία εικοσαετία. Η αμερικανική οικονομία εξακολουθεί να είναι εξαρτημένη από την Κίνα.

Η χειρότερη πλευρά του προβλήματος αφορά το γεγονός ότι η οι αμερικανικές βιομηχανίες αναγκάζονται να εισάγουν πολλά βιομηχανικά αγαθά για να συντηρούν την παραγωγή των τελικών προϊόντων τους. Όχι μόνον το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου υπερβαίνει το ένα τρισεκατομμύριο, αλλά τουλάχιστον 300 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή χονδρικά το 30% προέρχεται από τις εισαγωγές βιομηχανικών αγαθών, δηλαδή προϊόντων που αξιοποιούνται στην παραγωγή τελικών βιομηχανικών καταναλωτικών ειδών.

Τα νέα ομοσπονδιακά προγράμματα επιδοτήσεων στον τομέα των επεξεργαστών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προκαλούν μία απότομη άνοδο δημιουργίας νέων βιομηχανικών μονάδων, αλλά οι παραγγελίες για κατασκευή βασικού εξοπλισμού κινούνται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.

Η επιδοτούμενη κατασκευή νέων βιομηχανοστασίων σε συνδυασμό με τις ελλείψεις, ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό και την απότομη άνοδο των απαραίτητων εισαγωγών. Στους συγκεκριμένους δυναμικούς τομείς όμως, το 37,8% των κατατεθειμένων νέων ευρεσιτεχνιών σε παγκόσμιο επίπεδο το 2022 προέρχεται από την Κίνα, που ελέγχει επίσης το 60% των απαραίτητων βιομηχανικών προϊόντων για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Αναγκαία στροφή στην παραγωγή

Η εξάρτηση των ΗΠΑ από τις εισαγωγές βιομηχανικών αγαθών αναρριχάται κατά το 2022 στο υψηλότερο σημείο της, με τα εισαγόμενα είδη να υπερβαίνουν δραστικά σε αξία την εγχώρια παραγωγή καταναλωτικών αγαθών.

Για να μειωθεί το έλλειμμα του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, οι Αμερικανοί οφείλουν να επενδύσουν στον τομέα της παραγωγής καταναλωτικών αγαθών, εξέλιξη που συνεπάγεται πως οι εισαγωγές θα αυξηθούν αναγκαστικά σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, για να αποκλιμακωθούν μακροπρόθεσμα, μειώνοντας και το έλλειμμα. Η πορεία προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση αποκλείει την απεξάρτηση από την κινεζική βιομηχανία, που ευθύνεται για το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού ελλείμματος.

Αν και η αποδέσμευση από την Κίνα αποτελεί την αγαπημένη επωδό της αμερικανικής πολιτικής και μάλλον θα ενταθεί κατά την προεκλογική περίοδο του 2024, η κατάσταση δεν πρόκειται να μεταβληθεί. Δυστυχώς ο μεγαλύτερος αντίπαλος των λάβρων οπαδών της αποδέσμευσης εδράζεται στους αριθμούς. Η ατροφική βιομηχανία παραγωγής τελικών καταναλωτικών αγαθών δεν διαθέτει τις απαιτούμενες δυνάμεις για να καλύψει αποτελεσματικά τον συνολικό όγκο των τελικών προϊόντων που διοχετεύεται στην αμερικανική αγορά.

Αντί της απόπειρας αποδέσμευσης που διακρίνεται για το απαγορευτικό της κόστος, οι Αμερικανοί οφείλουν να κατευθύνουν τις επενδύσεις τους στην προσπάθεια να αποκτήσουν την πρωτοκαθεδρία στις τεχνολογίες της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και να υπερκεράσουν την Κίνα σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς.

Αρνητική εξέλιξη των ισοζυγίων

Οι ΗΠΑ εισάγουν πλέον ενδιάμεσα καταναλωτικά αγαθά σε όγκους και αξία που χονδρικά ισούται με την ανάλογη της παραγωγής τους για τους εγχώριους καταναλωτές. Τα σχεδόν $900 δισεκατομμύρια των εισαγωγών του 2022, ισούνται με τις ετήσιες παραγγελίες προς τις αμερικανικές βιομηχανίες για προϊόντα που δεν εντάσσονται στην παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας (εξαιρουμένων των αεροσκαφών).

Σχεδόν $500 δισεκατομμύρια σε αξία καταναλωτικά αγαθά εξάγονται από τις ΗΠΑ (εξαιρουμένων των αεροσκαφών), οπότε το ισοζύγιο, δηλαδή η προσφορά προς τους εγχώριους καταναλωτές ανέρχεται περίπου σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια και ισούται με το ύψος του ελλείμματος που δημιουργούν οι εισαγωγές τους στον συγκεκριμένο τομέα.

Η σύγκριση των παραγγελιών με τις εξαγωγές καταναλωτικών αγαθών που δεν εντάσσονται στην παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας (εξαιρουμένων των αεροσκαφών), στοιχειοθετεί πως κινούνται χαμηλότερα σε σχέση με τις εισαγωγές. Τα μεγέθη που προκύπτουν από τους σχετικούς υπολογισμούς σε ονομαστικές αξίες δολαρίων, μειώνονται σημαντικά εάν αποπληθωρισθούν.

Εάν μάλιστα αντιλογισθούν σε αξίες δολαρίου του 1982 με βάση τον Δείκτη Τιμών Παραγωγού (PPI) για καταναλωτικά αγαθά, ο όγκος των παραγγελιών σε αξία φθάνει τα 450 δισεκατομμύρια δολάρια, μειωμένος κατά 30% σε σχέση με το 2013, κυρίως λόγω της ανάπτυξης της παραγωγής σχιστολιθικού αργού πετρελαίου.

Οι εξαγωγές άλλων χωρών

Οι δαπάνες κεφαλαίων για επενδύσεις των βιομηχανιών που συμμετέχουν στον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη S&P μειώνονται επίσης σημαντικά σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα της περιόδου 2015-2018. Κατά κύριο λόγο η κάμψη οφείλεται στις αθρόες εισαγωγές από την Κίνα που εκτείνονται από τον τομέα των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων έως τον βιομηχανικό εξοπλισμό.

Ταυτόχρονα σε μεγάλο εξαγωγέα ημιτελών καταναλωτικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ εξελίσσεται το Μεξικό, όπου όμως το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από είδη που εισάγονται από την Κίνα για να προωθηθούν στην αμερικανική αγορά. Αλλά οι ΗΠΑ έχουν αυξήσει δραστικά ανάλογες εισαγωγές από “φίλιες” χώρες, όπως το Βιετνάμ και η Ινδία, οι οποίες όμως για να ανταποκριθούν στην ζήτηση, έχουν αυξήσει αναλογικά τις εισαγωγές τους από την Κίνα στα συγκεκριμένα είδη που προορίζονται για τις αμερικανικές βιομηχανίες.

Η διείσδυση της Κίνας στο Μεξικό

Οι κινεζικές εξαγωγές προς το Μεξικό καλύπτουν πλέον το 16% του συνόλου των εισαγωγών της χώρας της Κεντρικής Αμερικής και αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς, ανάλογους με τους αντίστοιχους των κινεζικών εξαγωγών στην Νοτιοανατολική Ασία. Οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος και αυτό ανακλάται στο γεγονός ότι κατά το 2020 το Μεξικό έχει 77 ευρυζωνικές συνδέσεις ανά 100 χρήστες, όταν το 2012 είχε μόλις 23.

Στο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει ο όμιλος της HUAWEI ολοκληρώνει τα ευρυζωνικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, μειώνοντας το κόστος παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών κατά 75%. Όταν ο όμιλος διαπραγματεύεται την είσοδό του στην μεξικανική αγορά, εξηγεί στους αξιωματούχους του Μεξικού που επισκέπτονται την έδρα του στο Shenzhen, πως η μεξικανική οικονομία έχει μεν μεγάλο όγκο, αλλά στερούνται καταθλιπτικά των απαιτούμενων υποδομών για να τον υποστηρίξουν.

Το πρώτο βήμα αφορά τα ευρυζωνικά δίκτυα, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον για την ψηφιοποίηση των συναλλαγών, του εμπορίου και των παρεπόμενων ψηφιακών τεχνολογιών, ώστε η χώρα να κινηθεί με κινεζικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς. Στην πραγματικότητα ο όμιλος διαθέτει ολοκληρωμένα σχέδια ψηφιοποίησης για οποιαδήποτε χώρα και πολλά από αυτά διανύουν προχωρημένο στάδιο υλοποίησης.

Οι κινεζικές επενδύσεις στο Μεξικό αυξάνονται ταχύτατα κατά την διάρκεια της τελευταίας διετίας φθάνοντας τα 5,8 δισεκατομμύρια δολάρια, σε ένα σύνολο 20 δισεκατομμυρίων που έχουν διατεθεί στην χώρα, με την έξαρση της τελευταίας διετίας να οφείλει πολλά στην μετακίνηση των κινεζικών εταιρειών από τις ΗΠΑ, στην γειτονική τους χώρα προς τον νότο κυρίως για λόγους ασφαλείας.

Οπωσδήποτε απαιτείται ενδελεχής ανάλυση ανά κλάδο και υποκλάδο για να προσδιορισθεί με ακρίβεια η εξάρτηση των ΗΠΑ από τις κινεζικές εξαγωγές. Κατά το 2022 οι κινεζικές βιομηχανίες εξάγουν ηλεκτρονικές συσκευές και εξοπλισμό αξίας 140 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τις αμερικανικές βιομηχανικές μονάδες, όπως και βιομηχανικό εξοπλισμό, καυστήρες και εξοπλισμό για σταθμούς παραγωγής ενέργειας αξίας $125 δισεκατομμυρίων. Η αποδέσμευση που ευαγγελίζονται πολλοί Αμερικανοί πολιτικοί θα προκαλέσει κατά συνέπεια άμεσες και καταστροφικές ελλείψεις σε ευρύτατο φάσμα της αμερικανικής βιομηχανίας.